مهار ترکیه کاری دشوار در برابر روسیه "فرزاد فروزنده" |
در میانه ی بالا گرفتن دوباره ی تنش در شرق اوکراین، سی.ان.ان گزارش کرده است که ایالات متحده قصد خود برای فرستادن دو ناو جنگی به دریای سیاه را با ترکیه در میان گذاشته است. دولت کیف اخیرا ادوات تسلیحاتی سنگین به مرز دونباس در شرق اوکراین فرستاده است و در برابر، روسیه هم نیروهای خود را به مرز این کشور با دنباس منتقل کرده است. همزمان با این رویدادها رئیس جمهور اوکراین با اردوغان در استانبول دیدار کرد و در پایان این دیدار زلینسکی، رئیس جمهور اوکراین، از اهمیت حمایت ترکیه برای احیای تمامیت ارضی اوکراین گفت. اردوغان هم ابراز امیدواری کرد که تنش در شرق اوکراین به صورت مسالمت آمیز پایان گیرد اما گفت که در صورت نیاز ترکیه از دولت کی اف پشتیبانی خواهد کرد. در دوره ی ریاست جمهوری دونالد ترامپ، دولت او دست کم تنش تازه یی با روسیه بوجود نیاورد. از همین رو مساله ی شرق اوکراین طی چهار سال ریاست جمهوری ترامپ در عمل به حاشیه رفت. ولی با روی کار آمدن دولت بایدن، در کمتر از ۴ ماه، بار دیگر تنش در شرق اوکراین بالا گرفته است. بار دیگر تیمی سکاندار سیاست خارجی کاخ سفید شده است که «خطر روسیه» و روسیه ستیزی را در متن سیاست خارجی اش قرار داده است. تحرکات جدید دولت کیف با آگاهی از تمایل دولت جدید آمریکا برای تنش زایی در مرز با روسیه است. در این میان نقش ترکیه در سیاست منطقه یی ایالات متحده باز برجسته میشود. پیشینه ی ترکیه در حمایت از نیروهای مسلح اسلامگرای وابسته به القاعده پنهان نیست. ترکیه از آغاز جنگ داخلی در سوریه از نیروهای اسلامگرای مسلح مانند «هیئت تحریر الشام» و گروههای وابسته به داعش در این کشور حمایت کرده و امروز هم باقی مانده ی این نیروها در ادلب استخوان لای زخم تمامیت ارضی سوریه هستند. و اما پیرامون گفتگوهای صلح در افغانستان نیز، اخیرا نقش ترکیه پررنگ تر شده است. ترکیه بزودی میزبان مذاکرات میان مقامهای دولت افغانستان و طالبان در استانبول خواهد شد و میخواهد در قالب این گفتگوها به طالبان در رسیدن به قدرت سیاسی در افغانستان کمک کند. بنابراین، در چشم اندازی گسترده تر، به نظر میرسد که واشنگتن می خواهد در سه جبهه ی شرق اوکراین، سوریه و افغانستان علیه روسیه وارد میدان شود و در این راستا بر آنست تا بار دیگر با کارت اسلامگرایی و القاعده بازی کند. در این بین ترکیه نقش استراتژیک دوباره یی برای ایالات متحده یافته و رفتار سیاسی اردوغان هم بویژه با توجه به فشار مخالفانش در داخل ترکیه نشان میدهد که چنین نقش منطقه یی را می پذیرد تا در داخل هم قدرت سیاسی را حفظ کند. در دیگر سو، سیاست روسیه در سالهای گذشته در برابر ترکیه دور کردنش از ناتو بوده است که نتیجه اش مدارا با این کشور در بحران هایی مانند جنگ ارمنستان و آذربایجان، مساله ی کردها و منطقه ی امن و حائل در شمال سوریه و نیز در ادلب سوریه بوده است. اینبار با روی کار آمدن دولت بایدن و گردش سیاسی واشنگتن بسوی رویارویی با روسیه معلوم نیست روسیه بتواند ترکیه را همچنان مهار کند.
تلگرام راه توده:
|
راه توده شماره 782 - 25 فروردین 1400