رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه می خواست سلطان ترکیه شود و حالا بحران اقتصادی چنان گریبانش را گرفته که اگر خیلی زرنگ و توانا باشد تا پایان دوره و برگزاری انتخابات جدید ریاست جمهوری در آن کشور، بر مصدر کار خواهد ماند!

ترکیه به چه سمتی می‌رود؟ آیا به طرف سیاستی که اردوغان و حزب دست راستی و اسلامگرای "حزب عدالت و توسعه" تعقیب میکنند؟ حزبی که برای اجرای اهداف اردوغان با هر حیله ای نیرو بسیج می کرد. آیا این حزب سرانجام خواهد توانست آراء لازم را برای دور بعدی انتخابات جمع کند؟ جانشین اردوغان، خواهد توانست ترکیه را با پرچم اسلامگرائی معتدل در مسیر اقتصادی لیبرالیستی همچنان هدایت کند؟

پاسخ این سئوالات حداقل در شرایط کنونی که کرونا به اقتصادی توریستی این کشور ضرباتی سخت وارد کرده و ارزش پول ملی ترکیه نیز سیر نزولی را طی می کند بصورت روشن معلوم نیست، اما یک نکته مسلم است و آن این که بنظر میرسد زمان پرورش توهمات برای پاسخ به سؤالات بالا به پایان رسیده است. ترکیه عضو پیمان نظامی ناتوست و بازیگر ژئوپولیتیک این پیمان در شرق میانه است. منطقه ای که بخش هائی از آن طی دو دهه جنگ ‌به ویرانی کشانده شده است.

"احمد اینسل" نویسنده و روشنفکر ترک که نویسنده کتاب "ترکیه جدید اردوغان" می گوید:

پس از یک دوره شوق و هیجان اجتماعی برای اصلاحات، شادی برای لغو مجازات اعدام و لغو احکام دادگاه های ویژه و گنجانده شدن آن در پیش نویس قانون اساسی، که هدف از همه آنها ورود ترکیه به اتحادیه اروپا بود، ناگهان ورق برگشت.

اردوغان در دو انتخابات پارلمانی رقیبان خود را از اطراف خویش پراکنده کرده و حزب عدالت و توسعه را به سمت حمایت از یک استبداد سلطانی پیش برد. در جریان همین سمت گیری کنترل و سانسور رسانه ها تشدید شد. بویژه رسانه هائی که منتقد سیاست های او هستند.

هنوز نزدیک به دو هزار متهم به توهین به اردوغان در انتظار احکام دادگاههای ترکیه هستند. شماری از آنها در زندان و شماری بیرون از زندان در این انتظار بسر می برند.

برخی از آنها متهم هستند که فساد مالی خانواده او را فاش کردند و برخی متهم اند که ارتباط او با داعش در عراق و سوریه را بازگو کردند. در میان آنها هستند کسانی که در گذشته عضو پلیس و نیروهای ارتش بوده اند و در سال 2013 پس از فاش ساختن فساد مالی خانواده اردوغان از کار بیکار شدند.

شکار باصطلاح "جادوگران و فتنه گران" که عمدتا از روشنفکران و هنرمندان و دانشگاهیان و چپگرایان و کردهای این کشور هستند همچنان ادامه دارد.

حدس زده می شود که 11 هزار مخالف سیاست های اردوغان در انتظار احکام قضائی اند.

در داخل ترکیه جنگ نه تنها علیه دمکراسی بلکه علیه کردهای ترکیه ادامه دارد.

"احمد اینسل" در کتاب خود اشاره می کند که بخش مهمی از امید اردوغان به احیای سلطنت عثمانی نتیجه ناآگاهی بخش مهمی از مردم ترکیه است که آنها نیز غرق رویاهائی شده اند که اردوغان در باره احیای عظمت سلطنت عثمانی می گفت. آنها نیز در انتظار باز گشت به دوران عظمت و شکوه عثمانی بودند؛ اما فعلا این رویا همراه شده با کابوس سقوط اقتصادی ترکیه. علاوه بر تیرگی مناسبات سیاسی و اقتصادی با روسیه که به وقت خود ضربه مهمی به اقتصاد ترکیه زد ترکیه را در دست انداز مناسبات با اروپا و حتی امریکا قرارداد.

جنگ با کردها باندازه کافی لطمه به اعتماد توریست ها برای سفر به ترکیه زده بود و ویروس کرونا آن را تشدید کرد. به این ترتیب است که مردم ترکیه دارند هزینه یک استراتژی منسجم اما غیر منطقی را که اردوغان به آنها تحمیل کرده تحمل می کنند. دیپلماسی اردوغان در مناسبات سیاسی با ایران و مصر و عراق  نیز ناکام است. او روی عربستان و اخیرا روی قطر  حساب باز کرده است، اما آیا این متحدان رابطه با اردوغان و جاه طلبی هایش را به منافع خود ترجیح خواهند داد؟ پاسخ مثبت به این سئوال بسیار دشوار است.

در جبهه ار دیگر، یعنی در جبهه اروپا و بویژه آلمان هم باید دید حمایت از اردوغان تا کجا و تا چه وقت ادامه خواهد یافت. بویژه که در آلمان دولت تازه ای بر سر کار آمده که با دولت آنگلامرکل زاویه دارد.

کیش شخصیت و رویای سلطنت و احیای امپراطوری عثمانی سرانجام به چه قیمتی برای ترکیه تمام خواهد شد؟

شاید این مهم ترین سئوال در مقایسه با دیگر سئوالاتی باشد که در ارتباط با رویاهای اردوغان مطرح است. پاسخ این سئوال بستگی دارد به ادامه رویای امپراطوری عثمانی. یعنی امپراطوری شکست خورده و متلاشی شده ای که انگلستان و فرانسه آن را میان خود تقسیم کرده بودند و اگر نبود انقلاب اکتبر در روسیه و وحشت انگلستان و فرانسه و امریکا از گسترش آن و رسیدن به ترکیه، آنها تن به برپائی ترکیه کنونی زیر رهبری آتاتورک نمی دادند.

مردم ترکیه با دیدن سرنوشت سوریه و عراق و لیبی و گسترش تروریسم اسلامی در دیگر کشورهای منطقه بیمناک گسترش اسلامگرائی دولتی در ترکیه اند.

"احمد اینسل" بدرستی در کتاب خود "ترکیه اردوغان" یاد آور می شود که اسلامگرائی افراطی و آلوده به تروریسم شبیه اژدهائی خفته است. زنان ترکیه که حاضر نیستند زیر پرچم اسلام اردوغان جمع شوند به همراه سازمان های سیاسی و ملی کرُد ترکیه، سدی اند در برابر سیاست های اردوغان که فعلا در سیلاب بحران اقتصادی دست و پا می زند.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده