درحاشیه مصاحبه جنجالی ظریف چرخش بزرگ سیاست منطقه ای در امریکا و ایران "فرزاد فروزنده" |
برخلاف دولت دونالد ترامپ که بخش مهمی از سیاست خارجی اش بر محور رویارویی با چین میگردید، سیاست خارجی در دولت جو بایدن به روال گذشته ی پیش از دوره ی ترامپ بر پایه ی تقابل با روسیه استوار است. تحت تاثیر چرخش جدید در سیاست خاورمیانه یی آمریکا و قطب بندی ها و ائتلاف های نوینی در منطقه ی خاورمیانه در حال ظهور و شکل گیری است. برای نمونه نشست اخیر وزرای خارجه ی چهار کشور اسرائیل، قبرس، یونان و امارات متحده ی عربی از شکل گیری همکاری استراتژیک میان آنها خبر میدهد. در واقع اسرائیل در حال تقویت جبهه ی متحدانش در شرق مدیترانه است. نشست قبرس پیامی به ترکیه هم بود که عمدتا با قبرس و یونان روابط سیاسی تنش آمیزی داشته است و اکنون ایندو کشور با اسراییل در پی تقویت روابط و مناسبات سیاسی هستند در برابر ترکیه. چرخش جدید در سیاست آمریکا، عربستان سعودی را هم به مسیر مذاکره با قطر برای عادی سازی روابط دو جانبه و برداشتن نخستین گام ها برای حل مناقشه با ایران و رسیدن به توافقی درباره یمن رانده است. دیدار خالد الحمیدان، رئیس اداره اطلاعات عمومی عربستان سعودی با اسماعیل قاآنی در بغداد نیز نشان میدهد که حاکمیت سعودی درک کرده که کشتیبان را سیاستی دگر آمده است و احتمالا مذاکرات هسته یی در وین به نتیجه خواهد رسید و آمریکا به برجام باز خواهد گشت. در واقع قطب بندی های جدید در خاورمیانه متاثر از سیاست تقابل با روسیه و رقابت های منطقه یی در حال شکل گیری است. مساله برجام و مذاکرات هسته یی نیز در این میان نقش مهمی دارد. پخش فایل صوتی گفتگوی محمد جواد ظریف با سعید لیلاز را هم شاید در این راستا بتوان تحلیل کرد. کلیت مطالبی که ظریف درباره ی قاسم سلیمانی میگوید جز در جزئیاتی چند تازگی ندارد. به نظر میرسد که هدف از پخش این فایل صوتی نخست برجسته کردن نقش کارشکنانه ی روسیه در مذاکرات هسته ی و سپس غلبه ی «میدان» بر دیپلماسی است. هدف از برجسته کردن این دو احتمالا چراغ سبز همراهی ایران با سیاست خاورمیانه یی ایالات متحده در تقابل با روسیه است برای تسهیل مذاکرات وین که همچنان در جریان است. تکیه بر دوگانه ی «میدان» و "دیپلماسی" هم از تمایل جناح میانه روتر در حاکمیت ایران به کاستن از نقش نظامی ایران در سوریه و خاورمیانه حکایت دارد. واکنش رسانه های جناح راست حاکمیت به افشای این فایل صوتی و حمله به ظریف نشان میدهد که ایندو مساله یعنی ضدیت با برجام و ادامه ی سیاست های منطقه یی ج.ا با افشای این فایل هدف قرار گرفته است. چند روز پیش صادق خرازی در کلاب هاوس گفت که در جریان مذاکرات وین فرانسه به ایران اعلام کرده که حاضر به سرمایه گذاری انبوه در ایران است ولی ایران باید نیروهایش را از سوریه خارج کند، این یعنی دست کشیدن از سیاست «میدان». ایران هم تضمینی در باره نرسیدن داعش به مرزهای ایران را خواستار شده است.
تلگرام راه توده:
|
راه توده شماره 784 - 8 اردیبهشت 1400