در سیاست گریزی

بیگانه ترین و درعین حال فلج ترین دستگاه و نهاد جمهوری اسلامی صدا و سیمای جمهوری اسلامی است. نهاد فلجی که اکثریت مردم عملا آن را طرد کرده و با آن بیگانه اند. علیرغم این واقعیت رئیس صدا و سیما، بدون آن که اشاره به فیلترینگ فضای مجازی کند میگوید: "می‌گویند صدا و سیما افت کرده است. در حالیکه اکنون صدا و سیما بالای ۸۰ درصد از مخاطبان را به خود جذب کرده و فضای مجازی فقط ۲۰ درصد مخاطبان را به خود جذب کرده است".

منبع این آمار ادعایی رئیس صدا و سیما روشن نیست، و علاوه بر آن اصولا مقایسه فضای مجازی با صدا و سیما از نظر میزان مخاطب، مقایسه ای بی معنا و بی پایه است چرا که هر کدام از اینها در عرصه معینی مخاطب دارند. در حالیکه فضای مجازی از نظر پخش فیلم و سرگرمی نمی تواند با تلویزیون رقابت کند، برعکس در عرصه خبری از آن پیشی گرفته است. حتی اگر ادعای رئیس سیما درست باشد که نیست، معنایش آنست که فضای مجازی رقیب صدا و سیماست و به همین دلیل باید فیلتر و از دسترس مردم خارج میشد. در واقع مسئله اصلی تولیت های اینترنت در ایران، چگونه بی خبر نگه داشتن مردم و تلاش ناکام برای تبدیل صدا و سیما به ابزاری برای تحمیل یک کانال انحصاری ارتباطی- خبری است.

آیا با فیلترینگ یا محدود کردن دسترسی به فضای مجازی می توان این انحصار بی خبری را برای صدا و سیما و حکومت ایجاد کرد؟ فراموش نکرده ایم که تا چند سال پیش- مسئله اصلی نه تلگرام و فضای مجازی که "ماهواره" بود. چه جنجال هایی که بر سر ماهواره و خطر ماهواره به راه نیفتاد تا جایی که کار به گسترش "گشت ماهواره" در سال 1395 یعنی سال آخر دوره اول ریاست جمهوری روحانی کشیده شد. همین ادعاها درباره میزان مخاطبان صدا و سیما آن زمان نه درباره فضای مجازی که درباره مخاطبان ماهواره ها تکرار می شد. چنانکه روزنامه جوان با اشاره به تلاش هایی که در ان زمان برای لغو قانون ممنوعیت ماهواره میشد آمارهای وزیر ارشاد و معاون رئیس جمهور که بینندگان ماهواره را بین ۶۰ تا ۷۰ درصد عنوان کرده بود نادرست خواند و همین ادعاهای امروز از سوی مدیریت صدا و سیما تکرار می شود.

در جریان همین مبارزه بی امان و خانه به خانه با بشقاب های ماهواره، روزنامه جوان در مرداد ماه 95 نوشت: "قطعاً نمی‌توان قانون استفاده از ماهواره را مانند افزایش باند اینترنت و بالابردن ضریب نفوذ اینترنت در کشور به بحث آزادی‌های فردی و اجتماعی مرتبط دانست که دولت خود را موظف به پاسداری از آن می‌داند. تلاش‌هایی را که هم اکنون درباره مشروعیت بخشیدن به استفاده از ماهواره در قبال تغییر قانون مطرح است می‌توان ابتدا در سیاست تضعیف و کنترل صداوسیما و سپس ایجاد شبکه‌های ماهواره‌ای همسو با سیاست‌های دولت بی ربط ندانست که هم اکنون با پر رنگ کردن آمار بینندگان ماهواره و سودآوری تبلیغ کالاهای فرهنگی در شبکه‌های ماهواره‌ای توجیه‌پذیر جلوه داده می‌شود."

بعبارت دیگر حکومت نگران به ادعای خودشان "مفاسد فرهنگی" نبودند، نگران "تضعیف صدا و سیما و" ایجاد شبکه های ماهواره ای همسو با سیاست های دولت بودند. آنها روی انحصار خبری و تبلیغاتی صدا و سیما حساب کرده و نگران بودند که گسترش ماهواره آن را بر هم بزند. ضمن اینکه مدعی بودند مشکلی با اینترنت و افزایش باند و ضریب نفوذ اینترنت در کشور ندارند و فقط با ماهواره مشکل دارند. تا آنکه سرانجام بحث بر سر ضریب نفوذ فضای مجازی آغاز شد. "گشت ماهواره" شکست خورد و همه ترفندهای تبلیغاتی روی کنترل فضای مجازی  به کار گرفته شد.

بجای باز کردن فضا و پایان دادن به بی اعتباری صدا و سیما، حکومت همچنان در خیال خام جلوگیری از آگاهی و اطلاع رسانی به آنهاست، که عملا به سیاست گریزی مردم و بی اعتنائی به انتخابات و حتی فاجعه غزه شد. سرنوشت فیلترینگ اینترنت بهتر از سرنوشت "گشت ماهواره" نخواهد بود اما سرنوشت جدائی گسترده مردم از حکومت و سیاست گریزی معلوم نیست به کجا خواهد انجامید.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده