ترجمه- نعمت بوستانی

به نظر می رسد کشورهایی که تاکنون چهره بی طرف به خود گرفته بودند، در سیاست های خود در باره عدم شرکت در ائتلافهای نظامی تجدید نظر می کنند. حتی سوئیس.

رویدادهای اوکراین به طرز چشمگیری مسیر کشتی ژئوپلیتیک اروپا را دگرگون کرده است. کشورهایی که از اواسط قرن نوزدهم خود را از انواع اقدامات نظامی دور کرده اند، وارد اتحادهای مقدس شده و به فشار قدر قدرتها تن داده اند دیگر نمی توانند کنار بمانند. به زعم رهبران این کشورها وفاداری به اتحادهای جدید ژئوپلیتیکی جذاب تر از تعهدات تاریخی است.

ماکس برگمن، مدیر برنامه اروپا در مرکز مطالعات بین المللی و استراتژیک واشنگتن (CSIS،  معتقد است: "مفهوم بیطرفی و حتی راههای حفظ آن در شرایط کنونی در حال بازنگری است".

سوئیس که به نظر می رسید برای آخرین بار در ائتلاف ضد ناپلئونی در سال 1814 جنگیده بود، فکر می کرد: "در واقع چرا ما با بی طرفی خود از روندهای جهانی کناره بگیریم؟" قدرت آلپ به تحریم های اتحادیه اروپا علیه روسیه پیوست، اما نه بیشتر.

اصل بی طرفی در قانون اساسی سوئیس آمده است و این کشور دارای طولانی ترین سابقه عدم مشارکت در ائتلاف های نظامی است.

دو سال پیش، تقریباً با شلیک اولین گلوله در اوکراین، سوئیس بودجه نظامی خود را از 0.67 درصد تولید ناخالص داخلی به 1 درصد افزایش داد.

بر اساس نظرسنجی های اخیر، 55 درصد سوئیسی ها آماده حمایت از صادرات مجدد تسلیحات خود به اوکراین هستند. هر چند در حال حاضر این تصمیم توسط قوانین کشور ممنوع است. رهبر حزب رادیکال لیبرال طوماری را برای تجدید نظر در سیاست بی طرفی کشور به دولت ارائه کرد. چرا؟

در سوئیس، همه تصمیمات در همه پرسی گرفته می شود، که به آن "ابتکار مردم" می گویند و تقریباً هر آخر هفته، حداقل اغلب اوقات، برگزار می شود. ابتدا امضاء از جمعیت جمع آوری می شود، سپس مراحل ارسال موضوع به رأی گیری عمومی آغاز می شود.

سپس سازمان Pro Suisse متوجه شد که ممکن است قانون بیطرفی را زیر سوال ببرند، بلافاصله 100 هزار امضا جمع آوری کرد تا در قانون اساسی بنویسند: "قانون اساسی باید تضمین کند که موضع بیطرفی در سوئیس ابدی است و توسط قانون حمایت میشود. هرگونه اقدام قهری به جز اقدامات سازمان ملل از جمله تحریم ممنوع است." این یکی از "ابتکارات مردمی" است.

از سوی دیگر ارتش سوئیس خود را در حاشیه می بیند. هر چند که آنقدرها هم بزرگ نیست. در حالی که شرکت های تسلیحاتی در سرتاسر جهان به کیسه های پول خود می افزایند و ناله سر می دهند، در کوههای آلپ همه در حال عبور از خط قرمز هستند، اگرچه در آب و هوای زیبا تنفس میکنند. حتی بحث انتقال 25 دستگاه تانک لئوپارد 2 به آلمان در جلسه مجلس مطرح شد. این پیشنهاد تصویب شد اما با شرط عدم انتقال آنها به اوکراین. این واقعیت که برلین تانک ها را برای خود نگه داشت و سایرین از همان نوع را به اوکراین منتقل کردند قابل درک است اما اصل بی طرفی تزلزل ناپذیر باقی ماند.

یعنی بحث بازنگری در وضعیت بیطرف یا در هر حال وارد کردن استثناهایی به نظم موجود بسیار مطرح است. چانه زنی در احزاب سیاسی شش ماه طول کشید تا قبل از رسمیت بخشیدن به این موضوع به عنوان یک "ابتکار مردمی" فکر کنند، ضرب الاجلی که در 4 سپتامبر به پایان می رسد.

اردوگاه کشورهای بی طرف اروپایی تنها به سوئیس محدود نمی شود. فنلاند و سوئد نیز درهمین مسیر گام برداشته اند. فنلاندها و روسیه 1340 کیلومتر مرز مشترک دارند و "سوئومی" (نام قبلی فنلاند) سالها تصمیم بی طرف مانده بود تا "در تضاد یا تحریک" همسایه قدرتمند خود قرار نگیرد.

اتحاد جماهیر شوروی و فنلاند در سال 1948 معاهده صلحی را امضا کردند که در مقدمه آن آمده بود: "تمایل به خارج ماندن از تضاد منافع قدرت های بزرگ". پس از نابودی اتحاد شوروی، فنلاند از این معاهده خارج شد و اکنون می تواند وارد اتحادهای نظامی شده و از خاک خود به روسیه حمله کند.

جاکوب وستبرگ، استاد دانشگاه دفاع سوئد، میگوید: در طول جنگ سرد، فنلاند سعی کرد هر قدمی را که برداشته و پیامدهای آن را در روابط با اتحاد جماهیر شوروی ارزیابی کند.

بی طرفی سوئد در سال 1815 اعلام شد و هم  جنگ جهانی و هم جنگ سرد را با این سیاست پشت سر گذاشت. به طور ناگهانی، تقریباً 200 سال بعد، در سال 2007، سوئد پیمان اروپایی لیسبون را امضا کرد. آنجا در ماده 42.7 می گوید که اعضای اتحادیه اروپا باید در صورت حمله کشور ثالث به یکی از اعضای اتحادیه، به یاری آن کشور مورد حمله بشتابند.

دو سال بعد، سوئد قراردادی را با ناتو امضا می کند که از این پس سیاست امنیتی آن را تعیین می کند. در این بیانیه آمده است که اگر کشور دیگری از اتحادیه اروپا یا یک کشور شمال اروپا مورد حمله قرار گیرد یا دچار فاجعه شود، سوئد بی تفاوت نخواهد ماند. ما نیز انتظار داریم این کشورها اقدامات مشابهی را در قبال سوئد انجام دهند."در سال 2011، سوئد قراردادی را با کشورهای شمال اروپا (نروژ، فنلاند، دانمارک و ایسلند) در باره کمک متقابل در صورت حمله امضا کرد."

نزدیکی واقعی سوئد به ناتو در سال 2014 و بلافاصله پس از جدایی کریمه از اوکراین آغاز شد. سپس قرارداد دیگری با اتحاد آتلانتیک امضا شد که به گفته یاکوب وستبرگ، "اولین مرحله نزدیک شدن به ناتو در زمینه دفاعی بود." هر دو کشور بلافاصله بودجه دفاعی خود، به ویژه بخش های های مربوط به مبارزه با اطلاعات نادرست را افزایش دادند.

پس از شروع درگیری ها در اوکراین، در ماه مه 2022، سوئد و فنلاند درخواست پیوستن به ناتو کردند، اگرچه، به گفته ماکس برگمن، همه افکار عمومی از "ایده مبهم تهدید بالقوه تهاجم روسیه" حمایت نکردند. با این حال ادامه داستان را می دانیم.

قانون اساسی اتریش از سال 1955 دارای یک بند مبنی بر بی طرفی است. این کشور نباید وارد ائتلاف نظامی یا ایجاد پایگاه های دیگر کشورها در خاک خود شود. با این حال، با آغاز جنگ اوکراین، وین 580 میلیون یورو به اوکراین فرستاد و میزبان 50 هزار پناهنده از این کشورشد.

کلودیا تانر، وزیر دفاع اتریش، این موضوع را اینگونه توضیح داد: "حتی اگر از نظر نظامی، همانطور که در قانون اساسی ما نوشته شده بیطرف باشیم، از نظر سیاسی، در رابطه با رویدادهای اوکراین نمیتوانیم بی طرف بمانیم. به همین دلیل است که از همان ابتدا از تمامی تحریم های اتحادیه اروپا حمایت کرده ایم".

در این میان اتریش همواره تلاش کرده است تا بهترین روابط ممکن را با روسیه حفظ کند. یک هفته پس از شروع عملیات ویژه نظامی در اوکراین، صدراعظم اتریش پیشنهاد برگزاری مذاکرات را داد. بر خلاف همه چیز، اتریشی ها زمانی به نمایندگان دومای دولتی روسیه تحت تحریم اجازه دادند تا برای نشست سازمان امنیت و همکاری اروپا به آن کشور بیایند، آن هم در زمانی که روسیه هنوز از مجمع پارلمانی این سازمان خارج نشده بود.

ایالات متحده و بریتانیا، ایرلند را هم به بازی های خود کشانده اند. این کشور در سال 1949، از پیوستن به ناتو امتناع کرد، هر چند دلایل دیگری نیز وجود داشت. بی طرفی ایرلند مبتنی بر مبارزه برای استقلال از بریتانیا است. بنابراین اعلامیه (بی طرفی) حاوی مقررات ضد امپریالیستی و ضد میلیتاریستی است.

نخست وزیر وقت ایرلند، به دنبال اتریشی ها، توضیح داد که "ما از نظر نظامی بی طرف هستیم، اما از نظر سیاسی نمی توانیم به متحدان خود نپیوندیم." ایرلند 55 میلیون یورو کمک نظامی غیر رزمی به اوکراین ارسال کرد. از جمله جلیقه ضد گلوله، جعبه کمک های اولیه و غیره. با این حال، ناظران سیاسی  خاطرنشان می کنند که این کشور برای بالا ترین رقم افزایش بودجه نظامی در تاریخ خود آماده می شود. همچنین قابل توجه است که ایرلند میزبانی 62 هزار پناهنده (اوکراینی) را پذیرفته است. این در حالی است که جمعیت کل این کشور به اندازه یک سوم مسکو است: 5 میلیون نفر.

https://sovross.ru/2024/08/30/na-nejtralke-ne-tormozyat/

تلگرام راه توده:

https://telegram.me/rahetudeh

        پیج فیسبوک راه توده