با استفاده از اومانیته

گام های محتاطانه ای در جهت توافق اتمی با ایران برداشته می شود، اما روابط ایران و امریکا همچنان تیره است و متحدان آمریکایی کاخ سفید نیز قادر به تجدید نظر در استراتژی پیوند با امریکا نیستند. این پیوند استراتژیک هم در کشاکشی که اکنون بر سر صف آرائی نظامی روسیه در مرزهای شرقی اوکراین جریان دارد و هم در جریان مذاکرات احیای برجام و هم در زمینه سیاست خاورمیانه ای و خلیج فارسی منعکس است.

جو بایدن در جریان مبارزات انتخاباتی قول داده بود که کشورش به توافقنامه موسوم به "برنامه جامع اقدام مشترک" که در 14 ژوئیه 2015 در وین، امضا شد بازگردد. توافق نامه ای که توسط کشورهای 1 + 5 (5 عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد - ایالات متحده، روسیه، چین، فرانسه و انگلستان - به اضافه آلمان) و همچنین اتحادیه اروپا و ایران منعقد شد.

در سال 2018، دونالد ترامپ از برجام خارج شد و بار دیگر "بالاترین سطح ممکن تحریم های اقتصادی" را علیه ایران اعمال کرد .

رئیس جمهور جدید ایالات متحده فرایندی را برای احیای مجدد این معامله هسته ای آغاز کرد، که بر خلاف آنچه در بیانیه های انتخاباتی وی مطرح شد، هدف او بازگشت به اصول اولیه برجام  نیست. او پای فعالیت های موشکی و سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی را نیز به میان کشید و گفت  که این امر فقط در مورد بازنگری در برنامه هسته ای ایران نیست بلکه شامل مسئله موشک بالستیک و نگرش منطقه ای ایران نیز می شود. طبیعی بود که برای ایران، این یک شرایط غیرقابل قبول بود و به همین دلیل دور کنونی مذاکرات احیای برجام از زمان ورود بایدن به کاخ سفید تا اکنون فراز و نشیب های گوناگون را طی کرده و همچنان معلق است.

باید در ابتدای ورود به کاخ سفید اعلام کرد که دعوت اتحادیه اروپا برای گفتگو با حضور تهران را با هدف یافتن راه حل مجدد  برای بازگشت امریکا به توافقنامه هسته ای  پذیرفته است، اما شاهدیم که کشورهای اروپائی دعوت شده به مذاکرات برجام عملا فلج هستند و کار چندانی تاکنون نتوانسته اند پیش ببرد. برخلاف روسیه و چین که شدیدا در این زمینه فعال هستند.

روسیه از همان ابتدای دعوت بایدن برای مذاکرات احیای برجام با احتیاط از این دعوت دولت جدید ایالات متحده استقبال كرد. دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین گفت: "این اقدام  خوبی است البته اگر  تحریم ها کاهش یابد، ما آن را گامی مثبت میدانیم . اما امریکا از این پیشنهاد تلویحی سخنگوی کاخ کرملین استقبال نکرد و با ادامه تحریم ها گفتگو در مورد برنامه هسته ای ایران را به درازا کشاند.

از همان ابتدای کار بایدن وزیر خارجه وقت ایران "محمد جواد ظریف" اینگونه از دعوت امریکا استقبال کرد:

"بهتر است رئیس جمهور آمریكا با خاتمه دادن به سیاست "فشار حداكثری" ترامپ و بازگشت به توافق رها شده توسط سلف خود، راه بهتری را انتخاب كند. اگر رئیس جمهور جدید امریکا این سیاست را دنبال کند، ایران نیز به اجرای کامل تعهدات خود در توافق هسته ای بازخواهد گشت. درغیر اینصورت این فرصت از دست خواهد رفت."

توصیه ظریف نه در دوران وزارت او و دولت روحانی عملی شد و حتی هنوز که نزدیک به یکسال از عمر دولت جدید و ادامه مذاکرات با یک تیم دیگر جریان دارد.

اعلامیه ها، اقدامات متعدد و حتی تحریک آمیز از هر دو طرف، تفاهم دو طرف را بر سر یک متن مشترک به عقب انداخت.

ایران بازرسی از برنامه هسته ای خود توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی را محدود کرد و بر فعالیت موشکی خود افزود و بصورت همزمان، ژنرال "کنت مک کنزی"، رئیس وقت فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده "سنترم" در کنفرانس امنیتی مونیخ آلمان به استقبال تشدید تنش ها با ایران تا مرز حضور نظامی این کشور در منطقه پیش رفت و  گفت:

ما باید "پایگاه های امنیتی خود عربستان سعودی را باپیش بینی تنش با ایران حفاظت کنیم. "

آیا تهران و واشنگتن قادر هستند تا بی نهایت استراتژی تنش میان خود را حفظ کنند؟ بویژه که  خلیج فارس و تنگه هرمز، کریدوری دریایی بین ایران و عمان، منتقل کننده نفت به بازارهای انرژی آسیا، اروپا و آمریکای شمالی است.

تنش های شدید ثبت شده در سال های اخیر و همچنین جنگ در یمن موضوع روابط ایران و آمریکا را در بغرنجی بیشتری فرو برده است. همچنان که تضادها میان ایران و عربستان، دو کشور مدعی سلطه بر منطقه را تشدید کرده است.

خروج نظامی امریکا از افغانستان این تصور را مطرح کرده بود که امریکا قصد عقب نشینی نظامی از خاورمیانه را دارد و حتی بایدن در آغاز استراتژی نوینی در خلیج فارس و کل خاورمیانه است، اما اگر ایالات متحده به دنبال پیگیری کاهش ارتش خود در خاورمیانه است باید راهی برای کاهش تنش در خلیج فارس و آرام کردن عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اسرائیل  پیدا کند، درحالیکه کاهش واقعی ارتش امریکا در خاورمیانه نیازمند توافق با ایران  بر سر فعالیت های هسته ای این کشور است. رابطه دوباره قطر با سعودی ها و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس و بازگشت این کشور به شورای همکاری خلیج فارس و دیدار امیر قطر با جوبایدن در کاخ سفید شاید گامی در همین جهت و در چارچوب آغاز نوعی مناسبات دیپلماتیک میان ایران و امریکا باشد. حتی فعلا و در ارتباط با مذاکرات اتمی در وین پایتخت کشور اتریش.

قطر که یک میدان گازی بزرگ مشترک با ایران دارد، اکنون نقش مهمی در وصل کردن ایران و امریکا به یکدیگر برای احیای توافق برجام دارد. شاید در آینده همین کشور کوچک نقشی بزرگ در کاهش تنش ها در خلیج فارس و خاتمه جنگ یمن پیدا کند، حتی بیشتر از هر کشور اروپائی، بویژه که ایران از نقش اروپائی ها در دنباله روی از سیاست های استراتژیک امریکا در برابر ایران خشمگین هستند.

https://www.humanite.fr/joe-biden-et-le-nucleaire-iranien-decryptage-des-enjeux-700642...

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده