|
چرا ایران نمی تواند مسیر روسیه را برود؟ |
|
روز ۱۰ نوامبر، وزارت بازرگانی ایالات متحده اعلام کرد که روسیه را دیگر یک کشور دارای "اقتصاد بازار" نمی شناسد. دلیل این تصمیم تدابیری است که روسیه در پاسخ به تحریم های ایالات متحده به کار گرفت. مانند کنترل نرخ و تبدیل ارز، تعیین دستمزدها، شرایط سرمایه گذاری خارجی، اعمال کنترل دولت بر ابزارهای تولید، دخالت دولت در تصمیمات تجاری کمپانی ها و مشابه آنها. البته هدف ایالات متحده از این تصمیم کوشش برای آن است که تا زمانی که همچنان وقت و هژمونی در اختیار دارد دیگر کشورها را وادار کند تا عوارض بیشتری بر واردات از روسیه اعمال کنند. ولی اصل مسئله به سمتگیری های جدید دولت روسیه باز می گردد. در واقع این تحریم های آمریکا و غرب بود که روسیه را ناگزیر کرد دست به اتخاذ تصمیم های سخت و جدی بزند. درست برخلاف ایران که همچنان در بحبوحه تحریم های آمریکا همچنان بدنبال واردات از غرب و خصوصی سازی بیشتر و آزاد گذاشتن مطلق دست تجار و واگذار کردن نرخ ارز به بازار آزاد و رها کردن دستمزدها دربرابر تورم است. در واقع محروم کردن روسیه از بازار ارز جهانی برعکس منجر به تقویت پول روسیه شد که به شدت کمتر ارزش گذاری شده بود و تحت تأثیر سرمایه سفته بازان جهانی قرار داشت. کنترل دولت بر وسایل تولید و تصمیمات تجاری یک ضرورت ناشی از محدودیت واردات و خروج شرکت های خارجی متعدد از روسیه در نتیجه تحریم های اقتصادی بود. برخی از اقتصاددانان روس معتقدند که روسیه باید از سازمان تجارت جهانی هم خارج شود چرا که مزایای آن نسبت به زیانهایش برای روسیه بیشتر است و آغاز خروج روسیه از این سازمان یا حداقل به تعلیق درآوردن عضویت خود کاملاً منطقی است. در حال حاضر عضویت در سازمان تجارت جهانی تنها محدودیت هایی را برای روسیه و تجارت روسیه اعمال می کند و به شرکت های خارجی فرصت های بهتری می دهد. با خروج از این سازمان روسیه می تواند بدون نگرانی از نقض رسمی قوانین سازمان تجارت جهانی، تدابیر لازم و مناسب را در بخش های مختلف اقتصاد به کار گیرد. در همین حال میتسوشین نخست وزیر روسیه نیز اعلام کرده است که این کشور به تولید انواع موتورهای هواپیما یارانه بیشتری خواهد داد."بنظر کارشناسان روس این نوعی بازگشت به رویه اتحاد شوروی قبل از غربی شدن اذهان است." زمانی که گفته می شد چرا آنچه را می توانیم از خارج بخریم، در خانه بسازیم. واقعیت عینی نشان داد که محصولات کلیدی نظامی باید در داخل کشور تولید شود. امروز بخش مهمی از اقتصاددانان و کارگزاران دولتی در روسیه متقاعد شده اند که "اقتصاد بازار" یک اسطوره تحمیلی است و روسیه باید یک مدل اقتصادی ترکیبی شبیه به چین را در پیش گیرد یعنی اعمال کنترل دولت بر بخش های استراتژیک اقتصاد و راهنمایی و تنظیم دقیق دیگر بخش ها در جهت تضمین بهبود مستمر کیفیت زندگی همه مردم. بویژه اینکه فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات مدرن شرایطی را بوجود آورده که امکان اقتصاد برنامه‌ریزی‌شده به شکلی بسیار کارآمدتر از زمان اتحاد جماهیر شوروی را فراهم کرده است. حرکت در این سمت به معنای برقراری یک سیستم کارآمد مدیریت بر اساس بهره گیری از آخرین نوآوری هاست.
تلگرام راه توده:
|
راه توده شماره 857 - 25 آبان 1401
اشتراک
گذاری:
