و روشنفکر سیاسی

تبلیغی که برخی رسانه‌‌های خارج کشور در خدمت نوعی از روشنفکران "چپ" یا سابقا چپ قرار داده و بدانها همه گونه امکان می‌دهند تا علیه حزب توده ایران تبلیغ کنند بررسی ماهیت این نوع روشنفکری را ضروری می کند. این روشنفکری دارای چه ویژگی‌‌هایی است که رسانه‌‌هایی نظیر بی‌.بی.سی بشکلی پوشیده تر و صدای امریکا به شکلی خشن و بی پروا مبلغ آنان هستند؟ سرانجام اینگونه روشنفکری و اثر آن بر جامعه ایران چه خواهد بود؟ حزب توده ایران و روشنفکری آن دارای چه ویژگی بوده اند که هنوز هم ضد تبلیغ علیه آن اولویت این گونه رسانه هاست؟

روشنفکری سیاسی در ایران از مقارن مشروطه آغاز میشود. این روشنفکری از آنجا که فقط اقلیتی از مردم ایران امکان مشارکت در روندهای سیاسی را داشتند ویژگیهایی متفاوت با دوران‌‌های بعد و بویژه پس از انقلاب ۵۷ دارد. در واقع انقلاب 57 آن نقطه عطفی بود که هم مفهوم روشنفکر و هم مفهوم سیاست را تغییر داد. در دوران پیش از انقلاب مشارکت در سیاست منحصر به هواداران گروه‌‌های سیاسی بود و "سیاسی" کسی محسوب می‌شد که عضو یا هوادار این یا آن حزب یا سازمان سیاسی باشد. روندهای طی شده در ایران بویژه پس از دهه‌‌های چهل و پنجاه خورشیدی و روند همپیوندی اجتماعی موجب شد که زندگی اکثریت مردم، در شهر و روستا، به چگونگی روابط اجتماعی و اقتصادی و به عبارتی به سیاست حکومتی، اوضاع اقتصادی و نحوه اداره جامعه وابسته شود. همین عامل بود که بتدریج رژیم شاه را با بحران سیاسی روبرو کرد که در ترکیب با بالا گرفتن بحران اقتصادی زمینه‌‌های بروز انقلاب 57 را فراهم آورد. انقلاب مفهوم انسان "سیاسی" را تغییر داد. "سیاسی" پس از انقلاب دیگر به معنای هوادار این یا آن گروه سیاسی نبود بلکه همه مردم ایران بنوعی سیاسی شدند. سیاست از دوران پس از انقلاب برای مردم ما فقط آرمان خواهی و نوعی تفنن یا پاسخ به یک نیاز معنوی یا مقطعی از عمر آنان نیست، جزیی از زندگی روزمره آنان است. زیرا امروز سیاست و برنامه‌‌های دولت و حکومت و نحوه اداره جامعه در لحظه لحظه زندگی مردم و تا دورترین نقاط ایران اثر می‌گذارد. حتی در همین بی اعتنائی به انتخابات که خود نوعی اعتراض سیاسی منفی است هم جدا از مخالفت با آن، ما شاهد این سیاسی شدن جامعه هستیم. این همان چیزی است که ما آن را "جامعه مدرن" و سیاست مدرن می‌دانیم. یعنی جامعه‌ای که مردم آن بناگزیر سیاسی هستند و سیاست مدرن بیان یک سلسله شعارها و آرمان‌‌های به ظاهر مدرن و پیشرو نیست بلکه گستره روند دخالت مردم در سیاست است.

روشنفکری سیاسی پیشین و تمایز طلب ایران در شرایط پس از انقلاب این تغییر در مفهوم سیاسی بودن را درک نکرد و تا به امروز هم درک نکرده است. یعنی این را در نیافت که انقلاب ایران زایمان یک جامعه جدید و یک چرخش اجتماعی بود. برای روشنفکر سیاسی تمایز طلب سیاسی بودن همچنان به معنای هواداری از این یا آن گروه سیاسی بود. صحنه سیاسی برای انان تشکیل شده بود از صحنه‌یی که در آن گروه‌‌های سیاسی در آن در همکاری یا رقابت یا مخالفت با هم فضا و آینده سیاسی را می‌سازند. مردم و سیاسی شدن آنان در این تصور هیچ جایگاهی نداشت و هنوز هم ندارد. همین دیدگاه است که قهر با انتخابات را تائید و تشویق می کند. هنوز یک گروه سیاسی خارج کشور تصور می‌کند برای هوادارانش رهنمود صادرمی کند بدون انکه در نظر بگیرد آن تصمیمی که امروز در تهران گرفته می‌شود یا اینکه چه کسی رئیس جمهور باشد در دورترین روستاهای ایران نیز اثر خود را بر زندگی ساکنان آن می‌گذارد. انان چگونه می‌توانند در انتخابات بی تفاوت بمانند یا آن را تحریم کنند در حالیکه زندگی آنان تحت تاثیر نتیجه انتخابات است؟

یک سلسله رسانه‌‌های خارج کشور همچنان این درک عقب مانده از سیاست را می‌کوشند تبلیغ کنند و عملا روشنفکری ایران را که باید مشوق در صحنه ماندن فعال و مثبت مردم باشند، از اثرگذاری بر جامعه خود محروم کنند. برای این کار چه کسانی بهتر از آنان که خود همچنان در یک درک عقب مانده از سیاست باقی مانده اند؟

ضد تبلیغ علیه حزب توده ایران فقط برای آن نیست که در سال 58 چه گفت یا نگفت. برای آن درکی است که از سیاست، مردم، جامعه و نقش روشنفکر باقی گذاشته است. برای آن چیزیست که امروز می‌گوید و می‌کوشد روشنفکری سیاسی ایران را همراه با مردم و جامعه خود نگه دارد و اجازه ندهد که او را از مردم و سیاست واقعی جدا و منفعل کنند و مردم را نیز از حضور و امکان خدمت روشنفکران میهندوست محروم کنند.

وقتی از چرخش اجتماعی در جریان انقلاب سخن می‌گوییم ورود جامعه جدید را به صحنه سیاسی و اجتماعی در نظر داریم که ما از آن به جامعه نوزاد تعبیر می‌کنیم. در این مرحله تفاوت گروه‌‌های سیاسی چپ در چگونگی جستجوی مخاطبین خود جلوه گری می کند. بحثی که از ابتدای انقلاب 57 میان طیف چپ ایران جریان دارد و هنوز به نتیجه نرسیده است. بحثی که از همان ابتدا در حزب توده ایران به نتیجه علمی و منطقی خود رسیده بصورت سیاست ومشی توده ای در برابر انقلاب و حاکمیت بیرون آمده از آن جلوه کرد و هنوز هم یگانه سیاست و درک و مشی درست در برابر تحولات ایران است.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetude

        پیج فیسبوک راه توده