ترجمه و تدوین ـ عسگرداوودی

سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه سفر 5 روزه خود به کشورهای آفریقایی پایان داد و به مسکو بازگشت. این سفر از 5 مرداد آغاز شد و  او به کشورهای مصر، اتیوپی، اوگاندا و جمهوری کنگو سفر کرد و با رهبران ومقامات این کشورها نیز گفتگو کرد.او دراین سفر تلاش کرد به رهبران منطقه اطمینان دهد که صادرات غله از طریق بنادر اوکراین در دریای سیاه از سر گرفته خواهد شد. او توضیح داد که تحریم های غرب علیه روسیه دلیل کمبود غله در بازار است.  

لاوروف پس از این سفر در مقاله ای که نوشت و منتشر کرد، یاد آور شد:

«وضعیت ژئوپلیتیکی فعلی» ضرورت «هماهنگی های ویژه را در مناسبات با دیگر کشورها می طلبد».

لاوروف در مقاله خود چندین بار بر ضرورت هماهنگ سازی در پرداخت های معاملات بین المللی با ارزهای ملی را برای مقابله با «دخالت خارجی در امر تجارت جهانی» تاکید کرد. در رابطه با تحریم ها علیه روسیه نیز او نوشت «با جدیت در حال بررسی چگونگی به حداقل رساندن سهم دلار به عنوان ارز تحمیلی فعلی در سطح بین الملل هستیم. هدف استقرار یک سیستم ارزی جدیدی است که  ناامنی حاصل از نفوذ و دخالت کشور های غیر دوست را خنثی کند.»

روسیه در هماهنگی با چین و هند مدتی است که با کنار گذاشتن «دلار به عنوان سیستم ارزی استعماری» معاملات خود را آغاز کرده است. این کشور همچنین «درهمِ» پول رایج امارات متحده عربی را نیز به عنوان ارزی غیر غربی در قاره آفریقا گسترش می دهد. در اواسط ماه جولای، خانم «نوینه بازیا»، وزیر تجارت و صنعت مصر، در حاشیه «مجمع بین المللی اقتصاد سن پترزبورگ» گفت: مسکو و قاهره تصمیم گرفته اند مکانیزم پرداختی جدیدی را معرفی کنند که با روبل و پوند مصری انجام می شود و به ارز غربی دیگر نیازی نخواهد بود. دلیل فوری تصمیم مسئولین دو کشور این است که تحریم های مالی غرب مانع از پرداخت هزینه صادرات گندم روسیه به مصر می شود.

دوستی قدیمی میان روسیه و آفریقا زمانی نمایان شد که 28 کشور از 54 کشور آفریقائی در جلسه دوم مارچ سازمان ملل، کوشش برای محکومیت روسیه به بهانه «عملیات ویژه نازی زدایی روسیه در اوکراین» را خنثی کردند و بدین ترتیب علاقه به مناسبات متقابل مشخص شد.

البته اتحادیه اروپا و آمریکا نیز به این سادگی از اهداف خود عقب نشینی نمی کنند. «اولاف شولز» صدر اعظم آلمان در پايان ماه مه از تعدادی از کشورهای افریقائی دیدن کرد و «امانوئل ماکرون» رئيس جمهور فرانسه نیز پس از صدرااعظم آلمان به افریقا سفر کرد. واشنگتن نیز در دو هفته گذشته فرستاده ويژه خود را راهی اتيوپی و مصر کرد.

 تجارت روسیه با افریقا در سال 2020 حدود 14 میلیارد دلار آمریکا بوده است و یک سوم تجارت آلمان و آفریقا (44 میلیارد یورو) می باشد. در این عرصه حتی ترکیه نیز با 25 میلیارد دلار از روسیه پیشی داشته است. مناسبات جدید روسیه با افریقا تلاشی است برای افزایش مناسبات تجاری میان روسیه و کشورهای افریقائی. این در شرایطی است که تجارت چین با آفریقا  به دلیل بحران کرونا به 176 میلیارد دلار آمریکا در سال 2020 کاهش یافته است. با توجه به اینکه واردات اصلی آفریقا از روسیه غلات می باشد، افزایش شدید قیمت ها و اخلال موجود در تجارت بواسطه تحریم های غرب علیه روسیه، صادرات روسیه را با خطر روبرو کرده است و سفر لاوروف به کشورهای افریقائی برای دفع این اخلال نیز بود.

