شرکت کنندگان دیدار تهران فقط در خطوط کلی مسایل نظام پس از جنگ را مطرح کردند. با وجود اختلاف منافع قدرت های شرکت کننده در کنفرانس، از همان ابتدا کوشش شد حسن تفاهم برای تامین صلح پس از پیروزی در جنگ بدست آید.

روزولت طی گفتگوئی با استالین درتاریخ 29 نوامبر، گفت که می خواهد قبل از ترک تهران مسئله نظام جهان در دوره پس از جنگ را مورد بحث قرار دهد. بنظر رئیس جمهور، می بایست چنان سازمانی ایجاد گردد که در واقع صلح با دوام و پایدار را تامین کند. روزولت پس از واکنش مثبت طرف شوروی گفت که طبق تصورات وی، پس از اتمام جنگ باید یک سازمان جهانی ایجاد گردد که بر اصول ملل متحد استوار باشد.

طبق نقشه رئیس جمهور، سازمان جهانی امنیت باید از سه ارگان متشکل باشد:

- یک مجمع متشکل از همه اعضای ملل متحد که «هیچ نقشی جز دادن توصیه نخواهد داشت»

-  یک کمیته اجرائی متشکل از اتحاد شوروی، ایالات متحده آمریکا، انگلستان، چین، دو کشور اروپائی، یک کشورآمریکای لاتین، یک کشور خاورمیانه و یکی از کشورهای مشترک المنافع بریتانیا، که بتواند عهده دار بررسی همه مسائل غیرنظامی از قبیل اقتصادی، خواربار، کشاورزی، بهداری و غیره باشد.

-  یک کمیته پلیسی متشکل از اتحاد شوروی، ایالات متحده آمریکا، انگلستان و چین، برای حفظ صلح و پیشگیری از تجاوز جدید از طرف آلمان و ژاپن.

طرف شوروی از پیشنهاد ایجاد یک سازمان بین المللی برای حفظ صلح و امنیت پشتیبانی کرد. ی. و.استالین نقشه پیشنهادی رئیس جمهور را مثبت تلقی نمود ولی از این بابت اظهار نگرانی کرد که کشورهای کوچک، بویژه در اروپا، ممکن است از اینگونه سازمانی ناراضی باشند و بنابراین شاید بهتر بود دو سازمان، یکی اروپائی و دیگری جهانی یا در خاوردور ایجاد گردد.

پس از اشاره به اینکه اندیشه رئیس دولت شوروی تا قسمتی با نقطه نظر چرچیل مبنی بر ایجاد سه سازمان، اروپائی، خاوردور و آمریکائی مطابقت دارد روزولت توضیح داد که «ایالات متحده امریکا نمی تواند عضوسازمان اروپائی باشد» و «حادثه تکان دهنده ای مثل جنگ کنونی» موجب شد «تا امریکائی ها نیروی خود را به آن سوی اقیانوس اعزام کنند».

بعدا هیئت نمایندگی شوروی با ایجاد سازمان جهانی واحدی موافقت نمود.

لازم به تذکراست که در تهران طرف شوروی در زمینه نظام بعد از جنگ هیچ پیشنهاد مشخصی ارائه نداد. استالین طی گفتگو با روزولت فقط در خطوط بسیار کلی اظهار نظر کرد و برای اطلاع بیشترپرسش هائی را طرح کرد.

وقتی روزولت کمیته پلیسی را مطرح کرد، رهبر شوروی جویا شد که آیا این کمیته تصمیمات فوری و مهم را برای سایر کشورها نیز اتخاذ خواهد نمود؟

استالین پرسید:

- اگر یکی از کشورهای عضوکمیته ازاجرای تصمیم متخذه کمیته امتناع کند چه می شود؟

رئیس جمهورپاسخ داد:

- در این صورت؛ کشوری که ازاجرای تصمیم امتناع کند در آینده از امکان شرکت در تصمیم گیری این کمیته محروم می شود.

استالین پرسید:

- آیا کمیته اجرائی و کمیته پلیسی جزء سازمان کل و یا ارگان مستقل خواهند بود؟

روزولت توضیح داد:

- اینها سه ارگان جداگانه خواهند بود. سازمان کل از35 ملت متحد، کمیته اجرائی از 10تا 11 کشور، و کمیته پلیسی از4 قدرت تشکیل خواهند شد. هرگاه خطر تجاوز و یا تخلفاتی از صلح به یک نحو دیگر بروز کند در این صورت باید ارگانی موجود باشد که بتواند فورا اقدام کند، زیرا در این صورت حتی ارگانی مانند کمیته اجرائی فرصت بحث را نخواهد داشت.

استالین این گفته را دقیق تر بیان کرد:

- پس این ارگانی خواهد بود که تصمیماتش باید اجرا شود؟

روزولت بدون اینکه جواب مستقیم بدهد گفت می خواهد مثالی بزند: وقتی در سال 1935 ایتالیا بی اطلاع به آپیسینی حمله کرد، وی (روزولت) از فرانسه و انگلستان خواهش کرد کانال سوئز را ببندند تا نگذارند ایتالیا جنگ را ادامه دهد. لیکن انگلستان و فرانسه اقدامی نکرده و موضوع را برای رسیدگی به مجمع ملل واگذار کردند. بدین ترتیب ایتالیا امکان یافت تجاوز را ادامه دهد. ارگان متشکل از4 قدرت که اینک پیشنهاد می شود امکان عمل سریع را خواهد داشت: در اوضاع مشابه، این ارگان می تواند بدون اتلاف وقت درمورد مسئله ای مثل بستن کانال سوئز تصمیم بگیرد.

روزولت از اینکه موفق شده بود رهبر شوروی را از ملاحظات خود آگاه نماید، ابراز رضایت خاطر کرد. وی افزود که این ملاحظات جنبه مقدماتی دارد و مستلزم بررسی های بیشتراست. ولی ماهیت این ملاحظات در جلوگیری از تکرار اشتباهات گذشته خلاصه می شود.

در مورد ملاحظه روزولت مبنی بر وضعیتی که در آن دولت آمریکا بتواند نیرو را به آن سوی اقیانوس اعزام نماید استالین با این سوال واکنش نشان داد که:

- آیا درصورت ایجاد سازمان جهانی پیشنهادی ایالات متحده، امریکائی ها به اعزام نیروی خود به اروپا نیاز خواهند داشت؟

روزولت پاسخ داد:

- این امرحتمی نیست. در صورتی که لازم شود علیه تجاوز احتمالی اعمال زور گردد ایالات متحده می تواند هواپیماها و ناوهای خود را اعزام کند و انگلستان و روسیه نیروی خود را به اروپا وارد می کنند.

این جا بحث پیرامون مسایل نظام بعد از جنگ، در تهران خاتمه یافت. بعدا این مسایل موضوع مکاتبه سه رهبر قرار گرفت و بالاخره پس از کنفرانس یالتا بطور نهائی تائید شد.

لینکهای شماره های گذشته:

1 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/april/829/tehran.htm

2 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/april/830/tehran.html

3 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/may/831/confrans.html

4 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/may/832/confarans.html

5 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/may/833/konfarans.html

6 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/may/834/confarans.html

7 - http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/jon/835/konfarans.html

8 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/jon/836/konfrans.jpg

9 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/jon/837/confarans.html

10 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/jon/838/kofarans.html

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده