|
زمینه های کوچ مرجعیت شیعه از ایران به نجف "فرزاد فروزنده" |
|
اقدامات اخیر دولت عراق برای محدود و در صورت توان، خلع سلاح کردن شبه نظامیان متمایل به ایران که حتی از جانب روحانی میانه سال و صاحب نفوذی بنام مقتدا صدر نیز حمایت شده، هشداری است به جمهوری اسلامی برای تجدید نظر در سیاست هائی که از پس از جنگ عراق، در ارتباط با این کشور داشته است. واقعیت اینست که راه عراق برای رسیدن به سوریه و لبنان اگر با تغییر سیاست های جاری جمهوری اسلامی همراه نشود، بسته خواهد شد. این تجدید نظر در صورت افتادن سکان ریاست جمهوری بدست راستگرایان مرتجع و افراطی دشوار به نظر می رسد، بویژه که شعارهای اتمی آنها خود باعث سرعت بخشیدن به بستن راه های ارتباطی ایران به سوریه و لبنان خواهد شد. روزنامه ی نیویورک تایمز صدها سند اطلاعاتی ایران را پیرامون نفوذ و عملیات اطلاعاتی ایران در عراق منتشر کرده است. هدف به ادعای نیویورک تایمز «آگاه کردن جهان از مداخلات ایران در عراق» است. انتشار این اسناد در بحبوحه ی اعتراض های خیابانی مردم عراق به مشکلات اقتصادی و فساد دولتی که طی آن صدها تن جان باخته اند، احتمالا با هدف تشدید احساسات ضد ایرانی در میان معترضان عراقی است. در اکتبر ۲۰۱۸ دو جناح عمده ی شیعه در عراق با هم به توافق رسیدند. یکی ائتلاف سائرون به رهبری مقتدی الصدر که در انتخابات پارلمانی بیشترین کرسی را بدست آورد و دیگری ائتلاف فتح که هوادار جمهوری اسلامی است و نیز حشدالشعبی و سپاه بدر و بازوهای نظامی آن. این تفاهم تقریبا اکنون بهم خورده و دولت الکاظمی با چیدن پر و بال احزاب و گروه های متمایل به ایران در پی استقلال کامل از ایران و رابطه مستحکم به جهان عرب است. ترور موشکی سردار قاسم سلیمانی این جدائی را سرعت بخشید. پیوستن مقتدی الصدر به طرفداران فاصله گیری از جمهوری اسلامی و خلع سلاح شبه نظامیان وابسته به سپاه قدس همسوئی است با احساسات ضد ایرانی در میان مردم عراق. این همسوئی معادلات را پیچیده کرده است. آیا آیت الله سیستانی نیز با این سیاست دولت عراق همآهنگ است؟ آیا مقتدا صدر سخنگوی تمایلات علنی نشدن آیت الله سیستانی است؟ او در دیدار با نماینده ی ویژه ی دبیر کل سازمان ملل در ۱۱ نوامبر گفت: «من با مردم عراق هستم حتی اگر تصمیمشان با نظر من همراستا نباشد... عراقِ امروز هرگز به عراقِ پیش از آن شبیه نخواهد بود.» چه بسا برداشت آیت الله سیستانی از تحولات عراق ناشی از سرخوردگی مردم از دخالت های ایران و آمریکا در میدان سیاست عراق و رقابت ایندو بر سر نفوذ در دستگاه سیاسی کشور، خطر درگیرهای مذهبی و دور دیگری از جنگ داخلی در این کشور باشد. دولت عراق اکنون بر سر دوراهی اجرای اصلاحات و در نتیجه ی آن کوتاه کردن دست ایران از صحنه ی سیاست عراق است. مشروعیت از دست رفته ی تشیع در ایران و رفته رفته بی رمق شدن نفوذ ایران در عراق میدان را برای آیت الله سیستانی و پر رنگ تر شدن مرجعیت او که زیرکانه خود را به مسائل پیش پا افتاده ی سیاسی نیالوده و در برابر مردم نایستاده بازتر کرده است. این احتمال دور نیست که با تضعیف نفوذ ایران و بازوهای سیاسی و نظامی شیعی اش در عراق و بطور کلی بحران و زوال تشیع سیاسی در ایران آرام آرام مرجعیت سیاسی شیعه از نجف سر برآورد!
تلگرام راه توده:
|
راه توده شماره 790 - 19 خرداد 1400
اشتراک
گذاری:
