تغییر آنها بود

در ارتباط با بحران اقتصادی و اجتماعی و سیاسی، مقالات و تحلیل هائی در رسانه های ایران منتشر می شود که موضوع و محتوای آنها عمدتا از طریق فضای مجازی نیز پخش می شود.

بدیهی است که بخش عمده این تحلیل ها در انتقاد از دولت است. سمتگیری عمده در این نوشته ها و حتی مصاحبه و سخنرانی ها پیامدهای فساد و بی عدالتی در کشور است که امروز همه مردم و از جمله محافل علمی و دانشگاهی و رسانه ای از آن اطلاع دارند.

در این شرایط بخش مهمی از انتقادها متوجه دولت و نهادهای مسئول است. این انتقادها مشروع است و با صراحت و قاطعیت باید ادامه یابد ولی باید موازینی در آن رعایت شود که در غیراینصورت اثرگذاری خود را از دست می دهد. وقتی که مثلا در یک بحث عمومی همه بار بحران اقتصادی و اجتماعی به حساب دولت نوشته می شود، بخش بزرگی از شرکت کنندگان در بحث تصور می کنند که این یک جلسه سیاسی با هدف تضعیف دولت و تقویت رقبای آن است. در نتیجه سخنان درست نیز کارایی خود را از دست می دهد. در حالیکه آن کسی که چنین نقدی می کند ممکن است اصلا چنین قصد و نیتی نداشته باشد و معمولا هم همین است ولی مخاطب چنین احساس می کند.

مشکل بعدی چنین رویکردی آن است که به مخاطب چنین القا می کند که اگر دولت برود همه چیز درست می شود که کلا تصور نادرستی است. نه این مسائل را دولت ها به تنهایی ایجاد کرده اند، نه با رفتن آنها مسائل به خودی خود حل خواهد شد. چنان که دولت روحانی رفت، اما بحران باقی ماند.

 در نقد از وضع موجود نباید آن را صرفا یا عمدتا متوجه دولت ها کرد، بلکه باید آن را شامل کل سیاست های 4 دهه گذشته کرد و نه افراد و اشخاص و این یا آن وزیر. افراد می آیند و می روند ولی سیاست ها پابرجا می مانند، همانطور که در 4 دهه گذشته پابرجا مانده اند.

در عین حال فراموش نباید کرد که تغییر سیاست های کلان در یک شرایط بسته سیاسی ناممکن است. تجربه نشان داده است که وجود آزادی ها زمینه سازی تجدید نظر در سیاست های گذشته است. حتی اگر از یک صدم آزادی نسبی کنونی در دوران احمدی نژاد وجود داشت کار کشور به اینجا که امروز هستیم نمی کشید که کشیده است. همواره باید سرنوشت یکی از اقتصاددانان شناخته شده کشور که نسبت به نقدی شدن یارانه های احمدی نژاد اعتراض کرد و فردای آن روز توسط قوه قضاییه دستگیر و فورا به پنج سال زندان محکوم شد را به خاطر داشته باشیم.

خلاصه اینکه کشاندن بحث بحران اقتصادی یا عدالت اجتماعی به تبلیغ علیه رئیس دولت علاوه براینکه به فضای محدود آزادی ها کمکی نمی کند، بلکه موجب می شود که بخشی از مردم یا مخاطبان تصور کنند که همه ادعاهای معترضانه و عدالت خواهانه بهانه و ترفندی برای تسویه حساب با دولت است. بحث باید بر سیاست های 4  دهه اخیر باشد نه این یا آن شخص. این سیاست ها هستند که باید تغییر کنند و تغییر آن در دست این یا آن رئیس جمهور نیست. اگر مجلس پرقدرت و نمایندگان کارشناس داشته باشیم، تغییرات از مجلس می تواند آغاز شود. ما نیز به سهم خود امیدواریم مجلس آینده که انتخابات آن در اسفند ماه برگزار می شود دارای این ماهیت و کیفیت باشد.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده