ترجمه- آزاده اسفندیاری

روز 23 فوریه عمران خان نخست وزیر پاکستان جهت گفتگو و مذاکره با مقامات روسیه وارد مسکو شد. این سفر در نوع خود دیداری بود تاریخی. پس از 23 سال بالا ترین مقام دولتی پاکستان به روسیه آمد و اولین دیدار عمران خان با ولادیمیر پوتین بود.

باید توجه داشت که پاکستان در دوران جنگ سرد، در مدار دوستان روسیه قرار نداشت و پس از خروج نیروهای نظامی اتحاد شوروی از افغانستان، پس از چندی، دست پرورده های سازمان اطلاعاتی پاکستان (طالبان) قدرت را در کابل به دست گرفتند.

در ماه اوت 2021 با بازگشت مجدد طالبان به حکومت در افغانستان، روسیه موضعی احتیاط آمیز و در عین حال عمل گرایانه اتخاذ کرد. از اولین روزهای به قدرت رسیدن طالبان، ضمیر کابلوف، رئیس اداره دوم بخش آسیایی وزارت امور خارجه روسیه، تماس با نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان را آغاز کرد. نتیجه این تماس ها منجر به آن شد تا با وجود خروج شتاب زده دیپلمات های غربی از کابل، سفارت روسیه تحت حمایت طالبان به کار خود ادامه دهد.

گام کلیدی دیگر، امضای توافقنامه همکاری دفاعی دو‌جانبه در سال 2014 و الحاق پاکستان به سازمان همکاری شانگهای، با حمایت روسیه در سال 2017 بود. طی سال‌های 2021 و 2022 ارتباط پاکستان و روسیه گسترش یافت.

 موضوع با اهمیت دیگری که جلب توجه می‌کند همکاری در حوزه انرژی است. یادآوری می کنم که روسیه در حال سرمایه گذاری و ساخت خط لوله گاز پاکستان استریم، به طول 1100 کیلومتر از کراچی به کاسور، در این کشور است. با این حساب، می توان سفر عمران خان را به مسکو، مهم‌ ترین دستاورد آسیایی سیاست خارجی روسیه به حساب آورد.

بدون تردید رویارویی ایالات متحده آمریکا و روسیه، روابط مسکو و پکن را نزدیک‌ تر کرد و در عین حال زمینه مساعدی را برای همکاری پاکستان با جمهوری خلق چین و روسیه نیز فراهم آمد.

اسلام آباد در به قدرت رسیدن طالبان و مشکلات امنیتی منطقه نقش کلیدی داشت اما تلاش‌های عمران خان جهت برقراری تماس با جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به نتیجه‌ ای نرسید. ضمن اینکه بایدن، نه تنها با نخست وزیر پاکستان ملاقات نداشته، بلکه حتی تماس های تلفنی وی را نیز بی پاسخ گذاشته است.

عمران خان، در ماه مه 2021 شروع به اصلاح سیاست خارجی کشور خود کرد. پس از دعواهای طولانی با عربستان سعودی و امارات متحده عربی، چندی پیش نیز برای ترمیم روابط، به عربستان رفت و در عین حال، دست دوستی به سمت ایران، ترکیه و مالزی دراز کرد. در تمام این رفت و آمد ها بایدن همچنان ساکت بود.

نخست وزیر پاکستان در سفر خود به سعودی، در گفتگو با شبکه آرتی عربی، اظهار داشت، دولت جدید طالبان باید در بر گیرنده همه نیرو های داخلی باشد تا زمینه‌ مساعدی برای شناسایی این کشور از جانب دیگر کشورها فراهم گردد.

بنا براین با توجه به روابط پیچیده و دشوار ایالات متحده با پکن و مسکو، عمران خان از یک فرصت تاریخی بهرمند شد و به مسکو روی آورد...

 در آینده باید و انتظار هم می‌ رود، همکاری روسیه و چین با پاکستان در زمینه‌های مختلف توسعه پیدا کند. ضمن اینکه چنانچه ایران با آمریکا به توافق هایی دست یابند، امکان دارد تهران یک چرخش جدی به سمت غرب را در پیش بگیرد.

موضوع دیگر اینکه، با شدت گرفتن تقابل روسیه و غرب رئیس جمهور ایران خود را به مسکو رساند، رئیس جمهور پوتین با شی جین پینگ، رهبر جمهوری خلق چین در پکن دیدار کرد. آنچه مسلم است دیدار رهبران روسیه و چین برای غربی‌ها نگرانی‌های بسیاری به همراه داشت...

با وجود با اهمیت بودن رابطه با ایران روسیه می‌تواند و باید از شرایط مساعد بوجود آمده در روابط با پاکستان بهره گیری کند و روابط عمیق و همه جانبه ای با یک جمهوری اسلامی دیگر برقرار کند. کشوری هسته ای با حدود 228 میلیون جمعیت و ارتشی که در رده  دهمین قدرت جهانی است. بدین معنی که تخم مرغ های را خود تنها در سبد روابط با  ایران نگذارد و بر روی این کشور حساب بی اندازه باز نکند.

با توجه به اینکه مسکو و دهلی، در ایجاد یک رابطه خوب و حسنه موفق بوده‌ اند، امکان دارد ما بتوانیم نقش میانجی‌گری بین این دو کشور را ایفا کنیم (خصوصا معظل کهنه کشمیر) و از این فرصت برای نفوذ بیشتر در آسیای مرکزی بهره گیری کنیم.

نکته حساس و اصلی در این است که هیچ مانعی برای یک فرصت منحصر به فرد بوجود آمده نیست  (سفر عمران خان به مسکو) و از یک چنین موقعیت تاریخی باید بهره برد، چرا که فرصت های جدید دریچه های دیگری را باز خواهند کرد!

https://russian.rt.com/opinion/966770-yuzik-pakistan-premier-rossiya-vizit

-----

1- خط لوله گاز استروم، بندر کراچی و شهر بندری گوادر در جنوب پاکستان را به نیروگاه‌ها و قطب‌های صنعتی شمال پاکستان متصل می‌کند. انتظار می‌رود ظرفیت سالانه انتقال این خط لوله با طولی بیش از ۶۸۳ مایل (۱۱۰۰ کیلومتر) ۱۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب گاز باشد.

بر اساس مفاد این توافقنامه، پاکستان ۷۴ درصد از سهام این خط لوله و روسیه ۲۶ درصد باقیمانده را در اختیار دارد. قرارداد اولیه ساخت خط لوله پاکستان استریم در سال ۲۰۱۵ امضا شده بود.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده