در شرایطی که مردم جمهوری آذربایجان در شرایط بسیار نابسامان اقتصادی به سر می برند، دولت الهام علی اف با دلارهای نفتی به ماجراجوئی های سیاسی ـ نظامی نزدیک تر شده است. در سایه در آمدهای هنگفت ناشی از معامله در بخش صنعت نفت با آمریکا، سیاستمداران جمهوری آذربایجان، برای همتایان خود در جمهوری ارمنستان دندان نشان می دهند.
الهام علی اف در یکی از سخنرانی های اخیر خود در پارلمان این کشور عنوان کرد که ما کوشش خواهیم کرد تا بار دیگر تسلط و حکمرانی خود را در منطقه بر قرار کنیم. البته افزایش میزان سلاح های ما به معنی تمایل ما به جنگ نیست، اگر چه جنگ برای کشوری که بخشی از خاک آن در اشغال است، آخرین امکان می باشد.
قره باغ کوهستانی منطقه مورد مناقشه دو کشورکه اکثریت ساکنان آن ارمنی تبار می باشند، در جریان فرو پاشی شوروی سابق به مرکز مناقشه دو جمهوری آذربایجان و ارمنستان تبدیل شد و در فاصله شش سال جنگ متقابل هزاران تن در آن کشته شدند. در 12 ماه مه سال 1994 آتش بس اعلام شد و این در شرایطی بود که جمهوری آذربایجان مدعی است حدود 14 درصد خاک این کشور در بخش جنوب غربی، از طرف ارمنستان اشغال شده است.
دراین منطقه و با حمایت ارمنستان یک جمهوری تحت الحمایه با نام «جمهوری قره باغ کوهستانی» اعلام موجودیت کرده است، گرچه از نظربین المللی به رسمیت شناخته نشده است. ارمنستان این جمهوری را از نظر تجهیزات نظامی تقویت می کند.( این در حالی است که خود ارمنستان از جانب جمهوری اسلامی حمایت می شود و روابط گسترده ای بین دو کشور برقرار است!)
تشدید مجدد مناقشه از زمان راه اندازی خط لوله باکوـ سیحان آغاز شده است. لوله نفتی مذکور گاز آذربایجان را از طریق جمهوری گرجستان به ترکیه رسانده و سپس با امکانات آمریکا ترانزیت می شود. کنسرسیوم مشترک آمریکائی ـ انگلیسی ( ب پ،اونیکال ) عملیات کشف و انتقال نفت را به عهده دارد.
وجود این خط لوله نفتی بهانه حضور نیروهای نظامی آمریکا را در منطقه مذکور فراهم آورده و نیز باعث شده است تا دولت غیر دموکرات حاکم بر جمهوری آذربایجان با پول هنگفت نفت، جمهوری آذربایجان را بتدریج به زراد خانه آمریکا در شمال ایران تبدیل کند.
رهبران جمهوری آذربایجان در سال 2004، مبلغ 175 میلیون دلار، در سال 2005، مبلغ 300 میلیون دلار و در سال 2006 مبلغ 650 میلیون دلار برای خرید تسلیحات نظامی از آمریکا هزینه کرده اند و این در شرایطی است که نیرو های نظامی آمریکا در سطحی گسترده با نام «نگهبانان خزر» با تجهیزات فوق مدرن در تمامی منطقه مستقرشده اند، بطوری که جمهوری روسیه نیز به حضور این بخش از نیرو های آمریکائی در منطقه معترض است. دولت روسیه اعلام کرده است که منطقه آرال متعلق به روسیه، بیش از حد مرسوم تحت نظارت نیرو های نظامی آمریکائی مستقر در خاک جمهوری آذربایجان قرار گرفته شده و این نیروها کاملا براین منطقه از جمهوری روسیه از نظر دید بانی مسلط شده اند.
در سال 2005 پس از دیدار الهام علی اف از آمریکا، دونالد رامسفلد وزیردفاع آمریکا سه بار از جمهوری آذربایجان دیدار و در رابطه با استقرار گسترده نیرو های نظامی آمریکا در این جمهوری مذاکره کرده و مسئولین مربوطه قرارداد های نظامی مشترک را امضا کردند. البته جمهوری گرجستان نیز از متحدین آمریکا در همین منطقه محسوب می شود.

ثروت حاصل از فروش گسترده نفت از طرف جمهوری آذربایجان نه فقط به بالا رفتن کیفیت اقتصادی ـ اجتماعی دراین جمهوری منجر نشده، بلکه باعث افزایش میزان فساد اداری ـ دولتی نیز شده است و همچنین دولت الهام علی اف از طرف مراکز مسئول بین المللی به دلیل ناقص حقوق بشرمرتبا نکوهش می شود.
نتیجه دیداری که در19 ماه مه سال 2005 مابین« سفرآبایف» وزیر دفاع جمهوری آذربایجان و مسئول فرماندهی آمریکا دراروپا« توم هوبنس» انجام گرفت امضای قرارداد های بسیار گسترده ای مابین دو کشوربسته شد که تحت عنوان «همکاری آذر بایجان با ناتو برای صلح» نامگذاری شد. عنوان قرارداد چنان انتخاب شده است که در صورت تحرک سیاسی نظامی ارمنستان و یا هر کشور دیگری در منطقه و در تقابل با جمهوری آذربایجان، این کشورها بعنوان ناقضین صلح در منطقه مورد اتهام قرارمی گیرند.
ارمنستان قادر به مقابله نظامی با جمهوری آزربایجان نیست؛ بطوری که در سال 2006 تنها توانست بودجه نظامی خود را از125 میلیون دلار به 150میلیون دلار افزایش دهد.
قابل ذکر است که روسیه بعنوان متحد سیاسی نظامی ارمنستان در منطقه محسوب می شود و در سال 1997 مابین این دو کشور قرار داد نظامی امضاء شده است و5 هزار نیروی نظامی روسیه درجمهوری ارمنستان مستقر می باشند.