رویدادهای ایران از انقلاب مشروطه تا انقلاب 57 – بخش 26

دهه دوم سلطنت رضاشاه

با استبداد مطلق شروع شد

سال 1310، سالهای تغییرات مهم در ساختار حکومتی و مصوبات پیاپی اصلاحی در مجلس است. کارخانه های قند و ریسندگی افتتاح می شوند، بیمارستان ساخته می شود، ثبت ازدواج که تاکنون در خانه ها توسط یک ملا انجام شده و پشت قرآن نوشته می شد، به دفاتر رسمی سپرده می شود، ضرابخانه برای ضرب سکه در ایران راه اندازی می شود و ....اما در عرصه سیاسی، فضای سنگین استبداد رضاشاهی سنگین تر می شود. برگماری ها و انتصابات نظامی یکی پس از دیگری انجام می شود و بطور همزمان نظامیانی توسط رضا شاه خلع درجه و زندانی می شوند. او هر تصمیمی بخواهد در باره ارتش می گیرد و مجلس صدایش در نمی آید.

10 سال دوم رضاشاه با فرماندهی آغاز می شود که متاسفانه در کتاب روز شمار تاریخ انقلاب مشروطه تا انقلاب 57 از آن یاد نمی شود و این نیست مگر ممنوعیت و حساسیت جمهوری اسلامی، زیرا در جمهوری اسلامی نیز درباره احزاب همان روش و همان تصمیماتی گرفته شده که رضاشاه با اعلام "قانون 1310" گرفت. بموجب "قانون 1310" که کودتا در کودتا بود، رضاشاه فعالیت احزابی را که در مجالس مشروطه و پیش از به قدرت رسیدن او حضور و فراکسیون های حزبی داشتند ممنوع اعلام کرد و دستگیری فعالان و رهبران احزاب شروع شد. از جمله دستگیری معروف به 53 نفر که در راس آنها دکتر تقی ارانی قرار داشت. آنها به اتهام فعالیت اشتراکی (کمونیستی) دستگیر شدند. بطور همزمان یاران و همراهان نظامی و غیر نظامی رضا شاه نیز دستگیر و زندانی و محکمه دستوری می شوند که در روز شمار سال 1311 با اخبار آن بیشتر آشنا خواهید شد.

سال 1310

مرداد ماه

1 - علی اکبر داور وزیر عدلیه قانونی به مجلس تقدیم نمود در خصوص نکاح و طلاق گفت چون امور مربوط به ازدواج محتاج تنظیم مقرراتی است که بتوان حتی المقدور صحت جریان امور و مصالح صحی و اخلاقی مربوط به ازدواج را تامین نمود، از این تاریخ حق اجرای صیغه عقد منحصرا به عهده اشخاصی واگذار می شود که دفتر ثبت رسمی نکاح و طلاق داشته باشند.

شهریور ماه

1 - امیر لشکر شیبانی به علت خبط نظامی در عملیات جنوب محاکمه و به سه سال زندان محکوم گردید. سرهنگ شهاب رئیس ستاد وی نیز به علت توهین به دادگاه سه سال محکومیت یافت.

2 - محمد رضا پهلوی ولیعهد ایران به وسیله یک کشتی جنگی متعلق به دولت شوروی بندر انزلی را به قصد سوئیس ترک کرد. عبدالحسین تیمورتاش وزیر دربار و مودب الدوله نفیسی ولیعهد را همراهی می نمودند.

آبان ماه

1 - ماده واحده زیر در مجلس تصویب شد:

وزارت مالیه مجاز است مبلغ سه میلیون و پانصد هزار تومان علاوه بر اعتبار مصوب 31 فروردین 1310 از محل عایدات قند و شکر برای خرید مصالح و مخارج ساختمان راه آهن در سال 1310 به وزارت طرق پرداخت نماید.

2 - قرارداد مودت و تجارت بین ایران و دولت شوروی در وزارت امور خارجه به امضاء نمایندگان طرفین رسید.

3 - نام شهر "بارفروش" به "بابل" تغییر یافت.

4 - آوانس خان مساعد وزیر مختار دولت ایران در ژاپن موقع مراجعت به ایران در شهر خاربین در گذشت.

آذر ماه

1 - قبل از ظهر ساختمان مجلس شورای ملی دچار حریق گردید. برای اطفاء حریق اتومبیل های اطفائیه و ماموران آن اداره و کارکنان دایره احتساب بلدیه و عده ای از آژان های ناحیه دولت و تعدادی از نظامیان تیپ دوم عشرت آباد به تلاش افتادند. در این حریق اتاق بزرگ تنفس وسرسرای پارلمان و اتاق آینه بکلی سوخت. خسارات وارده حدود پنجاه هزار و پانصد و یازده تومان برآورد گردید. سرتیپ کریم بوذرجمهری رئیس بلدیه در تمام مدت اطفاء حریق نظارت داشت.

بهمن ماه

1 - عبدالحسین تیمورتاش وزیر دربار پس از پنج ماه توقف در اروپا به تهران بازگشت.

2 - کارخانه قند سازی کهریزک تعمیر و آماده بهره برداری شد.

3 - کارخانه نخ ریسی شاهی در علی آباد افتتاح گردید.

اسفند ماه

1 - مراسم افتتاح ضرابخانه دولتی که با دستگاه ها و ماشین های جدید تعمیر و تکمیل شده بود با حضور شاه افتتاح شد. ضرابخانه در 57 سال قبل دائر شده ولی همیشه ناقص بود و وجوه رایج در مملکت اغلب در خارجه سکه می شد. فعلا ضرابخانه روزانه 250000 ریال سکه ضرب می کند و ریاست آن بر عهده آقای اسمعیل خان حکیمی است.

2 - مجلس شورای ملی حق انحصاری نشر اسکناس را برای مدت ده سال به بانک ملی ایران واگذار کرد و چنین مقرر شد که پس از انقضای دهسال مزبور در صورتیکه این حق ملغی نشود دهسال دیگر بخودی خود تمدید گردد.

3 - قانون بودجه مملکتی مربوط به سال 1311 طی ماده واحده و یک تبصره به تصویب رسید. در این بودجه عایدات کشور 421400000 ریال و هفتصد و هشتاد و هفت هزار لیره و از حیث مخارج به مبلغ 421399870 ریال و چهارصد و هفت هزار و یکصد و هفتاد و شش پهلوی بالغ می باشد.

لینک های شماره های گذشته:

1 – http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/desamr/862/bala.htm

2 – https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/desamr/863/bala.html

3 – https://www.rahetudeh.com/rahe.../2022/janve23/864/bala.html

4 – http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/janve23/865/bala.html

5 – http://www.rahetudeh. com/rahetude/2022/janve23/866/bala.html

6 – http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/janve23/867/bala.html

7 – http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/janve23/868/bala.htm

8 – http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/febrie23/869/bala.htm

9 – http://www.rahetudeh.com/rahe.../2022/febrie23/870/bala.html

10 – https://www.rahetudeh.com/.../2022/febrie23/index871.h

11 – https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/mars/872/bala.html