کوبا
برای پس از کاسترو
خود را آماده می کند
روزنامه «تاگس تسایتونگ» چاپ آلمان
ترجمه عسگر داوودی
«عمراورلینی پرنس»اهل کوباست و
با خانواده اش ساکن هاوانا. او در موسسه تحقیقاتی مستقل اقتصاد کوبا اشتغال
دارد. در حال حاضر این اقتصاددان به مدت چند ماه در دانشگاه سوربن پاریس
فعال است. او در ماه ژانویه بار دیگر به هاوانا باز خواهد گشت.
سئوال: باتوجه به اعلام کناره گیری فیدل کاسترو از صحنه سیاست، آیا این امر
را باید جدی ارزیابی کرد؟ شما شرایط پیش رو را چگونه ارزیابی می کنید؟
عمر اورلینی پرنس: امضا فیدل در زیراطلاعیه نشانگر جدی بودن کامل این امر
است. چنین نوشته ای تاثیرات مهمی در صحنه سیاسی کوبا ایفا می کند.
سوال: اما همزمان با انتشار این مطلب، نام کاسترو در لیست کاندیدا های مجلس
برای انتخابات اواسط ماه ژانویه ذکر شده است؟
پرنس: بله همین طور است. البته فیدل در این رابطه نوشته است که حضورش مانعی
برای انتخاب شدن جوانان مستعد کوبائی در انتخابات مجلس نخواهد بود. از این
جمله می توان حتی چنین برداشت کرد که «رائول کاسترو» ضرورتا می تواند ادامه
دهند راه فیدل نباشد. کوبا در حال حاضردر یک وضعیت حساس متمایل به تغییرات
و اصلاحات به سر می برد. امریکا در چند هفته گذشته با وجودعلاقمندی شدیدش
جهت مداخله در امور داخلی کوبا با اتخاذ تاکتیک سکوت وتظاهر به رفتار سیاسی
خنثی، بدون هیچ اظهار نظری تمام تحولات را زیر نظر دارد. این تاکتیک آمریکا
زمینه سرعت گیری اصلاحات را در کوبا فراهم می کند.
سوال:«فلیپه پرز رکوه» وزیر خارجه کوبا اخیرا دو قرارداد سازمان ملل را
تائید و امضاء کرد، می توان این عمل را نشانه تمایلات کوبا جهت آغاز
اقدامات اصلاحی تلقی کرد؟
پرنس : بله. این قراردادها درسال 2001 از طرف کوبا امضاء نشد. کاسترو در آن
زمان اعلام کرد که مفاد شماره 8 آن در رابطه با تشکیل سندیکا های آزاد و
خارج از کنترل دولت است و مفاد شماره13 در رابطه با خصوصی سازی بخش های
آموزش و پرورش می باشد که باسیاست های کوباهمخوانی ندارد. علاوه بر این،
اطلاعات موجود نشان می دهد که اصلاحات در بخش کشاورزی نیز مورد نظر است.
زمین ها تقسیم خواهند شد و قیمت بخشی از اجناس آزاد اعلام خواهد شد.
احتمالا موضوع اصلاحات در بخش کشاورزی در هفته های پیش رو در پارلمان مطرح
خواهد شد.
سوال:اصلاحات کشاورزی مورداشاره شما با مواضع سابق فیدل همخوانی ندارد،
اینطور نیست؟
پرنس: بله همینگونه است که شما می گوئید. بدین ترتیب سیاست هائی جدید با
راهبردی جدید در دستور کار قرارمی گیرد.«رائول کاسترو» از جمله مخالفان
وابستگی کوبا به واردات از خارج است، او نخواهد پذیرفت که تولیدات خارجی
بازارهای کشور را تسخیر کند. بحث های هیجان انگیزی در پارلمان و دیگر صحنه
های سیاسی کوبا در پیش است. در ماه سپتامبر گذشته من شخصا در جلسه ای که به
ابتکار«رائول کاسترو» تشکیل شده بود حضور داشتم. مباحثی که مدت ها به آن ها
پرداخته نشده است، اکنون در این جلسات مطرح می شوند. تعدادی از روشنفکران
کوبائی با وزش نسیم اصلاحات فعال تر شده اند. از جمله بحث کنندگان فعال این
جلسات«رافائل هرناندز» مسئول مجله« تاماز» می باشد. این مجله ی مربوط به
حوزه علوم سیاسی بخش مهمی از مطالب خود را به مسائل اصلاحات کشور اختصاص می
دهد. آخرین شماره مجله مذکور ویژه نامه ای است که چگونگی تغییرات و
انتقالات اصلاحات پیش رو را بررسی می کند. چهره های جوان حاضر در صحنه
سیاسی فعال تر می شوند.«الیدس آکوستا» و « کاروس لاگه» مسئول انجمن
دانشجویان کوبا از آن جمله اند.
سوال: بدین ترتیب بنظر می رسد که احتمال عدم حضور«فیدل کاسترو» در صحنه
سیاست کوبا در آینده کاملا محتمل است؟
پرنس: بله. فیدل مدت 16 ماه است که عملا مسئولیت سیاسی ندارد. مردم منتظر
هستند. جامعه کوبا در شرایط موجود بسیارحساس و کنجکاو است، بخش قابل توجهی
از جوانان ناراضی هستند و حتی در مواردی از ابراز احساسات توام با خشونت
خوداری نمی کنند. مشاهده شده که آن ها در مواردی به اتوبوس های شهری سنگ
پرانی کرده اند.
سوال: ظاهرا یک اپوزیسون کوچک نه چندان فعال متشکل از هشت خانم اسپانیائی
با نام«زنان سفید» در صحنه حضور یافته اند؟
پرنس: در این رابطه باید کاملا هوشیار بود. نباید مسائل را در هم ادغام
کرد. باید با صراحت اعلام داشت که سفارت آمریکا در هاوانا این گروه را تحت
حمایت خود دارد. موضوع دوم این است که با کمال تعجب باور کنیم که مثلا به
کوبائی ها در پاریس این اجازه داده شود تا بر علیه سارکوزی تظاهرات راه
بیندازند! من اجازه دادن به چنین تظاهراتی را در پاریس باور ندارم . اما به
چنین تظاهراتی، از طرف این تعداد اسپانیائی در کوبا اجازه داده شده است.
این هشت خانم اسپانیائی که حمایت تعدادی دیگر را جلب کرده اند به بهانه
زندانی بودن شوهرانشان در کوبا تظاهرات راه می اندازند. از طرف دیگر باید
توجه داشت که در آمریکا به چه دلیل به اینگونه افراد ویزا و امکانات تحصیلی
داده شده و از آن ها حمایت شده و در جلسات مختلف سیاسی شرکت داده شده اند!
در شرایطی که حتی اجازه ورود دارو از آمریکا به کوبا داده نمی شود. آیا این
سیاست دو چهره آمریکا در رابطه با کوبا قابل پذیرش است؟ توجه داشته باشید
این نظرات را من به عنوان یک چهره غیر سیاسی اهل کوبا ابراز می کنم. من
هیچگونه مسئولیت دولتی در کوبا ندارم.
سوال فکر می کنید در حال حاضر میزان آزادی بیان در کوبا نسبت به گذشته در
بیشتر شده است؟
پرنس: در بخش اقتصادی امکان انتقادات بیشتر فراهم شده است. در پخش فیلم ها
و برنامه های انتقادی از تلویزیون نیز این امکان فراهم شده است. فیلم هائی
که سابقا امکان مشاهده آن ها از تلویزیون فراهم نمی شد الان اجازه پخش
دارند. در بخش تاتر نیز همین طور. در جشنواره فیلم کوبا برای فیلم هائی که
قبلا اجازه پخش داده نمی شد امکان نمایش فراهم شده است. باید گفت که شرایط
موجوددر این رابطه قابل مقایسه با دو سال گذشته نیست.
سوال:اقدامات آجل جهت اصلاحات شامل کدام بخش ها است؟
پرنس: بخش کشاورزی با این هدف در الویت اصلاحات قرار دارد تا مسائل تغذیه و
کار را در وحله اول بهبود بخشد. فراهم آوردن استقلال شغلی به عنوان تاسیس
کارگاه های کوچک مورد نظر است. کوبا به صاحبان کارگاه های کوچک و متوسط
نیاز دارد. بی معنی است که مثلا دولت حتی آرایشگاه های مردانه و زنانه را
پوشش بدهد! در بخش حمل و نقل و ساختمان سازی نیزامکان وجود صاحبان مشاغل
مستقل فراهم خواهد شد .
سوال: در رابطه با نقش آمریکا در کوبا لطفا بیشتر توضیح بدهید.
پرنس: نقش آمریکا غیر قابل انکار است. نتیجه انتخابات سال آینده در آمریکا
می تواند برای کوبا مهم باشد. اینکه کدام جناح بر سر کار خواهد آمد. در عین
حال رابطه کوبا با اروپا بویژه با اسپانیا، فرانسه از هم اکنون بیشتر شده
است. میزان سرمایه گذاری اروپائی ها بویژه دو کشور نام برده افزایش خواهد
یافت. همانگونه که انتظار می رود اگر اسپانیا در سواحل کوبا در سال جدید به
معادن نفت دسترسی پیدا کند، در صحنه سیاست منطقه شاهد تحولات چشمگیری
خواهیم بود.
سوال: دولت کوبا کدام الویت ها را در بخش اجتماعی مورد تاکید دارد، موضوع
بالا بودن تمایل به مهاجرت از کوبا و یا مثلا کوشش جهت پائین نگاه داشتن
میزان متولدین وجلوگیری از افزایش جمعیت؟
پرنس: هر دو مورد قابل توجه است، اما الویت پرداختن به مشکلات اقتصادی از
همه موضوعات مقدم تر است. دلیل تمایل به مهاجرت دسترسی به امکانات جدید
است. اگر این امکانات تا حد معقولی فراهم شود، از میزان مهاجرت کاسته خواهد
شد. در آرژانتین هم همین مشکل وجود دارد.
راه توده 162 24.12.2007
فرمات
PDF