تسلط مرد در خانواده که معجونی از امتیاز طلبی و تبعیض جنسی است، موجب شده که زنان ایرانی نسبت به این همه بی عدالتی، با هزار زبان اعتراض کنند، اما پای گریز نداشته باشند، زیرا ستم خانوادگی بر وابستگی اقتصادی زن استوار است.

زنان ایران، متکی بر سنت نیرومند و یکصدساله مبارزات مردم ایران برای آزادی، استقلال ملی و برابری حقوق ملی، در انقلاب بهمن 57  چهره درخشانی از خود نشان دادند، که آن را می توان نوزائی زن ایرانی نامید. با صراحت باید بگویم که برخی تصمیماتی که بعد از انقلاب در جمهوری اسلامی به زیان زنان اتخاذ شد، به مشروعیت حکومت و به حمایت مردم از حاکمیت ضربه زد.

نسل جوان کشور و بویژه نسل جوان و میانه سالی که درجنبش زنان فعال است، لازم است بداند آنچه امروز آنها می گویند، در همان ابتدای پیروزی انقلاب و شکل گیری جمهوری اسلامی، علیرغم همه دشواری های طرح این مسائل در آن شرایط، توسط حزب توده ایران مطرح شد و حتی نسبت به برخی روندها هشدار داده شد. از جمله درباره قوانین مدنی و تبعیض هائی که علیه زنان وجود داشت و دارد. جنبش زنان ایران، دارای پیشکسوتانی است که باید زحمات و مبارزات آنها را ارج نهاد.

آنچه در این مقاله بعنوان خواست های زنان ایران، مطرح شد، عملا همان هائی است که امروز هم بعنوان خواست های زنان ایران مطرح است. وابستگان به نظام شاهنشاهی، با طرح برخی نشانه های ظاهر فریب، می کوشند چنین وانمود کنند که در زمان پهلوی ها، زنان ایران آزاد بودند – لابد چون چادر و حجاب اجباری نبود- و در این میان آنچه در سایه قرار میگرد، آن محدودیت ها و قوانین در زمان پهلوی ها علیه زنان است که حتی امروز در جمهوری اسلامی نیز مستند به آن حقوق زنان ایران پایمال می شود.

ملکه محمدی، عضو کمیته مرکزی حزب توده ایران بود که در جریان یورش دوم به حزب توده ایران در سال 1362 بازداشت شد. هم در جریان قتل عام زندانیان سیاسی در سال 1367 و هم در ماه های پس از این جنایت، در جمع زندانیان زن زندان اوین بود که خطر اعدام همه آنها را تهدید می کرد. این فاجعه زیر فشار جهانی افشای قتل عام 67 عملی نشد و او نیز همراه شماری از زنان زندانی، سرانجام از اوین آزاد شد. از استوانه های کهن سال جنبش زنان ایران بود، که دستی توانا در ترجمه داشت و هم کارشناس مسائل روستائی ایران بود. دو سال پیش، پس از یک دوره بستری شدن در بیمارستان و خانه بدرود حیات گفت.

مناسبات و ارتباط هایش در سالهای پس از آزادی از زندان با دیگران بسیار محدود بود و حتی برخی ترجمه هایش با نام های مستعار منتشر شد. آثاری که از انتشار و فروش آنها زندگی خود را تامین می کرد.او همسر "پورهرمزان" عضو دیگر کمیته مرکزی حزب توده ایران و مترجم برجسته ترین آثار کلاسیک مارکسیسم بود که در جریان قتل عام زندانیان سیاسی در سال 67 به دار آویخته شد. در سالهایی که هنوز بیماری ملکه محمدی به اوج نرسیده بود، دو تن از یاران توده ای و همراه و همگام با راه توده به دیدار او رفتند که ره آورد این دیدار چند عکسی بود که از او به یادگار گرفتند. در این دوران ملکه محمدی تمرکز و توان کافی برای سخن گفتن نداشت .

و پس از چند جمله توان سخن گفتن را از دست می داد.

وی علاوه بر عضویت در هیات تحریریه ارگان مرکزی حزب توده ایران "مردم" و همچنین ماهنامه تئوریک حزب توده ایران "دنیا"، از نویسندگان ثابت "تحلیل های هفتگی" نیز بود.

در ابتدای پیروزی انقلاب 57 مقاله سیاسی- تحلیلی درباره نقش زنان ایران در انقلاب 57، نقد قوانین جاری در جمهوری اسلامی که در حقیقت ادامه قوانین در زمان رضاشاه و محمدرضا شاه بود و همچنین ضرورت اجرای آن اصولی که درباره حقوق زنان در قانون اساسی آمده است نوشت. ما اخیرا این مقاله را در مجله "دنیا" شماره 3 سال 1358 باز یافته و انتشار دوباره آن را به دلائل زیر ضروری دانستیم:

1- نسل جوان کشور و بویژه نسل جوان و میانه سالی که درجنبش زنان فعال است، لازم است بداند که آنچه امروز آنها می گویند، در همان ابتدای پیروزی انقلاب و شکل گیری جمهوری اسلامی، علیرغم همه دشواری های طرح این مسائل در آن شرایط، توسط حزب توده ایران مطرح شد و حتی نسبت به برخی روندهای منفی هشدار داده شد. از جمله درباره قوانین مدنی و تبعیض هائی که علیه زنان وجود داشت و دارد.

2- جنبش زنان ایران، دارای پیشکسوتانی است که باید زحمات و مبارزات آنها را ارج نهاد. این مهم، اغلب تحت تاثیر تبلیغات حکومت و یا سانسور حکومتی فراموش می شود.

3- آنچه در این مقاله بعنوان خواست های زنان ایران مطرح شده، عملا همان هائی است که امروز هم بعنوان خواست های زنان ایران مطرح است.

4- زیر فشار عملکرد ارتجاع مذهبی و حاکمیت جدا شده از آرمان های اولیه انقلاب 57، وابستگان به نظام شاهنشاهی، با طرح برخی نشانه های ظاهر فریب، می کوشند چنین وانمود کنند که در زمان پهلوی ها، زنان ایران آزاد بودند – لابد چون چادر و حجاب اجباری نبود- و در این میان آنچه که در سایه قرار می گیرد، آن محدودیت ها و قوانین در زمان پهلوی ها علیه زنان است که حتی امروز در جمهوری اسلامی نیز مستند به آن حقوق زنان ایران پایمال می شود.

ما برخی بخش های این مقاله که از نظر زمانی اعتبار خود را از دست داده اند را حذف کرده و برای به روز شدن آن، برخی اشارات به دور خیز مردم در دو انتخابات دوم خرداد 76 و 22 خرداد 88 را داخل دو نیم دایره به آن افزوده ایم. در این حذف و افزودن، کوچکترین تغییری در بافت و ساختار اصلی مقاله و موضوعات مربوط به حقوق زنان نداده ایم.

متن مقاله ملکه محمدی را با عنوان "نقش و سهم زنان ایران در دو انقلاب" را در همین شماره راه توده بخوانید.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده