رویدادهای ایران از انقلاب مشروطه تا انقلاب 57 – بخش 32

دستگیری 53 نفر

و گسترش قتل های سیاسی

با شتاب گرفتن نزدیکی رضاشاه به آلمان هیتلری و گسترش دستگیری ها و سرکوب های سیاسی، مهم ترین رویداد سال 1316 بازداشت گروه معروف به 53 نفر و یورش به بقایای حزب کمونیست ایران است. رضاشاه که بشدت گرفتار وسوسه اتحاد با هیتلر شده مقامات دولتی را برکنار و افراد تازه ای را جانشین آنها می کند. این جابجائی ها شامل نظامی ها نیز می شود اما نه به اندازه غیر نظامی ها، زیرا ارتش را قبلا پالایش کرده است. چند فرمان دیگر قتل را میدهد. قتل مدرس، قتل فیروز فرمانفرما و قتل دکتر ارانی که هر سه یا در زندان او بودند و یا در تبعید و حبس خانگی.

اخبار بسیار کوتاه و بسیار تشریفاتی در حدی که این برکنار شد و آن برگمار شد و فلانی دستگیر و فلانی در زندان فوت کرد، منتشر می شود اما نه بیشتر. گلوی مطبوعات سخت در مشت نظمیه و اداره امنیه است. خُوف و بیم از جان چنان بر مردم، جامعه و دولت و کارگزاران حکومت حاکم است که کسی جرات نمی کند کوچکترین ایرادی به تصمیمات رضاشاه بگیرد و این درحالی است که برخی از همین خُوف زدگان عاقبت کار را حدس می زدند. هنوز برخی تصمیمات و طرح های مفید گرفته و اجرا می شود اما نه هرگز در حد دوران صدراعظمی رضاخان و چابکی مجلس. هم مجلس به چاکران قدرت تبدیل شده و هم رضاشاه هواهای دیگر بر سر دارد. از جمله اتحاد با آلمان هیتلری. او سراشیبی سقوطی را طی می کند که در اخبار سه سال آینده خواهید خواند.

سال 1316

فروردین ماه

1 - حسن اسفندیاری رئیس مجلس شورای ملی به ریاست هیئت نمایندگی ایران در جشن تاجگذاری ژرژ ششم پادشاه انگلستان تعیین و به لندن عزیمت کرد.

اردیبهشت ماه

1 - برای ساختن کاخ دادگستری پیمانی با کمپانی اشکودا تنظیم و مقرر شد ظرف سی و دو ماه کلیه عملیات ساختمانی به پایان برسد.

3 - دکتر تقی ارانی، دکتربهرامی، ضیاء الموتی و عباس آذری بازداشت شدند.

4 - عبدالصمد کامبخش عضو فعال حزب کمونیست بازداشت شد.

5 - مامورین اداره سیاسی و آگاهی شهربانی پس از کشف شبکه حزب کمونیست در ایران قریب چهل نفر را تا امروز بازداشت کرده اند.

6 - تعداد بازداشت شدگان متهم به فعالیت های کمونیستی به 53 نفر رسید.

خرداد ماه

1 - دوره دهم مجلس شورای ملی خاتمه یافت.

تیر ماه

1 - سرلشکر امان الله جهانبانی رئیس اداره کل صناعت از کار برکنار و خلع درجه شد و به زندان افتاد.

2 - کارخانه حریربافی چالوس افتتاح شد.

3 - آسایشگاه شاه آباد شروع به کار کرد.

4 - یازدهمین دوره مجلس شورای ملی افتتاح شد. اسفندیاری به ریاست و بیات و دادور به نیابت ریاست انتخاب شدند.

3 - شاه در نطق افتتاحیه گفت، باید بکوشیم که بیش از پیش فروغ حیات بخش تمدن در تمام شئون کشور بتابد و کشور به سوی ترقی و تعالی پیش برود. (شباهت همین جملات در جمهوری اسلامی تکرار می شود!)

مهر ماه

1 - موسسه انحصار دخانیات و کارخانه توتون و سیگارت در بیرون دروازه قزوین دائر و افتتاح شد.

2 - در پشت کوه بی بی شهربانو نخستین سنگ بنای کارخانه های ذوب آهن نصب شد.

آبان ماه

1 - سید حسن مدرس نماینده ادوار گذشته مجلس از زندان خواف به زندان کاشمر انتقال یافت.

آذر ماه

1 - سید حسن مدرس پس از قریب 9 سال زندانی در خواف سرانجام در شهربانی کاشمر به قتل رسید. مامورین او را خفه می نمایند.

دی ماه

1 - قانون اصلاح قانون تقسیمات کشور به تصویب رسید. به موجب این قانون کشور ایران به ده استان و 49 شهرستان و 290 بخش تقسیم شد و هر بخش مرکب از چندین دهستان است.

2 - فیروز فیروز(نصرت الدوله پسر فرمانفرما) در زندان سمنان به قتل رسید. وی حین فوت 58 سال داشت.

بهمن ماه

1 - به مناسبت تصادف با روز نصب اولین سنگ بنای دانشگاه مراسم با شکوهی در دانشگاه تهران برگزار شد.

2 - از آقای اسمعیل عراقی نماینده مجلس سلب مصونیت شد.

اسفند ماه

1 - بودجه سال 1317 که توسط وزیر دارائی تقدیم مجلس شورای ملی شده بود به اتفاق آراء مورد تصویب قرار گرفت. درآمد و هزینه سال مزبور به استثنای درآمدی که بابت حق الامتیاز نفت وصول و بحساب اندوخته کشوری منظور می شود یک میلیارد و پانصد و بیست و هشت میلیون و هشتصد و نود و دو هزار و ششصد و چهل و هشت ریال(648,892,528,1 ) ریال در آمد و مبلغ یک میلیارد و پانصد و بیست و هفت میلیون و هیجده هزارو پانصد و شصت و دو ریال (567,018,527,1 ) ریال هزینه پیش بینی شده است.

2 - بمناسبت تولد شاه یک سری تمبر جدید انتشار یافت.

لینک های شماره های گذشته:

1 – http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/desamr/862/bala.htm

2 – https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/desamr/863/bala.html

3 – https://www.rahetudeh.com/rahe.../2022/janve23/864/bala.html

4 – http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/janve23/865/bala.html

5 - https://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/janve23/866/bala.html

6 – http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/janve23/867/bala.html

7 – http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/janve23/868/bala.htm

8 – http://www.rahetudeh.com/rahetude/2022/febrie23/869/bala.htm

9 – http://www.rahetudeh.com/rahe.../2022/febrie23/870/bala.html

10 – https://www.rahetudeh.com/.../2022/febrie23/index871.h