|
اصلاحات سیاسی همه جانبه و عمیق اگرچه با هزینه های سنگینی همراه است اما
نتایج ارزشمندی را برای هر کشور و جامعه ای به همراه دارد. چرخش به شرق در
دستگاه سیاسی پاکستان پس از انتخاب نخست وزیر عمران خان (رئیس حزب تحریک
انصاف) برای سیاسیون منطقه پوشیده نیست و این موضوع زمانی با اهمیت ارزیابی
می شود که تحرک سیاست در بخش شرقی کره زمین با زایمان مجدد امپراطوری چین
وبا پایمردی دولت پوتین در روسیه، پس از فروپاشی سوسیالیسم واقعا موجود،
باعث تشویق جوامع دیگر شرقی برای پیوستن به این کاروان شرقی در حال شکوفائی
شده است. هند، ایران، افغانستان، ویتنام، کره شمالی، پاکستان و مغولستان و
تعدادی از کشور های آسیای خاوری شوروی سابق فعلا حلقه و محور این «جبهه
شرقی» در حال رشد را به رهبری چین و روسیه تشکیل می دهند. جبهه ای که به
هیچ عنوان خوشایند سرمایه داری غرب به رهبری در حال نزول آمریکا نیست.
پاکستان برسر یک دوراهه تاریخی قرار گرفته است: ماندن در حلقه سرسپردگی
آمریکا یا خروج از آن و نزدیک شدن به جبهه شرق با حفظ استقلال و عزت ملی.
توازن قوای داخلی، منطقه ای و جهانی و ابتکار عمل های کشور های دخیل، آینده
این سمتگیری را مشخص خواهد کرد، سمتگیری که ممکن است با خشونت نیز توام
باشد.
روز جمعه 11 فروردین (دوم ماه آپریل)، پس از آنکه مشخص شد که اپوزیسیون
دولت عمران خان تصمیم خود را برای استیضاح رئیس دولت در مجلس پاکستان به
اجرا می گذارد، عمران خان مطابق قانون از رئیس جمهور تقاضای انحلال پارلمان
را کرد که با خواسته نخست وزیر موافقت شد. به همین دلیل عمران خان علنی کرد
که در اوایل ماه مارچ 2022، نامه‌ای از سوی سفیر پاکستان در یکی از کشورهای
غربی دریافت کرده است که در متن آن برنامه ائتلاف اپوزیسیون برای رأی عدم
اعتماد به وی مطرح شده است. پیش از این عمران خان به موضوع دریافت نامه
تهدید آمیزی اشاره کرده بود اما منبع ارسال نامه تهدید آمیز را افشاء نکرده
بود. البته منابع خبری گزارش کرده بودند که نامه تهدیدآمیز مورد نظر توسط
سفیر سابق پاکستان در آمریکا به دست عمران خان رئیس دولت پاکستان رسیده
است. در همین رابطه پس از علنی شدن توطئه، روز جمعه، وزارت خارجه پاکستان
کاردار سفارت آمریکا را احضار کرد تا مراتب نارضایتی اسلام آباد را بابت
مداخله در امور داخلی خود، به واشنگتن ابلاغ کند. عمران خان که پیش از این
از «جنگ علیه تروریسم» آمریکا انتقاد کرده بود، روز شنبه، دولت واشنگتن را
رسما به حمایت از جریانی متهم کرد که قصد براندازی وی را دارد. او نام مقام
آمریکایی که وی را تهدید کرده بود را نیز فاش کرد. به گزارش جیو نیوز
«عمران خان» نام مقام آمریکایی را که چندی پیش با ارسال نامه‌ای، دولت وی
را تهدید به براندازی کرده بود، افشا کرد: «دونالد لو» معاون وزارت خارجه
آمریکا در امور مربوط به آسیای جنوبی و مرکزی.
نخست وزیر پاکستان با اشاره به نامه تهدید آمیز آمریکا و بدنبال آن برنامه
استیضاح اش در پارلمان گفت: توطئه برای استیضاح من در کل فرایندی بی اعتبار
است. «دموکراسی بر اقتدار اخلاقی عمل می کند. این برنامه فریبکاری بیش
نیست. چگونه می توانم نتیجه را بپذیرم زمانی که کل فرایند بی اعتبار است؟
اقدام برای برکناری من دخالت آشکار در سیاست داخلی پاکستان از سوی آمریکا
است. آیا ما برده های شما هستیم که هر چه می گوئید، ما باید انجام
دهیم؟».رئیس دولت پاکستان علت این تهدید را «عدم موافقت من با ایجاد پایگاه
نظامی خارجی در خاک پاکستان» عنوان کرده است. بدین ترتیب مشخص می شود که
آمریکا مایل است که با استقرار پایگاه های نظامی در پاکستان، به زبان
عامیانه «زیر دماغ» کشورهای همسایه پاکستان تپانچه تهدید بگذارد. این
کشورها کدامند؟ چین که در حال تبدیل شدن به اولین قدرت اقتصادی جهان است،
روسیه که پس از فروپاشی، علیرغم نظر نظریه پردازان غرب که آنرا «پایان
تاریخ» نامیدند بار دیگر ققنوس وار از خاکستر برخاسته و در حال استقرار
جهانی نو و «دموکراسی غیر لیبرال» شبه چینی است، طالبان که اخیرا ارتباطات
خود را با چین و روسیه گسترش داده و هند که تمایلات خود به نزدیکی به چین و
روسیه را رسما اعلام می کند و حتی ایران با حاکمیتی غیر وابسته به
بیگانگان. این کشورها در جدول همسایگان پاکستانی مخالف آمریکا می باشند.
استقرار پایگاه نظامی آمریکا در پاکستان به چه معنی است؟ در اختیار داشتن
سلاح های هسته ای پاکستان!؟ و تهدید اتمی کشورهای نامبرده به عنوان
همسایگان پاکستان؟ بدین ترتیب آمریکا ساده ترین راه حل را برای پیجیده ترین
مشکل انتخاب کرده است، «کودتای خاموش» و سپس در اختیار داشتن سلاح های اتمی
پاکستان و حتی استقرار سلاح های اتمی آمریکا در کشوری که نیروهای نظامی اش
توسط پنتاگون آموزش داده شده اند. بویژه دستگاه استخبارات ارتش پاکستان،
«آی.اس.آی» که در طول تاریخ و حداقل 60 سال گذشته از جمله فاسدترین
سازمان های اطلاعاتی دنیا محسوب می شود، این سازمان متهم به حمایت و ارتباط
با شبکه حقانی است. شبکه حقانی دارای ارتباط با شبکه القاعده است و متهم به
دست داشتن در شبکه بین‌المللی قاچاق عُمده مواد مخدر است. بدین ترتیب
تفاوت دیدگاه سیاسی مابین رئیس دولت و دستگاه نظامی آشکارتر شده است. گفته
می شود عمران خان مایل است با گماردن مسئول جدیدی بر دستگاه امنیتی،
اصلاحاتی در آن دستگاه انجام دهد اما با مقاومت ژنرال «قمر جاوید باجوه»
مواجه شده است. در همان‌زمان که اختلاف نظر بین دو طرف برای تعیین مسئول
سازمان استخبارات جریان داشته، شایعاتی درباره سرنوشت محتوم دولت عمران خان
به خاطر اختلاف نظر با ارتش مطرح شد. ژنرال «قمر جاوید باجوه، رئیس ارتش،
اخیرا گفته است: ما سابقه ای طولانی و رابطه ای عالی و استراتژیک با آمریکا
داریم که همچنان بزرگترین بازار صادراتی ما است.» او همچنین گفته است حمله
روسیه به اوکراین باید هرچه سریع‌تر متوقف شود، برخلاف نظر دولت عمران خان
که نه تنها این جنگ را محکوم نکرد، بلکه روز ورود ارتش روسیه به اوکراین،
در مسکو با ولادیمیر پوتین دیدار داشت. در بیانیه دفتر نخست وزیر پاکستان
آمده که «عمران خان در دیدار دو روزه خود از روسیه با پوتین بر تعهد
پاکستان برای ایجاد روابط بلندمدت و چند بعدی با روسیه تاکید کرده است.»
دیدار نخست وزیر پاکستان از مسکو با موارد زیر همراه بوده است:
ـ «همکاری و هماهنگی مستمر پاکستان و روسیه در رابطه با افغانستان».
ـ عمران خان در دیدار با «الکساندر والنتینوویچ نواک»، معاون نخست وزیر و
«نیکولای شولگینوف» وزیر انرژی روسیه برای ساخت یک خط لوله چند میلیارد
دلاری گاز با همکاری شرکت‌های روسی گفتگو کرده است.
ـ عمران خان گل بر مزار سرباز گمنام شوروی سابق گذاشته است.
ـ وزارت خارجه پاکستان می‌گوید در این سفر «طیف وسیعی از مسائل و روابط
دوجانبه از جمله همکاری‌های انرژی بررسی شده است. آنها همچنین در مورد
مسائل مهم منطقه‌ای و بین المللی تبادل نظر کرده اند.»
ـ مقرر شده است تا خط لوله پیشنهادی گاز از شهر کراچی در جنوب پاکستان به
نیروگاه‌های برق در ایالت پنجاب هند انتقال داده شود. این پروژه توسط اسلام
آباد و مسکو تامین مالی خواهد شد. سخنگوی وزارت انرژی پاکستان درباره خط
لوله گاز «پاکستان استریم» به رویترز گفته است «هر دو کشور مشتاق راه
اندازی این پروژه با سریعترین سرعت هستند.» روسیه و پاکستان در سال 2015
توافق اصولی برای احداث یک خط لوله به طول 1100 کیلومتر برای انتقال گاز
طبیعی مایع وارداتی روسیه از کراچی به نیروگاه‌ها در شمال شرقی ایالت پنجاب
را امضا کرده بودند.
ظرفیت این خط لوله سالانه 12,4 میلیارد متر مکعب پیش بینی شده است که امکان
افزایش آن تا 16 میلیارد متر مکعب است. هزینه این پروژه بین 1,5 تا 3,5
میلیارد دلار است که گفته شده 26 درصد آن توسط مسکو و 74 درصد باقی مانده
توسط اسلام آباد تامین خواهد شد.
عمران خان همچنین یک روز قبل از سفر خود به مسکو در گفتگو با تلویزیون آر.
تی روسیه عنوان کرد که او مایل است بمنظور حل اختلافات پاکستان و هند در یک
گفتگوی تلویزیونی با «نارندرا مودی» نخست وزیر هند شرکت داشته باشد.
سوال این است: آیا همه این اقدامات اصلاحی شرق گرایانه باعث عصبیت دستگاه
سیاسی در واشنگتن نمی شود؟ در شرایطی که یک متحد گوش بفرمان سابق یعنی
پاکستان در حال گریز از مرکز و به سمت شرق است؟
خبرنگار بی بی سی در پاکستان می‌گوید تصور عمومی این است که نخست‌وزیر با
کمک ارتش پاکستان به قدرت رسیده است، اما اکنون ناظران می‌گویند بین آنها
اختلاف افتاده است.
عمران خان می گوید مقامات آمریکایی به دیپلمات‌های پاکستانی هشدار داده‌اند
که نخست‌وزیر باید به دلیل تصمیم‌های سیاست خارجی‌اش مانند سفر اخیر به
مسکو برای دیدار با ولادیمیر پوتین و انتقادهای قبلی وی از «جنگ علیه
تروریسم» آمریکا از قدرت برکنار شود. در همین حال، وزارت امور خارجه
پاکستان اعلام کرد که در این مورد، کمیته امنیت ملی پاکستان که شامل رهبران
ارشد سیاسی و نظامی است، مداخله مذکور را «غیرقابل قبول» می دانند. خبرنگار
بی بی سی می‌گوید که افزایش شدید هزینه‌های زندگی باعث نارضایتی گسترده
مردم پاکستان شده است. اما تلاش برای برکناری عمران خان، بیشتر نتیجه فشار
از خارج و درگیری او با فرماندهان ارشد ارتش قدرتمند پاکستان و مواضع
متمایل به چین و روسیه و دوری از متحد سابق پاکستان یعنی آمریکاست.
دوره ریاست «قمر جاوید باجوه» بر ارتش پس از یک تمدید سه ساله قرار است هشت
ماه دیگر به پایان برسد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند کە علیرغم افزایش تورم و
بدهی‌های خارجی پاکستان، نخست وزیر همچنان در میان تودەهای مردم محبوبیت
دارد.
بنا به گزارش‌ها، ائتلاف اپوزیسیون شهباز شریف، برادر نواز شریف، نخست وزیر
پیشین را به عنوان رهبر احتمالی دولت ائتلافی بعدی در صورت عدم رای اعتماد
به عمران خان معرفی کرده است.شایع است که شهباز شریف با کمی اختلاف دارای
نظریات سیاسی مشابه عمران خان می باشد.
تلگرام راه توده:
https://telegram.me/rahetudeh
|
