سیلی که به صورت عابدین خرم، استاندار جدید آذربایجان شرقی و فرمانده سابق سپاه آذربایجان شرقی وارد شد بار دیگر مسئله نقش سپاه در آینده ایران و سرنوشت اختلافات داخلی آن و با روحانیت را مطرح کرده است. امروز دیگر کسی در نظامی شدن دولت ابراهیم رئیسی تردیدی ندارد. کافیست به نام هایی نظیر احمد وحیدی وزیر کشور و فرمانده سابق بخش برون مرزی سپاه، اسماعیل خطیب وزیر اطلاعات و عضو سابق بخش اطلاعات و عملیات سپاه پاسداران، امیرحسین رحیمی وزیر دادگستری و جانشین سابق ستاد کل نیروهای مسلح، مسعود میرکاظمی وزیر برنامه و بودجه و از فرماندهان سابق سپاه، رستم قاسمی وزیر نفت و فرمانده سابق قرارگاه خاتم الانبیا، عیسی زارع پور وزیر ارتباطات و رئیس سابق حفاظت اطلاعات قوه قضائیه، وزرای تحقیقات، بهداشت، میراث فرهنگی و ... اشاره کرد تا حجم بالای حضور سپاهیان در کابینه ابراهیم رئیسی را دید. به اینها افزوده می شود استانداران و فرمانداران نظامی که از طریق وزیر کشور هر روز منصوب می شوند و مدیران و کارگزارانی که سپاهیان به وزارت رسیده در تمام دستگاه اداری و وزارتخانه های کشور منصوب می کنند.

این حضور نظامیان دارای دلایل و پیامدهایی مختلف و گاه متضاد است، چه از نظر وجهه سپاه در میان مردم، چه نگرانی های روحانیت، چه برنامه هایی که برای آینده کشور تدارک دیده اند و چه ارزیابی که حکومت و بیت رهبر از آینده کشور دارد. این نظامیگری دارای چند معناست. اول اینکه بیت رهبری نمی خواهد تن به اصلاحات دمکراتیک بدهد. یعنی اجازه دهد که مردم سرنوشت خود و سرنوشت تغییرات را بدست گیرند. از مقابله با دولت خاتمی، تا حمایت از احمدی نژاد و کودتا علیه موسوی و کارشکنی علیه روحانی و ... همه و همه یک معنا و مفهوم بیشتر نداشت و ندارد و آن اینکه هر اصلاحی که قرار باشد صورت گیرد یا ناگزیر شود، باید از بالا و با حفظ منافع باندهای مافیایی حکومتی و گروه بندی های دررقابت با یکدیگر باشد. اگر سرنوشت اصلاحات بدست مردم بیفتد منافع بیت رهبر و باندهای مافیایی ثروت و قدرت به خطر می افتد و حکومت نشان داده بیش از اینکه نگران سرنوشت کشور باشد، نگران سرنوشت منافع خود و این باندهاست.

معنای دوم گرایش به نظامی گری آن است که حکومت و جناح هایی در آن منتظر بحران هستند یا از آن استقبال می کنند و برای این بحران هم راه حلی جز نظامی گری نمی شناسند. اینکه این نظامیان بحران را در چه جهتی حل می کنند هنوز معلوم نیست و آینده آن را نشان خواهد داد. این راه حل می تواند بطور موقت سرکوب باشد ولی سرکوب در درازمدت ناممکن و بیفایده است و در نهایت جز جمع کردن بساط روحانیت برای جلب موافقت مردم چاره ای دیگر دربرابر یک حکومت نظامی نخواهد بود. بخشی از تعمیق گرایش به واپسگرایی می تواند همین تشدید نفرت مردم از روحانیت به قصد جمع کردن بعدی بساط آن باشد.

آنچه موقعیت سپاه را دشوار و ناگزیری آن به جمع کردن بساط روحانیت را تقویت می کند وضعیت نامساعد سپاه در افکار عمومی است. توده‌های مردم عادی و روشنفکران که نقش سپاه و بسیج را در سرکوب‌های پس از جنبش سبز دیده اند یا صابون آن در خیابان ها و تحت عنوان انواع و اقسام گشت ها به تن آنها خورده اکنون به سپاه و بسیج به چشم زندانبانان کهریزک و اوین و رجایی شهر و زیر زمین وزارت کشور، یعنی یک مجموع اوباش نگاه می‌کنند. اگر در گذشته آنها را در مجموع حافظ امنیت مرزها، امنیت ملی و امنیت جان و مال و ناموسشان دربرابر اوباش می‌دانستند اکنون در هراسند که مبادا جان و مال و ناموسشان گیر خود همین اوباش بیفتد. در سطح فعالان و جریان‌های اقتصادی نیز سپاه همچون یک رقیب پرقدرت، متکی به زور و انحصار طلب که نان آنان را از چنگشان بیرون می‌آورد دیده می‌شود!

بخش دیگر و مهم سپاه هراسی، هراس از سپاه در راس روحانیت است. روحانیتی که از یکسو فرو ریختن مشروعیت علی خامنه‌ای را می‌بیند و از سوی دیگر متکی شدن بیش از پیش وی به سپاه را. بنابراین آنها هم نگران آن هستند که سپاه برای نجات خود و کسب دوباره وجهه و محبوبیت از دست رفته، روحانیت را سپر بلای خود کند. در این شرایط وارد کردن سپاه در عرصه مدیریتی کشور شاید تدبیر متقابل و از سر استیصال روحانیت برای خراب کردن سپاه و نشان دادن این باشد که از آن نیز کاری بر نمی آید. همه این احتمالات وجود دارد و بزودی سرانجام این حضور سپاه در مدیریت کشور بیش از پیش اشکار خواهد شد. آنچه فعلا اشکار و قعطی است آن است که این حضور از برخوردها و رودررویی هایی تا مرز کشیدن اسلحه در سپاه و اویزان کردن روحانیت و درگیر شدن همه آنها با هم پیش خواهد رفت.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده