|
سرهنگ (کلنل) محمد تقی پسیان |
|
سرهنگ محمد تقی پسیان که معروف است به "کلنل پسیان" در سال ۱۲۷۰ خورشیدی در ورزقان بدنیا آمد. در مدرسه لقمانیه تبریز به تحصیل علوم و زبان‌های خارجی پرداخت و در پانزده سالگی به مدرسه نظام تهران راه یافت. پنج سال در این مدرسه آموزش دید و در سال آخر تحصیل از سوی وزارت جنگ با درجه ستوان دومی به خدمت ژاندارمری درآمد. پس از دو سال خدمت به درجه سروانی ارتقا یافت. در ۱۲۹۱ خورشیدی با سمت معلم و مترجم در مدرسه ژاندارمری یوسف آباد به کار خود ادامه داد. سپس به عنوان فرمانده گروهان به مأموریت همدان اعزام شد و به درجه سرگردی ارتقا یافت. پسیان در آلمان تحصیلات نظامی را ادامه داد. نخست در نیروی هوایی آلمان و سپس در پیاده نظام تحصیل کرد و نخستین هوانورد ایرانی شد و در آلمان ۳۳ بار پرواز کرد و در بازگشت به ایران آموزش خلبانی به هنرجویان نظامی را آغاز کرد. این ابتکار او در دورانی بود که از آثار و اختراعات حیرت‌انگیز و شگفت‌آور اروپا فقط تعدادی اتومبیل به ایران راه یافته بود . در سال ۱۳۰۰ خورشیدی، کلنل پسیان فرمانده ژاندارمری خراسان شد، حکومت شبه خودمختار جمهوری خراسان را تشکیل داد اما پس از مدتی کوتاه رضاخان سردار سپه (وزیر دفاع دولت سید ضیاء، پس از کودتای 1299) قوای نظامی را به جنگ او فرستاد و او در تپه‌های داوودلی جعفرآباد قوچان تا آخرین فشنگ جنگید و کشته شد.
قیام محمد تقی خان پسیان که از ۱۲ فروردین ۱۳۰۰ شروع شده بود در نهم مهر همان سال پایان گرفت. عارف قزوینی در ستایش او این ترانه معروف را سرود: «گریه کن که گر سیل خون گری، ثمر ندارد…» او را در کنار قبر نادرشاه افشار در مجموعهٔ باغ نادری مشهد به خاک سپردند. سال‌های مدید بعد از ساخت آرامگاه نادر، قبر وی به صورت سنگ قبری ساده در این مجموعه وجود داشت تا اینکه در سال ۱۳۷۹ مقبره وی با همت سازمان میراث فرهنگی ساخته شد! ایرج میرزا، شاعری که او را در سرودن شعر سهل و ممتنع همتای سعدی می دانند، پس از رسیدن خبر کشته شدن کلنل پسیان در رثای او سرود: مخالفین تو سرمست باده گلرنگ موافقین تو خون جگر به کام کنند مرام تو همه آزادی و عدالت بود پس از تو خود همه ترویج این مرام کنند
تلگرام راه توده:
|
راه توده شماره 819 - 29 دیماه 1400
اشتراک
گذاری:
