ائتلاف احزاب چپ شیلی با عضویت حزب کمونیست این کشور
در حالی در دور دوم انتخابات ریاستجمهوری این کشور به پیروزی دست یافت که
این دوره از انتخابات به دلیل فضای دو قطبی و برنامههای کاملا متضاد دو
رقیب انتخاباتی «گابریل بوریچ» و «خوزه آنتونیو کاست»حساس ارزیابی می شد.
پیروزی «گابریل بوریچ» در برابر رهبر راستگرایان افراطی و پوپولیست «خوزه
آنتونیو کاست» در حالی بدست آمد که شیلی در 7 دهه اخیر «آزمایشگاه مهم
سیاست های نئولیبرالی تحمیلی آمریکا و انگلیس» بود. سیاست هایی که پس از
کودتا علیه «سالوادور آلنده»، رهبر سوسیالیست این کشور در 11 سپتامبر سال
1973 به اجرا درآمدند.
دور دوم انتخابات ریاست جمهوری شیلی دو سال پس از اعتراضات گسترده و گاه
خشونتآمیز روز یکشنبه 28 آذر در این کشور برگزار شد. این انتخابات به دلیل
راهیابی دو نامزد راست افراطی و عوامگرا و چپ میانه ، فضای انتخاباتی این
کشور را شدیدا حساس کرده بود. «گابریل بوریچ»، 35 ساله رهبر پیشین جنبش
دانشجویی شیلی با کسب نزدیک به 56 درصد آراء (چهار میلیون و 600 هزار) موفق
شد «خوزه آنتونیو کاست»، نامزد راست افراطی و عوامگرا را شکست دهد. او به
این ترتیب جوانترین رئیسجمهوری تاریخ شیلی و یکی از جوانترین رهبران
جهان است.
«گابریل بوریچ» نماینده منتخب جبههای جدید از احزاب چپگرا با نام «به
کرامت انسانی رأی میدهم» می باشد. جبهه یاد شده سال گذشته در آستانه
رفراندوم برای تدوین یک قانون اساسی جدید شکل گرفت. برگزاری چنین رفراندومی
حاصل توافق دولت راستگرای رئیسجمهور «سباستین پینه« را با رهبران
اعتراضهای بیسابقهای بود که سال 2019 بوقوع پیوست.
بیش از3/8 میلیون تن از مردم شیلی در انتخابات دور دوم ریاست جمهوری این
کشور شرکت کردند که این میزان 55 درصد واجدان شرایط رای دادن در این کشور
آمریکای لاتین است. این میزان از مشارکت در تاریخ 30 ساله پس از پینوشه
کمسابقه می باشد. اکثر جوان ها به گابریل بوریچ رای دادند. شیلی بالاترین
نرخ خصوصی سازی مدارس و دانشگاه ها در آمریکای جنوبی دارد. رئیس جمهور جدید
خواهان تحصیلات دانشگاهی رایگان است. گابریل بوریچ از متحدان حزب کمونیست
شیلی است. او خواستار بهبود نظام آموزشی، پشت سر گذاشتن اقتصاد
نئولیبرالیستی، حفاظت از محیط زیست و حقوق بومیان است. او پس از پیروزی در
دور اول انتخابات ریاست جمهوری در اوایل سال جاری برای جمعیت فریاد زد:
«اگر شیلی مهد نئولیبرالیسم بود، قبر آن نیز خواهد بود.» و «چیزی که در
بسیاری از کشورهای اروپایی کاملا نهادینه شده است. تضمین رفاه دولتی، رفاهی
است تا شهروندان بدون توجه به پول توجیبی شان از حقوق برابر برخوردار
شوند.»
رئیس جمهور منتخب در کارزار انتخاباتی بارها وعده داد که با انجام اقداماتی
از قبیل اصلاحات در نظامهای بازنشستگی و درمانی کشور و کاهش ساعات کار
هفتگی از 45 ساعت به 40 ساعت ناعدالتی ساختاری در شیلی را رفع کند. او در
سخنرانی پس از انتخاب شدنش نیز گفت: «ما درحال نوشتن قانون اساسی جدید با
روشی دموکراتیک و مساوی، با مشارکت مردم بومی هستیم. در این شب پیروزی، من
تعهدی را که در طول کارزار انتخاباتی اعلام کردم تکرارمیکنم، ما حقوق
اجتماعی را گسترش خواهیم داد و این کار را با مسئولیت اجتماعی انجام خواهیم
داد، ما اینکار را در عین مراقبت از اقتصاد کلان خود انجام خواهیم داد. ما
مستمریها و مراقبت بهداشتی را بهبود خواهیم بخشید.» رئیس جمهور منتخب می
خواهد میراث نئولیبرالیستی دوران دیکتاتوری «ژنرال آگوستو پینوشه» را همراه
با اصلاح مدل اقتصادی محافظه کارانه ای که این کشور در پایان دوره اش در
سال 1990 به ارث برده بود، دفن کند. پیام انتخاباتی گابریل بوریچ، همانطور
که در توییتهای اخیرش مشهود بود، حاکی از تمایل او بر پاکسازی اقتصاد از
«نئولیبرالیسم» و جایگزین کردن اقتصادی مردمی و دولتی و مسئولیت پذیر است.
میزان نابرابری اجتماعی در شیلی که از آن به عنوان «خوکچه آزمایشگاهی
سیاستهای نئولیبرال» در آمریکای جنوبی یاد میشود یکی از بالاترین رقمها
در میان کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی است. شیلی از نظر درآمد
متوسط هر خانوار دومین کشور نابرابر در جهان به شمار می رود.
پیروزی گابریل بوریچ یک «پیروزی مهم برای چپگرایان در آمریکای لاتین»
محسوب میشود.
«پدرو کاسلیلو» رئیسجمهور چپگرای پرو در صفحه توییتری خود به انتخابات
شیلی واکنش نشان داد و نوشت: «به دوست خوبم گابریل بوریچ، پیروزی شما را
تبریک میگویم. پیروزی که به دست آوردهاید از آن مردم شیلی است و ما آن را
با مردم آمریکای لاتین که میخواهند در آزادی، صلح، عدالت و عزت زندگی
کنند، به اشتراک میگذاریم. بیایید به تلاش برای اتحاد ملتهایمان ادامه
دهیم.»
«اوو مورالس» رهبر جنبش سوسیالیستی بولیوی و رئیسجمهور پیشین این کشور در
واکنش به پیروزی گابریل بوریچ در انتخابات ریاست جمهوری در پیامی به او و
مردم شیلی تبریک گفت.
«لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا» رئیسجمهور اسبق و چپگرای برزیل نیز در
پیامی درباره انتخابات شیلی، آن را «یک پیروزی دیگر برای یک نامزد
دموکراتیک و مترقی در آمریکای لاتینمان» توصیف کرد. مادورو طی بیانیه ای
با تبریک پیروزی نوشت:«این یک پیروزی برای خلق سالوادور آلنده و ویکتور
خارا، خواننده ای که با دستور آگوستو پینوشه اعدام شد، برای پیروزی شان بر
فاشیسم است.» پیش از این گابریل بوریچ در دیدار خود با جامعه یهودیان شیلی
در جریان تبلیغات انتخاباتی، دولت اسرائیل را «آدم کش» خوانده بود. همزمان
در دیدار با رهبر جامعه فلسطینیان ساکن شیلی بیانیه حمایت از «آرمان
فلسطین» را امضا کرده بود. این در حالی است که شیلی میزبان یکی از بزرگترین
جوامع یهودیان در آمریکای جنوبی است.
یک سوم ثروت شیلی در دست یک درصد جمعیت متمرکز است. خصوصیسازی
نئولیبرالیستی سراسری حتی در بخشهای آموزش و بهداشت و بیمههای بازنشستگی
در کمتر کشوری مانند شیلی مانندی دارد و همه اینها در 30 سال پس از کنار
رفتن پینوشه هنوز اصلاح نشده است. قانون اساسی موجود که در دوران پینوشه
تدوین شده، از نظر منتقدانش با توجه به مؤلفههای شدید نئولیبرالی در آن
موجد اصلی شکاف شدید میان فقر و غنا در شیلی است. دولت رئیس جمهور منتخب
باید بر مراحل پایانی تدوین قانون اساسی جدید نظارت کند.
با پیروزی انتخاباتی «گابریل بوریچ» بعنوان نماینده جبهه چپ شیلی و با توجه
به بقایای میراث شوم دوران کودتای سرهنگان در سال 1973 شیلی امکان دارد که
صحنه سیاسی این کشور در آینده شاهد تشنج هائی باشد و بویژه آنکه با پیروزی
باز هم بیشتر جنبش چپ در دیگر کشور های آمریکای لاتین نیروهای امپریالیستی
بویژه آمریکا تاب مشاهده حضور گسترده جنبش چپ را در آمریکای جنوبی به عنوان
حیات خلوت مورد ادعائی خود را نخواهد داشت و به همین دلیل امکان بروز انواع
توطئه های ضد انقلابی در منطقه محتمل است.
در ونزوئلا، روزنامه اولتیماس نوتیسیاس از پیروزی بوریچ در شیلی به عنوان
«شکست فاشیسم» یاد کرد.
روزنامه میلنیو، چاپ مکزیک، روز 20 دسامبر با اتخاذ موضعی مشابه در تیتر
اصلی خود نوشت "بوریچ در شیلی پیروز شد و ترمز قطار «نئوپینوشهایسم» را
کشید".
در یکی از مقالههای اینترنتی این روزنامه به پیامدهای احتمالی نتیجه
انتخابات شیلی بر رهبران و دولتهای راستگرای فعلی برزیل و کلمبیا بررسی
شده است. دو کشوری که در سال 2022 انتخابات در پیش دارند. به نوشته این
مقاله «احتمالا آنها دارند با خودشان فکر میکنند که قطار نئولیبرالیسم-
فاشیسم به انتهای خط رسیده است.»
خبرگزاری رسمی کوبا نیز نوشت که رئیسجمهور منتخب شیلی «با چالشهای متعددی
روبهرو است، و نخستین چالش نیز مواجه شدن با پیامدهای اقتصادی و اجتماعی
همهگیری کووید-19 خواهد بود.»
تلگرام راه توده:
https://telegram.me/rahetudeh
|