در عراق عمل کردند!

عراق به یکی از بزرگترین میزبانان سرمایه گذاران چین و حلقه ای کلیدی در طرح «یک کمربند و یک جاده» پکن تبدیل شده است. چین میلیاردها یوان در پروژه های مختلف این کشور از انرژی سبز و نیروگاه های نفت تا ساخت جاده ها و مدارس سرمایه گذاری کرده و به این ترتیب عراق موقعیتی استراتژی در طرح یک کمربند و یک جاده چین (جاده ابریشم) پیدا کرده است.

بر اساس گزارش مرکز سرمایه گذاری سبز و توسعه دانشگاه فودان شانگهای، سال گذشته عراق 10.5 میلیارد دلار سرمایه گذاری در زیرساخت های یک کمربند و یک جاده دریافت کرد و پس از روسیه و پاکستان به سومین شریک بزرگ این طرح چینی در حوزه انرژی تبدیل شده است. سرمایه‌گذاری چین در کشورهای عربی و خاورمیانه در سال 2021 حدود 360 درصد افزایش یافت، و مشارکت در ساخت‌ و ساز نسبت به سال 2020، 116 درصد بیشتر شده است. هم اکنون چین مشغول ساخت نیروگاه نفت سنگین "الخیرات" در نزدیکی کربلا است. تامین مالی ساخت فوری 1000 مدرسه و حدود 7000 مدرسه در آینده در ازای محصولات نفتی و نیز قرارداد توسعه میدان گازی منصوریه به پکن تعلق گرفته است. چین در بسیاری از پروژه‌های صنعتی و عمرانی عراق حضور موثر دارد.

بنیانگذار و مدیر اجرایی شبکه ی جهانی سیگنال می گوید:

اینکه عراق به سومین کشور طرح جاده ابریشم قرار گرفته گویای چند مسئله است. نخست این که سرمایه‌گذاری در عراق نسبت به ایران کمتر بحث بر‌انگیز است، دوم این که عراق پتانسیل‌های دست‌نخورده زیادی دارد و دسترسی به آن نسبت به ایران آسان‌تر است و سوم این که با دولت و مردم عراق راحت‌تر از ایرانی‌ها می‌توان مذاکره و تجارت کرد.

باز گردیم به ایران. وزرای خارجه ایران و چین در ماه مارس گذشته در تهران توافقنامه مشارکت راهبردی جامع 25 ساله امضا کردند. بر اساس این توافق، پکن متعهد شد در ازای عرضه ثابت و با تخفیف نفت، 400 میلیارد دلار در اقتصاد ایران سرمایه گذاری کند اما چینی ها همیشه تجارت با ایران را بسیار دشوار می دانند و تنش های غیرعلنی زیادی در روابط ایران و چین وجود دارد. در ضمن عراق برای پرداخت هزینه هایش مشکلات جهانی (اشاره به تحریم ها و سیاست های ناپایدار جمهوری اسلامی) ندارد.

به گذشته ای دورتر بازگردیم. در سال 2008، شرکت ملی نفت چین قرارداد تولید عظیمی را با دولت عراق امضا کرد و اولین شرکت خارجی بود که پس از جنگ با ایران این کار را انجام داد. در سال 2013، چین تقریباً نیمی از تولید نفت عراق را خرید. در این سال‌ها، عراق هواپیماهای بدون سرنشین چینی را برای مبارزه با داعش در اختیار داشت و در عوض عراق از قانون امنیت ملی هنگ ‌کنگ در سازمان ملل به سود چین حمایت و زیر فشار تبلیغاتی غرب مبنی بر رفتار چین با مسلمانان سین‌کیانگ نرفت.

آیا عراق یکسویه به طرف شرق رفت و رابطه خود را با غرب تیره ساخت؟ خیر!

بنیانگذار و مدیر اجرایی شبکه ی جهانی سیگنال در این زمینه نیز می گوید:

این حقیقت دارد که امیدهای عراق برای مشارکت بیشتر آمریکا در توسعه این کشور به واقعیت نپیوست، آن هم در شرایطی که عراق زمانی طولانی برنامه‌های همکاری با چین را متوقف کرده بود. چین در این دوران صبوری از خود نشان داد تا فرصت جدیدی برایش فراهم شود. سپس با ادامه سیاست های امریکا در خاورمیانه  و پی بردن کشورهای منطقه به عمق این سیاست ها و این که نمی توان روی ایالات متحده حساب باز کرد و اوضاع اقتصادی نیز رو به بحران دارد، چین بار دیگر به صحنه بازگشت.

اریک دیویس، استاد علوم سیاسی در دانشگاه "راتگرز" و مدیر سابق مرکز مطالعات خاورمیانه این دانشگاه در توییتی نوشت: وقتی ایالات متحده می‌پرسد چرا چین به یک قدرت جهانی قوی‌تر تبدیل شده است، باید توجه داشته باشد که چین نقش مهمی در سرمایه‌گذاری در کشورهای در حال توسعه مانند عراق دارد. چین در حال سرمایه گذاری در صنایع گاز طبیعی و انرژی خورشیدی در عراق است و در حال ساخت فرودگاه در این کشور است. سرمایه‌گذاری‌های آمریکایی کجاست؟

البته در عراق نیز گروه هائی از گسترش حضور چین در این کشور راضی نیستند، همانطور که همه ایرانی ها از توافقنامه همکاری 25 ساله امضا شده با چین استقبال نکردند. البته در عراق شاهد تظاهرات ضد چینی نیستیم. عراقی ها احساس دوگانه ای نسبت به چین دارند، زیرا هم می خواهند کشورشان توسعه یابد و هم از این همکاری می ترسند. علیرغم همه اینها، کارشناسان مطمئن هستند که همکاری بین چین و عراق در سال 2022 همچنان رو به رشد خواهد بود.

آیا حضور چین به ثبات عراق و اطراف آن کمک خواهد کرد؟ برخی بر این باورند که به دلیل نگرانی چین از امکان اختلال در عرضه نفت، این ثبات محتمل تر از هر زمان دیگری است. فعلا چین به آرامی اما مطمئن در حال گسترش حضور خود در خاورمیانه است و این واقعیت بر رقابت جهانی قدرت در سراسر جهان تأثیر خواهد گذاشت.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده