23 شهریور 89 هانیبال الخاص، نقاش، مترجم، نویسنده و شاعر، در کالیفرنیا چشم بر جهان فرو بست. الخاص از اقلیت آسوری های ایران بود و هنگام خاموشی 80 سال داشت. درباره آثار هنری او، بسیار گفتند و نوشتند. هم در ایران و هم در خارج از ایران. آنچه را درباره آن سکوت کرده اند گرایش های عمیق الخاص به حزب توده ایران بود. او از همان ابتدای پیروزی انقلاب، از سیاست های کلی حزب توده ایران در برابر انقلاب 57 و حاکمیت بیرون آمده از این انقلاب دفاع کرد. او درجریان انشعابی که در کانون نویسندگان ایران بر سر همین مسئله – انقلاب و رهبری آیت الله خمینی- پیش آمد، همراه با نویسندگان، شاعران، مترجمین و هنرمندان متمایل به مشی سیاسی حزب توده ایران، از این کانون جدا شد و به شورای هنرمندان و نویسندگان پیوست. شورائی که در آن امثال طبری، به آذین، سیاوش کسرائی و ... فعال شدند.

پس از تصرف سفارت امریکا توسط دانشجویان خط امام، تمام نقاشی های روی دیوار اطراف این سفارت را الخاص کشید، که البته حکومت بتدریج و با چرخش به راست، همه این نقاشی ها را پاک کرد. از آن ماجرا، مراسم مضحکی باقی مانده که هر سال 13 آبان ارتجاع مبتکر برگزاری آن می شود. تقریبا تمام اشغال کنندگان سفارت نیز یا در جنگ با عراق به کشتن داده شدند و یا به جرم بنیانگذاری جبهه مشارکت و دفتر تحکیم وحدت و دفتر ادوار تحکیم وحدت و حتی سازمان مجاهدین انقلاب و در مجموع خود بعنوان "طرفداران و رهبران جنبش سبز" زیر تیغ کودتای 22 خرداد رفتند.

این، آن نکاتی است که در تمام یادواره هائی که در ارتباط با هانیبال الخاص انتشار یافته، آگاهانه و یا نا آگاهانه از قلم و زبان می اندازند. هانیبال الخاص اندیشه و گرایش سیاسی خود را تا پایان حیاتش حفظ کرد. هستند انگشت شمارانی که می دانند در سالهای انزوای زنده یاد کیانوری، پس از بیرون آمدن از زندان جمهوری اسلامی، کارگاه هانیبال الخاص میعادگاه او بود. هر از چند هفته ای، خود را به کارگاه الخاص می رساند و ساعت ها از هر دری با هم صحبت می کردند. الخاص از معدود کسانی بود که کیانوری بسیاری از ناگفته هایش را به او گفت، البته با این شرط که دهان نگشاید و الخاص به این عهد و پیمان وفادار ماند. کیانوری که در جوانی فن عکاسی هنری را آموخته و شماری از عکس هنری آن دوران خود را جمع آوری کرده بود، همه را به الخاص سپرده بود. دو تابلو پیرمرد کشاورز و پائیز چناران از جمله این یادگارها بود.

زندگی بعد از یورش های ناجوانمردانه به حزب توده ایران و پس از قتل عام زندانیان سیاسی و در سالهای تنهائی و سلطه افسوس نیز ادامه داشت، اما دریغ که تنگ نظری ها و پیشداوری ها و خود محوری های حاکم در مهاجرت، فرصت نداد تا بیش از آنچه می دانیم، بدانیم تا دانسته ها را به نسل های بعد از خویش منتقل کنیم.

الخاص از سال ۱۳۵۳ به مدت ۴ سال (تا سال انقلاب) در روزنامه کیهان نقد هنری نوشت.۴ کتاب در بارهٔ آموزش هنر تألیف کرد و چندین کتاب به زبان فارسی یا آشوری ترجمه کرد.

الخاص علاوه بر نقاشی به ادبیات نیز علاقمند بود، چون پدر و عمویش هم هر دو از شعرای به نام زبان آشوری بودند. او هزاران بیت، دوبیتی، هایکو، قصیده، منظومه و غزل سروده و ۱۵۰ غزل حافظ را به زبان آشوری، (همراه با بیش از ۵۰ تصویر از آثار خودش) با حفظ وزن و قافیه و معنا و طنز، ترجمه کرده‌ است. از نیما ، ایرج میرزا، میرزاده عشقی و پروین اعتصامی نیز آثاری را به آشوری برگردانده ‌است. ترجمهٔ اشعار قومی آشوری و نیز تألیف اشعار قومی آشوری نیز از یادگارهای اوست.

خرداد ۱۳۸۹ به دلیل بزرگداشتی که شاگردانش در خانه هنرمندان ایران برای او برگزار کرده بودند، به ایران بازگشت. بازگشت که بماند، اما هزینه درمان سرطانی که به جانش چنگ انداخته بود در ایران ممکن نشد و بار دیگر به کالیفرنیا بازگشت و چند ماه بعد به درود حیات گفت.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده