در 7 ماه مارس در منطقه حرم شریف قدس اسراییل که مرکز سه مذهب و «پایتخت مشترک و تقسیم ناپذیر» اعلام شده اسراییل است؛ ناآرامی ها و اغتشاشات بسرعت شعله ور شد و به کرانه باختری و نوار غزه که تحت کنترل گروه حماس است گسترش یافت. خشونت ها در حد حملات موشکی به شهرهای مرکزی و جنوبی اسراییل (بویژه «تل آویو» و« اشکلون») و پاسخ نیروهای دفاعی اسراییل، از جمله حملات گسترده موشکی- و بمب های خوشه ای به منطقه تحت کنترل رادیکالهای فلسطینی گسترش می یابد. در نتیجه این حملات ده ها نفر کشته و صدها نفر زخمی شدند که بیشتر آنها از طرف فلسطینی ها هستند و منجر به خشونت بیشتر می شود. عصر روز 11 ماه مه ناآرامی ها در منطقه «شیخ جراح» در بیت المقدس شرقی از سر گرفت شد.

به عقیده بسیاری از کارشناسان، انگیزه اصلی این رویارویی را باید در تلاش مداوم دولت اسراییل برای کاهش شمار جمعیت عرب در محله های شرقی پایتخت اعلام شده و به منظور استقرار بعدی شهرک نشینان اسراییلی در آنجا جستجو کرد. از دلایل احتمالی دیگر می توان به بحران سیاسی داخلی حاد در اسراییل و روند دشوار تشکیل ائتلاف جدید پارلمانی احزاب «یائیر لاپید» و « نفتالی بنت» اشاره کرد که انتظار می رود جایگزین «بنیامین نتانیاهو» شوند. روابط ترکیه و اسراییل همیشه تحت تاثیر «مسئله فلسطین» و درگیری های طولانی مدت خاورمیانه بوده است. دولت اسراییل بطور سنتی نگران تقویت گروه حماس است که بخاطر روابط نزدیکش با هسته حاکمیت و قدرت مدار ترکیه شناخته شده است. دلایلی وجود دارند که تصور می رود ترکیه در حال استخدام عوامل نفوذ در بین فلسطینیان با تابعیت اسراییلی است که حدود 20 درصد جمعیت این کشور را تشکیل می دهد. تصادفی نیست که تقریبا اصلی ترین خواست اورشلیم غربی در مسئله عادی سازی روابط با آنکارا پایان دادن به حمایت از «حماس» و  اخراج فعالان این گروه از خاک ترکیه است. این مسئله تا حدی موضع قاهره نیزهست و از آنکارا خواستار توقف حمایت از رهبران سازمان «اخوان المسلمین» است، که بسیاری از آنها پس از روی کار آمدن دولت نظامی«عبدالفتاح السیسی» در مصر در سال 2013، از بیم تضییق و سرکوب در مصر به استانبول رفتند. هرچند در هر دو مورد دولت ترکیه آمادگی خود را برای دیدار و نشست نشان می دهد، اما گام های نیم بند و نیمه کاره صورت گرفته نه مصر و نه اسراییل را راضی کرده است. نخستین مذاکرات رسمی طی 8 سال بین ترکیه و مصر در قاهره بدون نتایج آشکار و قابل مشاهده به پایان رسید. رئیس دیپلماسی ترکیه ضمن بازسازی مواضع متزلزل و به منظور برقراری روابط با پادشاهی عربستان سعودی وارد ریاض شد. بایکوت غیررسمی کالاهای ترکیه اوضاع مالی و اقتصادی ترکیه را بدتر می کند. با این وجود در اینجا هم نتیجه مثبتی مشاهده نشد و در این میان اسراییل ترکیه را به دامن زدن ناآرامی ها در «حرم شریف» از طریق اعزام «عوامل و تحریک گران» برای برانگیختن و تهییج آشوبها بین فلسطینی ها و کمک به تندروهای حماس متهم می کند. در پایان نوامبر سال 2020 مذاکرات محرمانه رئیس سازمان اطلاعاتی ملی ترکیه «حاکان فیدان» با همکاران اسراییلی خود در چارچوب تلاشهای آغاز شده آنکارا برای عادی سازی روابط دوجانبه علنی شد. پیشتر در ژانویه  سال 2020 گفته شد که سران سرویس های ویژه دو کشور در واشنگتن دیدار کردند و در مورد درگیری ها در سوریه، لیبی و مدیترانه شرقی بحث کرده اند. در ماه مه سال 2020 شرکت هواپیمایی ملی «ال عال» اسراییل پروازهای باری خود را به ترکیه ازسر گرفت که بازتابی از گردش کالا و حجم معاملات رو به رشد بیش از 7 میلیارد دلار در سال 2019 بود. تلاشهای دیپلماسی ترکیه تا حدودی برای عادی سازی روابط با اسراییل به میزان زیادی مشروط به تمایل باز سازی دیالوگ متزلزل با واشنگتن است. علاوه بر این ترکیه امیدوار است اتحاد اسراییل، یونان، قبرس، مصر و امارات متحده عربی را که برای ترکیه مطلوب نیست و قادر به ایجاد یک چالش جدی برای «نو عثمانی ها» در مدیترانه شرقی است، بهم زند. اسراییل متقابلا پس از عادی سازی مناسبات دیپلماتیک با برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس، مراکش و سودان، بنظر می رسد چندان علاقه ای به اتحاد تنگ با ترکیه مسلمان مانند دهه های اولیه موجودیت خود ندارد. خلف رهبر فعلی اسراییل ضمن پاسخ به حملات لفظی رهبر ترکیه، به مشکلات احتمالی ترکیه در قبرس و کردستان اشاره می کند. حتی اگر در این مورد  ما با یک بلوف روبرو باشیم، ارزش آنرا دارد که گمان رود اسراییل اهرمهای دیگر فشار بر ترکیه را، مانند هر کشور بالقوه متخاصم ، دارد. در هر صورت تکرار تاریخ سال  2010 با اعزام «ناوگان آزادی» بعدی به سواحل نوار غزه ظاهراً وجود ندارد. شعارهای میهن پرستانه بنام خاطرات گذشته عثمانی در بیت المقدس و شکایت از «جامعه بین المللی»- در واقع، در حال حاضرهمه آن چیزی است که ترکیه دارد. صرف نظر از ارزیابی های معنوی- اتیکی از آنچه اتفاق می افتد، سیاست قاطع و جاری اسراییل حدود و ثغور قدرت منطقه ای پیروان نو عثمانی گری را به صراحت ترسیم می کند که مگر آنکه در لیبی تکه پاره شده و در قره باغ کوهستانی قادر به پیروزی باشد. گمان می رود که در نتیجه دور جدید بحران موازنه قدرت در خاورمیانه دستخوش تغییرات اساسی خواهد شد.

https://www.fondsk.ru/news/2021/05/12/palestina-v-ogne-izrail-ocherchivaet-predely-vlijania-turcii-na-vostoke-53551.html

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده