بخش دوم از اسناد دو دهه مناسبات سياسی و نظامی
امريكا با عراق و ايران 
صدام در محاصره دوستان
آمريكائی دهه 80 خود!

ترجمه بايرام منصوری

آغاز انقلاب ايران، شروع فصل نوينی در مناسبات امريكا با عراق و دولت صدام حسين بود. دولتی كه بدليل قرارداد دوجانبه نظامی با اتحاد شوروی وقت مغضوب كاخ سفيد بود. آغاز توطئه های پياپی امريكا عليه انقلاب 57 ايران، سر فصل نوين مناسبات امريكا با دولت صدام حسين شد و دروازه های بزرگترين كارخانه های اسلحه سازی امريكا به روی بغداد گشوده شد.

استقرار ارتشبد آريانا رئيس اسبق ستاد كل ارتش شاهنشاهی در تركيه برای كودتا در ايران و فعاليت های سپهبد پاليزبان در كردستان عراق كه حمايت امريكا ضامن حضورشان در عراق و تركيه بود، سرآغاز اين فصل نوين شد. چند طرح ناكام كودتائی در ايران بعد انقلاب و شعله ور شدن جنگ در كردستان ايران امريكا را به نتيجه قطعی ديگری رساند: برپائی جنگ ميان دو كشور ايران وعراق و بزانو در آوردن انقلاب ايران از يك سو و غارت در آمد ناشی از فروش نفت در عراق جهت خريد تسليحات نظامی.

تجاوز ارتش عراق به ايران در حالی صورت گرفت كه تعدادی از ژنرال های دوران شاه در بغداد بسر برده و نقش مشاور ستاد جنگی عراق را برعهده گرفته بودند.

 امريكا با طارق عزيز بر سر آزاد سازی جنوب ايران توسط ارتش عراق و سپردن آن بدست ژنرال های ارتش شاهنشاهی تفاهم كرده بود و به همين دليل شاپور بختیار در سفری كوتاه و شتابزده به بغداد با مقامات عراقی ديدار و قرار و مدار لازم برای تشكيل دولت در جنوب ايران را گذاشته بود.

تجاوز ارتش عراق به خاك ايران با مقاومت همه جانبه ملی مردم ايران روبرو شد و طرح اشغال برق آسای خاك ايران، حمايت مردم محلی از ارتش متجاوز عراق و برپائی دولت نظامی به رهبری ژنرال های فراری شاه با ناكامی روبرو شد.

فتح خرمشهر و به عقب راندن ارتش عراق تا آنسوی مرزهای ايران فصل درخشان و فراموش نشدنی مقاومت ملی ايران در برابر تجاوز خارجی و دفاع از خاك ميهن بود. سه بار ناكام ماندن طرح اوليه، يعنی تصرف سريع جنوب ايران و تشكيل دولت ژنرال های شاه تحت حمايت همه جانبه امريكا، مشاوران نظامی و سياسی كاخ سفيد طرح دوم را به اجرا گذاشتند: جنگ فرسايشی و طولانی مدت!

اينكه درحاكميت ايران چه كسانی ماموريت امريكائی ايفاء كردند و يا چه كسانی خام انديش و ناشيانه به دام اين توطئه افتادند آنقدر اهميت ندارد كه نتيجه فاجعه 8 سال جنگ فرسايشی برای ايران دارد: شعله های جنگ تنها شهرهای جنوبی كشور را نسوزاند، بلكه يك انقلاب عظيم مردمی را به كام كشيد و انقلاب را سوزاند!

عراق بازيچه سياست پيشگان امريكائی و همانند ايران اسير دست دلالان رسمی و غير رسمی سلاح جنگی شد.

سياست پيشگان و حتی ژنرال هائی كه امروز بغداد را محاصره كرده اند تا آخرين مقاومت های صدام حسين و ارتش او را در هم شكسته و برای نخستين بار پس از جنگ دوم جهانی يك كشور را آشكارا به مستعمره نوين امريكا تبديل كنند، درهمان سال ها يك پايشان در بغداد و كاخ های صدام حسين بود و يك پايشان در وزارت دفاع و كاخ سفيد امريكا.

 رامسفلد وزير دفاع  جنگ طلب كنونی امريكا در همان سال ها نزديك ترين دوست صدام حسين بود. شركت های امريكائی كه اكنون قراردادهای بازسازی عراق ويران شده بر اثر حملات نظامی امريكا را با كاخ سفيد و وزارت دفاع بسته اند بزرگترين طرف های فروش اسلحه به عراق و ايران بودند و آن ها كه وجود سلاح شيميائی در عراق را بزرگترين بهانه و توجيه حمله نظامی به عراق كرده اند، در همان سال ها خود بزرگترين صادر كنندگان سلاح شيميائی به عراق و مشوق صدام حسين برای استفاده از آن عليه ايران بودند.
صدام اسير خودبزرگ بينی و خشونت خويش چنان در دام توطئه های امريكا باقی ماند كه با حمله به كويت زمينه ساز تجاوز كنونی امريكا عليه تماميت ارضی عراق شد و انقلاب ايران در جنگ فرسايشی چنان به زانو در آمد كه ارتجاع مذهبی و غارتگران بازاری توانستند بر ويرانه انقلاب حاكميت خود را استوار سازند.

اسنادی كه از دو دهه مناسبات امريكا با ايران و عراق منتشر شده، تنها گوشه بسيار ناچيزی از آن فاجعه ايست كه امروز در عراق گريبان اين كشور را گرفته و اگر فكری به حال حاكميت ايران و تغيير اساسی آن نشود، فردا گريبان ايران را خواهد گرفت.

بخش دوم اسناد منتشره از مناسبات امريكا با ايران و عراق را كه به همت "بايرام منصوری” ترجمه شده را با اين مقدمه شروع می كنيم. در اين بخش اسناد فروش سلاح شيميائی به عراق و سفر رامسفلد به عراق و ديدار با صدام حسين مطرح است:

فروش سلاح شيميائی و حضور رامسفلد در بغداد

بخش دوم، از گزارش مشروح منتشره در امريكا، در باره دو دهه مناسبات و ارتباط های امريكا با ايران و عراق:

سند 15-  بخش حافظ منافع امريكا درعراق. از ويليام ايگلتون به وزارت بازرگاني

موضوع: هليكوپتر و هواپيما برای وزارت كشاورزی عراق- 20 سپتامبر 1982

مدير هوانوردی كشاورزی عراق از كارخانجات توليد كننده هواپيماهای سمپاشی غلات دعوت می كند تا اطلاعاتی درباره هليكوپترها و نيز آموزش برای حل مشكلات كشاورزی با وسائل موجود را در اختيار عراق قرار دهند، زيرا خلبانان با مشكل تنفس بخارهای مسموم دفع آقات نباتی روبرو هستند.

در اين زمان است كه ايران گزارش می دهد كه عراق از سلاح های شيميائی در جنگ با ايران استفاده می كند.

براساس مقاله ای كه در سال 1991 در لس آنجلس تايمز به چاپ رسيد،هليكوپترهای ساخت امريكا از سوی عراق برای حملات شيميائی مورد استفاده قرارگرفت؛ براساس گفته های سيا، عراق با استفاده از هليكوپترهای امريكائی و وسائل پخش سموم دفع آفات نباتی، استفاده از جنگ افزارهای بيولوژيكی را امتحان می كرد.

سند16- از جورج شوتز در وزارت امور خارجه به بخش حافظ منافع امريكا درعراق.

موضوع: ملاقات با وزير امور خارجه عراق.  15 ژانويه 1983

وزارت امور خارجه امريكا از بخش حافظ منافع امريكا در عراق می خواهد تا به اطلاع مقامات رسمی عراق برسانند كه جورج شوتز وزير امور خارجه امريكا از ملاقات با سعدون حمادی وزير امور خارجه عراق استقبال كرد، اما انتقاد كنگره از عراق و "حساسيت مسئله تروريسم" را نيز بايد در نظر داشت( عراق از برخی گروه های ناسيوناليست فلسطينی حمايت می كرد) وزارت امور خارجه معتقد است كه عراق با قطع حمايت خود از تروريسم، فضای مثبتی در اين ملاقات بوجود آورد.

سند 17- وزارت امور خارجه امريكا. از جورج شوتز وزير امور خارجه به وزارت امور خارجه.
موضوع: ملاقات وزير امور خارجه در دهم می با طارق عزيز وزير امور خارجه عراق.

جورج شولتز، وزير امور خارجه امريكا به طارق عزير وزير امور خارجه عراق می گويد كه ايالات متحده مايل است جنگ ايران و عراق پايان يابد. او می گويد كه ايالات متحده در اين جنگ بی طرف است، اما تاكيد می كند كه طارق عزيز می داند كه " ما ازطرق مختلف برای عراق مفيد بوده ايم."

سند 18 - از جورج شوتز وزير امور خارجه امريكا به بخش حافظ منافع امريكا در عراق.

موضوع: پيام وزير امور خارجه به طارق عزيز: عراق از تروريسم حمايت می كند" 23 ماه می 1983.

جورج شوتز وزير امور خارجه در پيامی به طارق عزيز درباره "منافع بسيار مهم مشترك" ميان عراق و ايالات متحده صحبت می كند. شوتز به طور غير مستقيم عراق را تشويق می كند تا از گروه های فلسطينی كه مبارزان شيعه فعال در آن ها بر عليه ايالات متحده و دولت غير مذهبی عراق فعاليت می كنند فاصله بگيرد و می گويد:" بنظر می رسد كه منبع الهام اعمال تروريستی بر عليه عراق و ايالات متحده از يك جا می باشد. باهمكاری يكديگر در مبارزه باتروريسم، تلاش های ما موثرتر خواهد بود. در رابطه با سياست های عراق به نظر من می رسد كه عراق دارد به اين نتيجه می رسد كه منافع ملی اش در سوی تروريسم بين المللی تامين نخواهد شد."

سند 19- از سيا. برنامه های اتمی عراق: پيشرفت عليرغم عقب نشينی.
جولای 1983

سيا در رابطه با برنامه های اتمی عراق تاكيد می كند كه اين كشور طرح هائی دارد كه سرانجام به توليد سلاح های هسته ای منجر خواهد شد. تاكنون چنين برنامه ای را شناسائی نكرده است، اما معتقد است كه عراق نشانه هائی به دست داده است كه ممكن است در اين مسير حركت كند." با اين حال سيا به مشكلات مربوط به تحقيقات بيشتر و تهيه مخفيانه تكنولوژی غنی كردن مواد از سوی اين كشور نيز اذعان دارد.

سند20-  بخش حافظ منافع امريكا در عراق. از باربارا بودين به وزارت امور خارجه.

موضوع: "ميليتاريزه كردن هليكوپترهای هيوز" 8 جون 1983

اين گزارش به وزارت امور خارجه امريكا می گويد كه يك مقام رسمي(احتمالا از كره جنوبي) گزارش داده است كه عراق از دولت وی تقاضا كرده است كه هليكوپترهای هيوز كه در سال های پيش از 1983 به عراق فروخته است را به هليكوپترهای نظامی تبديل كند. اين تقاضا از سویكشور مزبور رد شد.

سند 21- از رونالدريگان. استراتژی امنيت ايالات متحده برای خاورنزديك و جنوب آسيا- جولای 1983

اين استراتژی مقاصد منطقه ای، استراتژی و طرح های عملياتی در مورد خاورميانه را در بر می گيرد.

سند 22- وزارت امور خارجه، دفتر اطلاعات مربوط به خاورميانه و جنوب آسيا. از جاناتان هوی به لارنس ايگل برگر.

موضوع:" جنگ ايران وعراق: تحليل مربوط به امكان تغيير موضع امريكا درمورد بی طرفی كامل در جنگ- 7 اكتبر 1983

اين تحليل در مورد امكانات عملی چرخش امريكا به سوی عراق در جنگ ايران و عراق در رابطه با نقطه نظرهای امريكا صحبت می كند. براساس اين تحليل" بي طرفی امريكا به استثنای فروش اسلحه تغيير يافته است، چرا كه نيروهای ايران از مرز عراق در تابستان 1982 گذشته و وارد اين كشور شده اند.( به نظر ما تمهيدات ديگر مثل تهيه اطلاعات تاكتيك دراين موضع گيری تازه پيش بينی نشده كه اگر لازم باشد تصميماتی دراين زمينه اتخاذ خواهد شد.)"

سند 23- سرويس اطلاعات مربوط به خبرگزاری های خارجي

موضوع:"خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش می دهد كه رژيم عراق برای متوقف كردن عمليات والفجر4 از سلاح های شيميائی استفاده كرده است." 22 اكتبر 1983
ايران گفته است كه عراق از سلاح های شيميائی بر عليه نيروهای ايرانی استفاده كرده است.

سند 24- وزارت امور خارجه. دفتر امور سياسي- نظامی. يادداشت اطلاعاتی از جاناتان هوی به جورج شوتز.

موضوع: "استفاده عراق از سلاح های شيميائی” اول نوامبر 1983

مقامات رسمی دفتر امور سياسي- نظامی وزارت امور خارجه امريكا به جورج شوتز می گويند كه اين وزارتخانه اطلاعاتی در دست دارد كه براساس آن عراق همه روزه از سلاح های شيميائی استفاده می كند. آنها می گويند" ما در عين حال می دانيم كه عراق توانائی توليدسلاح های شيميائی به كمك شركت های غربی كه احتمالا تحت نظارت شركت های امريكائی فعاليت می كنند را داراست." اين مسئله بايد به مسائل ديگر كه در جلسه آينده شورای امنيت ملی مطرح می شود اضافه گردد و در چارچوب آن ابعاد همكاری با عراق در مد نظر قرار گيرد. مقامات رسمی فوق متذكر شده اند كه بخاطر تداوم اعتبار سياست های امريكا در امور سلاح های شيميائی اين پاسخ حائز اهميت خواهد بود.

سند 25- وزارت امور خارجه، دفتر دستيار وزير امور خارجه در امور خاورنزديك و جنوب آسيا. يادداشت از سوی جاناتان هوی به لارنس ايگل برگر.

موضوع: استفاده عراق از سلاح های شيميائي( شامل"بازداشتن عراق ا ز استفاده از سلاح های شيميائی” و تاريخچه استفاده عراق از سلاح های شيميائی”) 21 نوامبر 1983
مقامات رسمی وزارت امور خارجه پيشنهاد بحث راجع به استفاده از سلاح های شيميائی را در اسرع وقت با مقامات عراقی مطرح می كنند تا از استفاده بيشتر از اين سلاح ها مخالفت بعمل آمده و از عكس العمل نا مطبوع عراق در قبال موضع گيری ما در ميان مردم در مورد اين مسئله جلوگيری شود."

"درمورد تاريخچه استفاده عراق از سلاح های شيميائی در اين گزارش آمدهاست كه عراق دراكتبر 1982 از سلاح های مرگبار شيميائی استفاده كرده است و در جولای و اگوست 1983 آنها را برعليه نيروهای ايرانی بكار گرفته است. اين اواخر نيز از اين سلاح ها بر عليه كردهای شورشی استفاده شده است."

سند 26- از رونالد ريگان.

موضوع:" سياست امريكا در قبال جنگ ايران وعراق" 26 نوامبر 1983

پرزيدنت رونالد ريگان دستور می دهد تا مشورت هايی با كشورهای منطقه كه مايل هستند با ايالات متحده در مورد ابعاد حمايتی توليد نفت در خليج فارس و زير ساخت های حمل و نقل آنان همكاری كنند انجام شود. ايالات متحده اولويت درجه اولی برای تاسيس امكانات نظامی به منظور استفاده سريع از نيرو در منطقه برای حفاظت تاسيسات نفتی قائل است.

سند 27- وزارت امور خارجه. ازكنت دام به بخش حافظ منافع امريكا در عراق.

موضوع: "ديدار رامسفلد از عراق" 7 دسامبر 1983

براساس اين سند، دونالد رمسفلد مايل است در چارچوب سفرهايش به كشورهای خاورميانه به عنوان فرستاده پرزيدنت ريگان، از عراق نيز بازديد بعمل آورد، اما دونالد رامسفلد معتقد است كه سفرش ارزشی نخواهد داشت مگر اينكه وی مستقيما با صدام حسين ملاقات كند.

سند 28- بخش حافظ منافع امريكا در عراق. از ويليام ايگلتون به وزارت امور خارجه

موضوع: "سفر رامسفلد به عراق" 10 دسامبر 1983

رئيس بخش حافظ منافع امريكا در عراق به محمد الصحاف معاون وزير امور خارجه عراق می گويد كه "شايد مهمترين فايده" سفر قريب الوقوع رامسفلد به بغداد برقراری تماس مستقيم ميان فرستاده پرزيدنت ريگان و پرزيدنت صدام حسين باشد."
مسائل مورد بحث در اين ملاقات جنگ ايران و عراق، مناقشه اعراب واسرائيل، لبنان، سوريه و هر موضوعی كه عراقی ها مايل به گفتگو در باره آنها باشند خواهد بود

 مقاله در فرمات PDF :