راه توده                                                                                                                                                          بازگشت

 

 

تحلیل هفتگی رویدادهای ایران تا سال 1362

جدال دو خط در حکومت

از آغاز تاسیس ج. اسلامی

20 تیر ماه 1361

   

تحلیل اخبار هفته، از اسناد تاریخی و مهم سالهای اول انقلاب 57 است. بویژه برای نسل جوان ایران که آن سالها را بخاطر ندارند و نمی دانند رهبران و حکومتیان چه گفتند و چه کردند و حزب توده ایران چه نقشی در آن سالها ایفاء کرد. براثر همین عدم آگاهی است که مغرضان و توده ای ستیزان، جامعه امروز ایران را نشان این نسل داده و می گویند حزب توده ایران از این جمهوری اسلامی و این حاکمیت دفاع کرد! پشت این تبلیغات خصمانه، هدف دیگری نیز خفته است که خطر آن نیز کم نیست. این تبلیغات می خواهد بگوید انقلاب 57 و نتایج آن یعنی همین که می بینید، بنابراین نسل گذشته اشتباه کرد که در انقلاب شرکت کرد و رژیم شاه را سرنگون ساخت. آن وضعی که سرنگون شد، برتری داشت بر وضعی که اکنون حاکم است.
برای مقابله با این تبلیغات، یگانه امکانی که ما در اختیار داریم، بازگشت به گذشته و انتشار اسنادی است که آن سالها  کوشش های حزب توده ایران را نشان میدهند. از جمله "تحلیل هفته".
این یادگار سال های قبل از یورش به حزب توده ایران که حتی در فاصله دو یورش به حزب ( بهمن 61 و اردیبهشت 62) نیز بعنوان راهنمای نظری و خبری توده ایها و همه آنها که این تحلیل بدستشان می رسید منتشر شد و پس از آن دیگر نه!
تحلیل هفته، در واقع پس از توقیف روزنامه ارگان مرکزی حزب توده ایران "مردم" و سپس "نامه مردم" بعنوان کارپایه سیاسی حوزه های حزبی منتشر شد، اما بزودی و بسرعت هواخواهانی بیرون و فراتر از حوزه های حزبی یافت و تیراژ آن به چند ده هزار نسخه رسید. جامعه تشنه خبر و تحلیل و بویژه دیدگاه حزب توده ایران بود، اما حکومت با توقیف نامه مردم مانع آن شده بود. به همین دلیل "تحلیل هفته" با آنکه نشریه ای درون حزبی بود، به نشریه ای زیراکسی در سطح جامعه تبدیل شد. هر شماره تحلیل هفته که حزب بصورت پلی کپی تهیه می کرد، دست به دست شده و در نسخه های وسیع زیراکس و فتوکپی می شد. تحلیل هفته، در کنار جزوه های "پرسش و پاسخ"، از اسناد معتبر و مهم دوران سیاست اتحاد وانتقاد ما در برابر حاکمیت جمهوری اسلامی است. درعین حال که سندی است معتبر در دفاع همه جانبه و هوشیارانه حزب توده ایران از محتوا و آرمان های واقعی انقلاب 1357.

یادآوری این نکته نیز در ادامه انتشار "تحلیل هفته" برای خوانندگان آن در راه توده ضروری است که ما در باز انتشار "تحلیل هفته"ها، اولا بخش رویدادهای جهان را حذف کرده ایم و همچنین در ویراستاری جدیدی که می کنیم، عمدتا توجه داریم به اساسی ترین نکاتی که نشان می دهد آن جمهوری اسلامی و انقلابی که حزب توده ایران از آن حمایت کرد دارای چه ظرفیت ها و نگرش ها و سیاست هائی بود و مقایسه آن با تحولات و شکل و شمایل کنونی جمهوری اسلامی باید بتواند به نسل جوان و جدید ایران نشان بدهد که حزب ما از چه چیز و چه کس و چه نظام و چه انقلابی حمایت کرد. این مقایسه باید بتواند آن تبلیغاتی را خنثی کند که بر مبنای آن، جمهوری اسلامی کنونی را به نسل جدید ایران نشان داده و حزب ما را متهم به حمایت از این جمهوری می کنند. سر حزب ما را از بدن آن جدا کردند، به جرم دفاع از انقلاب و نظراتی که می خوانید. این افتخاری است ثبت شده در تاریخ حزب و انقلاب.
به همین دلیل، در بازتاب و بازانتشار رویدادهای داخلی نیز عمدتا می کوشیم آن نظراتی را منتشر کنیم که به تحولات و تصمیم گیری ها و تقابل خطوط سیاسی و طبقاتی حاضر درحاکمیت می پردازد، نه مطالبی که می تواند بازتاب دهنده حوادث حاشیه ای روز در ایران و در زمان خود باشد. جای خالی برخی مطالب، از جمله درباره اسناد بیرون آمده از سفارت امریکا و یا مسائلی که درباره نهضت آزادی و ملیون در زمان خود و بموجب تحولات آن روز ایران مطرح بود، ارتباطی با آن دلیل و انگیزه ای که ما با توجه به آنها برای بازانتشار تحلیل هفته اقدام کرده ایم ندارد.

 

یک پیروزی پرمعنا

در هفته گذشته لایحه مربوط به "طرح خط مشی کلی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران"، در مجلس به تصویب رسید. نفس خود این طرح و مشی آینده فراگیرترین و موثرترین وسیله ارتباط جمعی، البته به خودی خود حائز اهمیت فراوانی است، ولی آنچه در تحلیل این رویداد هفته باید بدان توجه داشت، رویاروئی "خط" ها در برابر مهم ترین نکات گرهی این طرح بود. بحث در باره این "خط مشی" مناسبت تازه ای شد، تا جانبداران خط امام خود را با طیفی از مخالفان روبرو ببینند، که به بهانه های مختلف می کوشیدند هر چه بتوانند، از خصلت های مردمی و دموکراتیک این خط بکاهند و یا لااقل آن را مخدوش سازند. در طول هفته قبل – به جز برخی استثناء های نادر- درست همان مواد و تبصره هایی مورد ایراد و جدال واقع می گردید و پیشنهاد "حذف" آنها داده می شد که بیانگر چنین خصلت ها و سمت گیری هایی بودند. ولی جریان بحث ها و رای گیری ها و تصویب نهائی "طرح خط مشی کلی ... " نشان داد که خط امام نه تنها در سطح جامعه و در بین مردم انقلابی ما، که در درون مجلس شورای اسلامی نیز دارای توان قابل ملاحظه ای است و قدرت و ظرفیت آن را دارد که علیرغم هجوم همه جانبه دشمنان آشکار و پنهان و علیرغم همه توطئه ها و خرابکاری های مخالفان علنی و دوستان نادان، طرح های اصولی و برنامه های آینده ساز و قوانین بنیادی لازم را برای تعمیق و گسترش انقلاب به تصویب رساند و بویژه به مرحله عمل در آورد. نگاهی به مضمون برخی از مواد مورد اختلاف اساس برخورد دو "خط" را روشن تر نمایان می سازد.

مخالفان، مخالف بودند که صدا و سیما "زبان گویای ملت و چشم و گوش حساس کشور باشد و نیازها و خواست ها و مشکلات مردم را به اطلاع مسئولان برساند". (ماده 15)

خط امامی ها، از جمله موارد برنامه های غیر قابل پخش، آن برنامه هایی را میدانستند که حاوی "تهمت به گروه ها و جمعیت ها و احزابی که طبق قانون احزاب فعالیت آنها قانونی است" باشد و یا "سبب تشنج گردد" و یا "به روابط دوستانه با کشورهای برادر و دوست لطمه وارد کند". (ماده 19) مخالفان موکدا "حذف" این مطالب را خواستار بودند.

مخالفان از بنیاد با این اندیشه که توسط رادیو تلویزیون "جلسات مناظره و احتجاج و برخورد سازنده با صاحبان مکاتب و اندیشه ها ..." تشکیل شود (ماده 25) مخالف بودند و حذف کامل آنرا می طلبیدند. موافقان می خواستند که "بحث های آزاد و آموزنده میان احزاب و سازمان های سیاسی و قانونی کشور" سازمان داده شود و به "افشای گروه های ضد انقلاب" پرداخته شود (ماده 55). مخالفان اصلا حاضر به شنیدن چنین مطلبی نبودند.

محتوی طبقاتی بحث و ریشه نهانی همه این مخالفت ها و پیشنهاد "حذف" مکرر در مکرر هنگامی آشکار شد، که مسئله "زمینه سازی برای از بین بردن روابط ظالمانه و استعماری و تحکیم روابط عادلانه اقتصادی"، به عنوان یکی از وظایف صدا و سیما، مطرح شد (ماده 57)... در این ماده تصریح شده بود، "کارگران و کشاورزان سنگ بنای تکامل تولید کشور محسوب می شوند". مخالفان البته شدیدا پیشنهاد حذف این جمله را دادند. مگر می شود از رادیو تلویزیون در باره الغای مناسبات غیر عادلانه و استثماری- که همه میدانند چیزی جز روابط سرمایه داری و بزرگ مالکی و غارتگری تروریست های اقتصادی نیست- صحبت کرد و خواب خوش اربابان و دلالان و سرمایه داران و واسطه ها را آشفته نساخت؟.

اینها تنها چند نمونه بود. ولی کافیست برای آنکه تمامی ابعاد موضوع مورد اختلاف را نشان دهد. خوشبختانه در تمام این موارد، بُرد با موافقان بود و مخالفان نتوانستند از "طرح خط مشی"، شیر بی یال و دم و اشکمی تحویل دهند.

به این ترتیب، در تحلیل اهمیت موفقیتی که تصویب این طرح در مجلس به دست آوردند، به هیچوجه نباید آنرا تنها به مشی آینده "صدا و سیما"- با تمام اهمیتی که دارد- منحصر کرد، بلکه باید بویژه اولا به رویارویی "خط"ها در یکی از حساس ترین زمینه ها، و ثانیا به غلبه بر مخالفان به منظور پیشبرد نظریه درست و انقلابی تکیه کرد، اگر این توان بیش از پیش به فعل درآید و مردم ثمرات روزمره و مستقیم و ملموس آن را هرچه بیشتر ببینند، انقلاب در راه دشوار تحکیم خود به کامیابی بزرگی نائل خواهد آمد.

 

شهامت ابراز عقیده

در یک نطق قبل از دستور، نماینده آمل در مجلس شورای اسلامی، در این هفته، پیرامون برخی از گفته های آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس، گفت:

"امیدوارم خداوند شهامت اینگونه ابراز عقیده را به همه اندیشمندان و صاحب نظران ما عنایت فرماید".

این سخن حکایت از ندرت اعلام مواضع صریح و قاطع از جانب مسئولان طراز اول می کند، که در جو شانتاژ و محیط ارعابی، که ساخته و پرداخته حجتیه ای ها و یا قشریون و یا لیبرال هاست، بسیاری از آنها حرف خود را نمی گویند و عقیده خود را ابراز نمی کنند و میدان را برای موریانه ها و بختک های انقلاب باز می گذارند.

خطبه های این هفته نماز جمعه تهران مناسبت دیگری برای آشنائی با آن شهامتی است که نماینده آمل خواهان آنست. در این هفته آقای هاشمی رفسنجانی با دلایل فقهی مالکیت نامحدود و بدون توجه به ریشه مشروعیت آن را به کلی رد کرد و قاطعانه از تز مالکیت محدود و مشروع دفاع کرد. در حالی که همه می دانیم که برخی "روحانیون" و "فقها" در همین سه ساله بارها و شدیدا مدعی تقدس و اصالت مالکیت "نامحدود" شده اند. رئیس قوه مقننه از جمله گفت:

"آزادی با هدایت دولت طوری تنظیم می شود که حکومت سرمایه و هزار فامیل و حکومت واسطه ها بر عامه مردم بوجود نیاید"، "در اسلام مالکیت نامشروع هیچ ارزشی ندارد"، "آنها غصب است و تمامش را می گیریم"، "آنچه نود درصد و یا بیشتر از جامعه را از عدل اقتصادی محروم کند، انقلاب را از بهترین پشتوانه هایش، که محرومین هستند، محروم می کند"، "این مردم بودند که انقلاب را پیروز کردند، لیبرال ها را از میدان بدر کردند، آمریکا را از این مملکت بیرون کردند، جنگ را به نفع ما خاتمه می دهند". نه تنها "مزارعه اگر صحیح نباشد، باطل میشود"، بلکه بویژه "اصل مزارعه می رود روی بذر" نه زمین، و این نکته یی مهم است که جلوی مالک زمین را در تحمیل مزارعه می گیرد و بهانه "شرعی" را برای ذبح قانون از چنگ "وعاظ المالکین" بدر می آورد. و بالاخره: "شرطش (شرط مطرح بودن و قدرتمند بودن جمهوری اسلامی) این است که راه، همین راه مستضعفین باشد، جهت گیری درست باشد، جهت گیری بر نگردد به طرف دلالها و گردن کلفت ها...".

ما بخصوص جملات متعددی از خطبه های نماز جمعه این هفته را نقل کردیم، تا رفقا در بحث ها و روشنگری ها، خود با نمونه های تازه ای از موضع گیری رئیس مجلس و نماینده سرشناس خط امام آشنا باشند و همچنین به نماینده آمل حق بدهند که آرزو کرده است همه خط امامی ها در خود شهامت لازم را برای این ابراز عقیده پیدا کنند، زیرا که چه بسا مسلمانان صدیق و مبارز و پیرو خط امام، که همین نظریات را دارند، ولی از ترس برچسب "توده ای" و مارک "کمونیست"! از بیان آنها و از مبارزه بخاطر تحقق آنها احتراز می جویند، یعنی همان چیزی که مخالفان خط امام خواستار آنند.

 

مسئله بغرنج و حیاتی زمین

طی این هفته چندین بار و به حق مسئله تعیین تکلیف اراضی مزروعی و اجرای اصلاحات ارضی شایسته انقلاب و سرنوشت قانونی که اینک بندهای "ج"و "د" آن به معنای رهائی میلیونها دهقان از چنگال بزرگ مالکی است، مطرح شد. کمیسیون ویژه ای که در مجلس شورای اسلامی تشکیل شده، اعلام کرد که بحث فصل سوم طرح قانونی که کلیات آن در اسفند ماه به تصویب مجلس رسیده بود و همان طور که می دانید حاوی نکات ضعف جدی و نارسائی های متعدد و مسخ کننده است، در این کمیسیون پایان یافته و حتی از فصل چهارم، تا بند یک ماده هشت "با تغییرات و اصلاحاتی" تصویب شده است، این تغییرات و اصلاحات چیست، کسی نمی داند. در حالی که در اینجا نه فقط سرنوشت میلیون ها دهقان، بلکه قدرت انقلاب برای نیل به یکی از اهداف اساسی اش مطرح است. بعلاوه آقای فضلعلی نماینده مجلس در پاسخ به پرسش موکلین گفت که طرح قانونی "تا دو ماه دیگر برای شور نهائی آماده می شود"، در حالی که قرار بود شور دوم در اردیبهشت و حداکثر در خرداد انجام پذیرد. دو ماه دیگر در برخی نقاط کشت پائیز آغاز خواهد شد و در برخی دیگر در آستانه آن خواهیم بود. با این تعویق جدید، امکان کمتری در اختیار مجریان خواهد بود، تا به موقع و موثر کار واگذاری را به سرانجام مطلوب برسانند. در همین هفته آقای بانکی سرپرست سازمان برنامه، ضمن آنکه توجه به حقی به مسئله آب می کرد، متاسفانه از اهمیت مسئله زمین کاست و گفت؛ "در تاریخ دیده ایم که مسئله زمین در ایران چندان بغرنج نبوده است".

ولی کافیست به همین کش و قوس ها و فراز و نشیب های سه سال اخیر برای حل این مسئله تاریخی توجه کنیم، تا ببینیم که حتی پس از انقلاب برای پینه دستان تا چه اندازه غلبه بر مقاومت بزرگ مالکان و عمال آنها دشوار و بغرنج بوده است. ضمنا در این هفته مصاحبه دبیر هیئت هفت نفری سیستان و بلوچستان در روزنامه اطلاعات انتشار یافت، که وی در آن ضرورت حل مسئله را برای مقابله با خوانین و سردارها و قاچاقچیان و ضد انقلابیون خاطر نشان ساخته و گفت: "برای رسیدن به مردم محروم و جذب آنها و ایجاد یک جریان سالم، نیاز به یک سری کارهای انقلابی و ضربتی است." وی در باره چنین اقدام ریشه ای بر لزوم حذف تبصره مربوط به اجاره و مزارعه، که به قول وی "راه های زیادی را باز می کند برای مالک و خان که بتواند از این تبصره سوء استفاده بکند" و اینکه در آینده هم "خان زمینش را به مزارعه و اجاره به کشاورز بدهد و از واگذاری اسلامی آن فرار کند"، تاکید کرد.

بعلاوه در هفته ماقبل، در جمع مدیران تعاونی روستائی، آقای هاشمی رفسنجانی رئیس قوه مقننه گفته بود:

"باید قدم های سریع تری به نفع روستائیان برداریم... برای گرفتن حقوق محرومان روستاها از تمام امکانات خود استفاده کنید".

این رهنمود، هم به خاطر خود میلیون ها زحمتکش روستائی اهمیت دارد و هم به خاطر امر دفاع از انقلاب و تحکیم صفوف توده های زحمتکش.

دهقانان ما امیدهای فراوانی به انقلاب خودشان، انقلاب پینه به دستان و کوخ نشینان، بسته اند. آنها علیرغم ادامه سلطه خوانین و بزرگ مالکان در بسیاری نقاط، علیرغم آنکه قانون اصلاحات ارضی بنیادی هنوز تصویب و اجرا نشده و بند "ج" بند از پای دهقانان تهیدست برنداشته، و حتی علیرغم این واقعیت که در برخی نقاط متاسفانه شاهدند که اربابان باز می گردند، و با حکمی در دست، زمین های "خود" را طلب می کنند، باز هم منتظر و امیدوارند دولت هرچه سریع به سود آنها گام بر خواهد داشت.

زندگی ثابت کرده است که بزرگ مالکان و خوانین و اربابان تنها زالوهای غارتگر و بلای جان دهقانان نیستند، بلکه علاوه بر آن، نطفه فساد ضد انقلابی و کانون تحریکات و تشنجات خرابکارانه و مرکز فعالیت های مختلف براندازی بوده اند و هستند. باید قانون واگذاری زمین را بدون "ذبح شرعی" و بدون گذشت ها و ارفاق های مسخ کننده ای که در طرح کنونی نسبت به بزرگ مالکان شده، تصویب کرد و سپس آنرا به سرعت و قاطعیت به اجرا در آورد.

سه سال و نیم از پیروزی انقلاب می گذرد. آیا تا کی تکلیف مالکیت زمین ها نامعلوم خواهد ماند؟ آیا باز هم بزرگ مالکان به اشکال مختلف اجاره و سهم بری و نصفه کاری و یا مزدوری بخشی از ثمره کار زحمتکشان خاک را به خود اختصاص خواهند داد؟

 

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

 

 

 

        پیج فیسبوک راه توده

 

 

 

                        راه توده شماره 943  -  25 مهر  1403                                اشتراک گذاری:

بازگشت