"برجام" تابوتی می شود که باید میخ برآن کوبید؟ واشنگتن- فرزاد فروزنده |
با وجود اینکه بایدن در کارزار انتخاباتی اش بطور تلویحی از آمادگی آمریکا برای بازگشت به برجام سخن گفت ولی به نظر میرسد تا ایران به تعهدات برجامی اش عمل نکند دولت جدید آمریکا تحریمها را حفظ خواهد کرد. افزون بر این، دولت بایدن چنانچه پای میز مذاکره با ایران بنشیند احتمالا خواستار اجرای تعهداتی بیشتر از طرف ایرانی خواهد شد، بویژه که هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات ازچنین خواسته یی پشتیبانی میکنند. اخیرا ۱۵۰ عضو کنگره ی ایالات متحده در نامه یی به وزیر خارجه ی دولت بایدن تاکید کردند که در صورت توافق با ایران چنین توافقی باید جامع باشد و در آن مساله ی موشکی و حضور منطقه یی ایران هم لحاظ شود. "آی پک" لابی پر نفوذ اسراییل در آمریکا نیز از این نامه حمایت کرده و خواستار سیاستی مشترک از جانب هر دو حزب در برابر تهدید ایران شده است. صداهای دیگری هم از جمله در داخل حزب دموکرات در آمریکا بلند شده که احیای برجام را ناکافی میدانند و هر گونه توافقی را تنها در صورتی که جامع تر از برجام باشد قابل قبول میدانند. دولت بایدن اینچنین زیر فشار تندروهای داخلی و مخالفان ایران است. از دیگر سو، دولت روحانی میخواهد در فرصت چند ماهه ی باقی مانده تا انتخابات ریاست جمهوری ایران، با آمریکا به توافق برسد تا شاید زمینه ساز برگ برنده ی نامزدهای میانه روتر در برابر اصولگرایان شود؛ البته اگر میانه روها و کسانی با گرایش اصلاح طلبی از صافی نظارت استصوابی شورای نگهبان بگذرند. اما چون توافق پیش از انتخابات ۱۴۰۰ به سود اصولگرایان و نزدیکان بیت رهبری نیست، این گروه احتمالا با همین محاسبه و به بهانه ی عهد شکنی برجامی آمریکا، با سنگ اندازی پیش پای دولت مانع توافق خواهند شد. سکوت جناح راست در برابر تمایل علنی دولت که اینجا و آنجا در سخنان روحانی و ظریف هویداست خود گویای چنین محاسبه یی است. بنابراین، هر چند طرفداران توافق با ایران، دولت بایدن را به فرصت سوزی و پیشقدم نشدن در گفتگو با ایران و لغو تحریمها متهم میکنند، سهم جمهوری اسلامی و جناح راست نیز در این زمینه کمتر نیست. در واقع گره ی رابطه ی میان آمریکا و ایران آنجا نیست که اول آمریکا باید تحریمها را لغو کند یا ایران باید به تعهدات برجامی اش بازگردد. مساله ای گره یی اینست که جناح راست جمهوری اسلامی مذاکره را مسیری لغزنده میداند. به این ترتیب بعید است دولت بایدن و جمهوری اسلامی تا پیش از انتخابات ۱۴۰۰ مذاکراه یی را آغاز کنند. هرچند به احتمال بسیار گفتگوهای پشت پرده با واسطه ی کشورهایی مانند قطر و عمان در جریان است. در صورت ادامه ی بن بست سیاسی در مسیر مذاکره، بیش از پیش همگان به این نتیجه میرسند که برجام توافقی از بین رفته است. با طولانی شدن این بن بست سیاسی، جمهوری اسلامی دیگر نمیتواند خروج آمریکا از برجام را پدیده یی مربوط به شرایطی ویژه و دولت ترامپ و تیمش بنمایاند و تنها آمریکا را متهم به کارشکنی کند. کم کم عموم مردم در ایران هم جمهوری اسلامی را سرزنش خواهند کرد که حاضر نیست برای لغو تحریمها و اندکی گشایش در حال و روز مردم، حال که ترامپی درکاخ سفید نیست، با دولت جدید آمریکا گفتگو کند. باید دید آیا ج.ا میخ لجاجت سیاسی اش را به تابوت «سیاست حداکثری» که ترامپ برای دفن برجام ساخت، خواهد کوبید!؟ تلگرام راه توده:
|
راه توده شماره 780 - 27 اسفند ماه 1399