تولید کنندگان تسلیحات روسیه توانسته اند در سال های اخیر صادرات خود به این قاره را به طور قابل توجهی افزایش دهند. موسسه تحقیقات صلح استکهلم SIPRI سهم کل واردات تسلیحات افریقا را در پنج سال مابین سالهای 2017 تا 2021 در حد 44 درصد تخمین می زند. در این رابطه آمریکا دارای سهم (17درصدی)، چین (10درصدی) و فرانسه (6,1 درصدی) می باشد. روسیه همچنین توانسته است با کمک مربیان نظامی و شرکت های نظامی خصوصی که نه تنها به جمهوری آفریقای مرکزی، بلکه به مالی نیز فرستاده است، نفوذ خود را گسترش دهد. همچنین توافقنامه های همکاری نظامی با نیجریه، اتیوپی و (در ماه آپریل) با کامرون امضاء شده است. روسیه در این عرصه در جمهوری آفریقای مرکزی و مالی به طور فزاینده ای از اتحادیه اروپا جلو افتاده است.

لاوروف در سفر به افریقا همچنين به «دنيس ساسو- نگوسو»، رئيس جمهوری کنگو، قول داد که روسیه با این کشور همکاری های نظامی نزديک تری داشته باشد. علاوه بر این، ردیس جمهور کنگو نیز قول میانجگری بین اپوزیسیون دارای اختلافِ در لیبی را به روسیه داده است. روسيه در ليبی از طریق شرکت های نظامی خصوصی حضور دارد.

هم در باره اوگاندا و هم درباره اتيوپی، مسکو بخوبی آگاه است که این دو کشور با آمریکا اختلافات حل نشده دارند. آمريکا حتی سال گذشته تحريم هائی را عليه اتيوپی وضع کرد زيرا دولت مرکزی آن کشور از نظر نظامی از خود در برابر شورش مسلحانه «جنبش آزادیبخش خلق تیگرای» در استان جدائی طلب تيگرای (مابین اریتره و اتیوپی.م) دفاع می کند. لاوروف در آدیس آبابا پایتخت اتیوپی که مقر اتحادیه آفریقا در آن مستقر است، نشستی با سفیران چند کشور آفریقایی داشت. بر اساس گزارش ها، اقدامات پیش بینی شده در این نشست اعتراضش چند کشور غربی را برانگیخت.

یکی از اهداف سفر لاوروف آماده شدن برای برگزاری دومین «اجلاس روسیه و آفریقا» است که قرار است در اواسط سال آینده برگزار شود. بیش از این 40 رئیس دولتِ آفریقائی برای اولین برای شرکت در نشست «اجلاس روسیه و آفریقا» در اکتبر 2019 به سوچی سفر کرده بودند. برگزاری دومین اجلاس برای تسریع در توسعه روابط در نظر گرفته شده است. از منظر روسیه رقابت در ایجاد مناسبات تحت فشار زمان است. واشنگتن نیز وعده برگزاری اجلاسی در ماه دسامبر با سران دولتهای آفریقا را داده است. برای مسکو، ایجاد سیستم چند قطبی جهانی هدف است. «کاميسا کامارا» وزير امور خارجه سابق مالی به روزنامه بريتانيائی "فايننشال تايمز" گفت: دولت های آفريقائی  شروع به انطباق خود با دنيای چند قطبی کرده اند که در آن «مراکز قدرت در حال جابجائی اند.» این واقعیت که قدرت های «فراآتلانتیک» استعمارگر سابق که به وضوح نفوذ خود را در این روند از دست می دهند، می تواند شکوفائی و تغییراتی عظیم در ایجاد پیشرفت و رفاه در قاره آفریقا را باعث شود.

https://www.jungewelt.de/artikel/431289.multipolare-weltordnung-zu-gast-bei-freunden.html

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده