هجوم ارتش اسرائیل به نوار غزه وضعیت اقتصادی بشدت بحرانی از خود باقی خواهد گذاشت.«درگیری‌های کنونی در منطقه باعث کشته‌ها و مجروحان زیادی شده، زیرساخت‌های مهم را در نوار غزه ویران کرده و «سایه‌ای سنگین از بحران اجتماعی» ایجاد کرده است.این موضوع را بانک جهانی در یک «یادداشت اقتصادی» روز پنجشنبه گذشته مطرح کرده است. «این جنگ تأثیرات منفی ماندگاری بر جمعیت آسیب‌دیده در اسرائیل، غزه و کرانه باختری خواهد داشت، بسیار فراتر از اندازه‌گیری، که می‌توان آن‌ها را به تعداد نشان داد.»

«تلفات جانی، میزان خسارت به دارایی های ثابت، و همچنین کاهش جریان درآمد در سرزمین های فلسطینی بی سابقه است. آوارگی گسترده داخلی، تخریب خانه‌ها، دارایی‌ها و ظرفیت تولید و همچنین رکود شدید، تعداد بیشتری از مردم نوار غزه را حتی بیشتر از قبل به زیر خط فقر رسانده و فقر و تنگدستی افرادی که در حال حاضر در معرض خطر هستند، را افزایش داده است.

بر اساس گزارش بانک جهانی، در نیمه دوم نوامبر، تقریباً 60 درصد زیرساخت‌های اطلاعاتی و ارتباطی غزه، حداقل 60 درصد امکانات بهداشتی و آموزشی و 70 درصد زیرساخت‌های تجاری آسیب دیده یا تخریب شده است. به همین ترتیب، تقریباً نیمی از جاده های اصلی، فرعی و پل ها آسیب دیده یا تخریب شده اند و «بیش از نیم میلیون تن در نتیجه درگیری فعلی بی خانمان هستند».

گزارش بانک جهانی همچنین بر افزایش فشارهای تورمی به عنوان خطر فقر تاکید می کند. قیمت ها در غزه در ماه اکتبر 12 درصد افزایش یافت که منعکس کننده قدرت خریدِ متوقف شده برای محصولاتی است که یافتن آنها در سطح محلی به طور فزاینده ای دشوار می شود. قیمت آب بسته بندی 75 درصد و بنزین تقریبا 120 درصد افزایش یافت. در این گزارش آمده است: «کمبود گسترده محصولات اساسی، توانایی صدها هزار خانوار را برای خرید آنها، صرف نظر از اینکه آیا می‌توانند آن‌ها را بخرند یا نه، به شدت محدود کرده است». «کاهش عرضه و افزایش قیمت ها اثرات منفی قابل توجهی بر رفاه خانوارها دارد».

بر اساس برآوردهای بانک جهانی، 85 درصد از ساکنانِ در سن کار در نوار غزه اکنون بیکار هستند. این میزان قبل از شروع جنگ حدود 50 درصد بود. بیشتراز 56000 شرکت رسمی در نوار غزه نیز در نتیجه جنگ مجبور به متوقف کردن فعالیت خود شده اند. در ارزیابی اثرات اقتصادی، بانک جهانی مستقر در واشنگتن دی سی همچنین اعلام کرد که غزه در حال حاضر تنها از 16 درصد ظرفیت تولیدی خود استفاده می کند.

بانک جهانی می گوید: «در حالی که فقر و آسیب پذیری به طور قابل توجهی در غزه افزایش خواهد یافت، تأثیرات منفی رفاهی نیز به وضوح در سراسر کرانه باختری احساس خواهد شد». پس از 7 اکتبر، اسرائیل مجوز کار حدود 200000 فلسطینی که در اسرائیل یا در شهرک های اسرائیلی در کرانه باختری کار می کردند را لغو کرده است.

در حال حاضر حدود 67000  نفر دیگر نمی توانند از غزه به محل کار خود در کرانه باختری بروند زیرا اسرائیل هرگونه جابجائی فلسطینی ها را متوقف کرده است. روز پنجشنبه گذشته خبرگزاری Maan، متعلق به وزارت اقتصاد فلسطین در رام الله اعلام کرد که سیستم معاملات آنلاین در کرانه باختری به شدت کاهش یافته است. از زمان شروع جنگ در غزه، به دلیل حضور همه جانبه ارتش اسرائیل و حملات مداوم اسرائیل، تحویل کالاهای سفارش داده شده از طریق اینترنت دشوار شده است. زمان تحویل به طور قابل توجهی افزایش یافته و هزینه های حمل و نقل نیز دو برابر شده است. صادرات 80 درصد کاهش یافته است.

تولید ناخالص داخلی (گ.پ.د) در کل منطقه اقتصادی فلسطین تا پایان سال جاری 3/7 درصد کاهش خواهد یافت. به گزارش خبرگزاری «د.پ.آ»، قبل از جنگ، بانک جهانی رشد تولید ناخالص داخلی واقعی 3/2 درصد را برای سال 2023 پیش بینی کرده بود. اما فعالیت اقتصادی در نوار غزه از زمان آغاز جنگ تقریباً به طور کامل متوقف شده است. نتیجه اینکه در پایان سال 2023، فقر در سطحی بالاتر از سال 2020 در اوج شیوع کرونا ی خواهد بود.

جنگ ضعف های ساختاری که قبلا وجود داشته است را تشدید می کند. اشغال اسرائیل و محدودیت‌های مرتبط با آن مدت‌هاست که بر رشد بالقوه و بالفعل و قابلیت مالی ملت فلسطین تأثیر گذاشته است.

دیده بان حقوق بشر نیز دوشنبه گذشته اتهاماتی جدی علیه دولت اسرائیل مطرح کرد. این سازمان اعلام کرده است چون اسرائیل از گرسنگی دادن غیرنظامیان در نوار غزه به عنوان یک تاکتیک جنگی استفاده می کند، مرتکب جنایت جنگی می شود. ارتباطات اینترنتی بشدت محدود شده است. تحویل آب، غذا و سوخت عمدا مسدود شده است، اسرائیل مانع کمک‌های بشردوستانه می‌شود و زمین‌های کشاورزی تخریب می‌شوند. اعضای دولت اسرائیل در آغاز جنگ غزه علناً این اهداف را بیان کردند. و این موضوعی است که «جواو گالانت»، وزیر دفاع اسرائیل در 9 اکتبر رسما اعلام کرد: «غزه به طور کامل فلج  خواهد شد. نه برق، نه غذا و نه سوخت وجود خواهد داشت. ما در حال مبارزه با وحشی‌ها هستیم و بر اساس آن پاسخ می‌دهیم.» وزیر انرژی اسرائیل کاتز، نیز اندکی پس از آن گفت: «من دستور داده‌ام که انتقال آب از اسرائیل به غزه فورا قطع شود».

روز یکشنبه، برای اولین بار، کمک های ارسالی از کشور های دیگر مستقیماً از طریق ایست بازرسی کرم شالوم به نوار غزه رسید، اما فقط 79 کامیون و این در شرایطی است که  قبل از جنگ فعلی روزانه 500 کامیون از مرز عبور می کردند. همچنین توزیع کمک های امدادی به دلیل تداوم حملات هوایی تقریبا غیرممکن است و تاکنون 136 کارمند سازمان امداد جان خود را از دست داده اند. قطعی چهار روزه مخابرات، طولانی ترین قطعی تا به امروز، وضعیت را پیچیده تر کرده است.

بخش بهداشت نیز در حال فروپاشی است: تنها یازده بیمارستان از مجموع 36 بیمارستان هنوز فعال هستند. «تدروس آدهانوم غبریسوس»، مدیرکل سازمان جهانی بهداشت، شامگاه یکشنبه، اسرائیل را به تخریب بیمارستان کمال عدوان در شمال غزه متهم کرد. حداقل هشت بیمار از جمله یک کودک 9 ساله به دلیل مراقبت های پزشکی ناکافی جان خود را از دست دادند. اسرائیل پاسخ داد که «یکی از مقرهای  حماس در بیمارستان بوده است». شبکه خبری عربی  الجزیره پیشتر گزارش داده بود که ارتش اسرائیل از بولدوزر برای تخریب چادرهای آوارگان استفاده کرده است. در حیاط بیمارستان بیش از20  تن زنده به گور شدند. دوشنبه شب، مراکز بهداشتی و بیمارستان های دیگری، از جمله در خان یونس در جنوب نوار غزه، مورد هدف گلوله باران اسرائیل قرار گرفتند.

پاپ فرانسیس روز یکشنبه کلمات روشنی برای جنگ اسرائیل یافت. او در طول یک دعا از «تروریسم» در این زمینه صحبت کرد. ،پیش از این، دو زن فلسطینی که در کلیسایی در غزه پناه گرفته بودند، توسط یک تک تیرانداز اسرائیلی کشته شدند.

منابع:

https://www.jungewelt.de/artikel/465380.nahostkrieg-gaza-aus-sicht-der-weltbank.html

Krieg in Nahost: Hunger als Waffe, Tageszeitung junge Welt, 19.12.2023

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده