امسال سالروز شکست ارتش هیتلری آلمان نازی در جنگ دوم جهانی، یعنی جشن های نهم ماه می، متفاوت با سالهای گذشته بود. این تفاوت از آنجا ناشی می شود که نازیسم شکست خورده در جنگ دوم، در اوکراین دوباره جان گرفته و به کمک کشورهای محور ناتو، از جمله آلمان آماده حمله به روسیه می شد. روسیه با تاخیر، اما سرانجام تصمیم خود را برای پیشگیری از حمله به این کشور را گرفت و برای سرکوب نازیست های اوکراین وارد این کشور شد. بلافاصله کشورهای محور ناتو که بی سر و صدا مشغول آماده سازی ناتو برای حمله به روسیه بودند، با ورود ارتش روسیه به اوکراین  ابتدا غافلگیر شدند اما بسرعت خود را باز یافته و آشکارا پشت ارتش اوکراین و گردان های نازی اوکراین قرار گرفتند. مزدوران حرفه ای را به همراه افسران و مشاوران نظامی خود راهی اوکراین کردند و انگونه که تاکنون اعلام شده 150 میلیارد دلار سلاح و کمک نظامی به دولت اوکراین رساندند تا از شکست ارتش اوکراین بدست ارتش روسیه جلوگیری کنند. نبردی که همچنان ادامه دارد. آلمان شکست در جنگ دوم را قبول کرد اما در باطن و عمق اندیشه و آرزوی خود آن را نپذیرفته و همچنان در آرزوی متلاشی کردن روسیه و چنگ انداختن بر غنائم پس از فروپاشی روسیه باقی ماند. هیتلر، دقیقا با همین هدف به روسیه حمله کرد. با این ارزیابی، می توان گفت جنگ اوکراین، ادامه جنگ دوم جهانی است و آن جنگ هنوز تمام نشده است. البته، این بار جبهه مقابل که در راس آن روسیه و چین قرار گرفته اند، مستقیما با امریکا نیز پنجه انداخته اند و آلمان را انگشتان دست امریکا میدانند. قدرت اقتصادی چین، قدرت نظامی روسیه، بحران اقتصادی امریکا و اروپا و پیوستن کشورهای جهان باصطلاح سوم به جبهه چین و روسیه علیه هژمونی امریکا بر جهان، آرایش نظامی ادامه جنگ دوم جهانی را متفاوت کرده است.

کشور ما نیز از قربانیان جنگ دوم جهانی است و این نشد مگر با سیاست رضاشاه برای قرار گرفتن در کنار هیتلر در جنگ دوم.

رضا شاه که دارای خوی استبدادی و فاشیستی بود، از همان آغاز جنگ دوم، عملا به متحد آلمان هیتلری تبدیل شده بود و همین مسئله موجب اشغال ایران توسط جبهه متفقین و سقوط سلطنت رضاشاه و تبعید او از ایران شد. اشغال ایران و تبعید رضا شاه برای خنثی سازی پیوستن ایران به جبهه هیتلر بود. در آن دوران، آلمان هیتلری بشدت در نیروهای نظامی ایران تبیلغ شده بود و حتی نظامیانی مانند سرهنگ منوچهری که پس از سقوط رژیم رضا شاه فامیل خود را تبدیل کرد به "آریانا" و در زمان محمد رضا شاه به درچه ارتشبدی و ریاست کل ستاد نیروهای مسلح ایران رسید، سردسته گروه بندی نظامیان طرفدار آلمان هیتلری شده بود. بسیاری از افسران ارتش ایران به سبک نظامیان ارتش آلمان هیتلری چکمه می پوشیدند و در خیابانها ظاهر می شدند.

رضاشاه هم عصر آتاتورک در ترکیه بود اما دوراندیشی او را نداشت و ایران را در جنگ دوم نه تنها بیطرف نگه نداشت بلکه با اعزام همسرش "تاج الملوک" به آلمان و دیدار با هیتلر، پیام اتحاد برای هیتلر فرستاد. در همین دوران صدها نظامی و مامور ویژه آلمان هیتلری در ایران بسر می بردند و شبکه جاسوسی پرقدرتی را سازمان داده بودند. در آن سالها، در میان مردم و حتی روشنفکران نیز، گرایش سنتی نسبت به آلمان قوی بود. در همین دوران راه آهن تهران- شمال با کمک مهندسان اتریشی که خود بخشی از آلمان به حساب می آمد ساخته شد که پل "ورسک" آن مشهور است. این پل قرار بود، پل حمله به شوروی و تبدیل به پل پیروزی آلمان شود. بویژه که راه آهن شمال، جنوب و دریای عمان و اقیانوس هند را به مرزهای شوروی وصل می کرد و آلمان نقشه سلطه دریائی در جنوب ایران را هم داشت.

بدین ترتیب، ایران، بر خلاف ترکیه، در همسایگی ایران در گرداب جنگ دوم جهانی افتاد. انگلستان دراین دوران به جبهه ضد آلمان نازی پیوسته بود و امریکا به رهبری پرزیدنت "روزولت" نیز به همین جبهه پیوست. جبهه ای که اتحاد شوروی در راس آن بود. تبعید رضاشاه از ایران بخشی از اهداف این جبهه بود. واقعیت سقوط رژیم رضاشاه و سقوط و تبعیدش از ایران اینست، نه آنچه سلطنت خواهان و پهلوی پرستان می گویند و می نویسند. و الا انگلستان با دیکتاتوری رضا شاه مسئله نداشت، بلکه با اتحاد او با هیتلر مسئله پیدا کرده بود. آتاتورک نیز دیکتاتور بود، اما آنقدر هوشیار و هوشمند بود که سیاست بیطرفی در جنگ را به سود حفظ تمامیت ارضی و منافع ملی ترکیه تشخیص بدهد و با انواع مانورها، ترکیه را به دامن جنگ دوم نیاندازد. شکست امپراطوری عثمانی درس های بزرگی به روشنفکران و سیاسیون ترکیه داده بود.

متاسفانه در جمهوری اسلامی نیز این واقعیت به مردم گفته نمی شود و از آن غم انگیز تر آن که اسناد مربوط به این دوران (بویژه اسناد مذاکرات همسر رضا شاه با هیتلر و عکسهای آن نیز) منتشر نمی شود. از دلائل سمبلیک انتخاب تهران برای تشکیل کنفرانس جبهه که معروف شد به "کنفرانس تهران" با حضور رهبران انگلستان، اتحاد شوروی و امریکا نیز به نوعی متصل به همین واقعیات، و دلیل سقوط رژیم رضاشاه و کوتاه شدن دست آلمان هیتلری از ایران بود.

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده