جنگ دلار و یورو
از پشت پرده درآمده
آذر فریتاش
افزایش روز افزون ارزش یورو- پول واحد اروپا-
در مقابل دلار امریکا بتدریج نگرانی های آشکار کشورهای اروپائی از واکنش
های غیر علنی، به بیانات علنی کشانده است. وزیران اقتصاد و دارایی اتحادیه
اروپا در هفته ای که گذشت، سخنگویان بیان علنی این نارضائی بودند.
از ماه مارس گذشته تاکنون نرخ برابری یورو 20 در صد نسبت به دلار افزایش
یافته است. هم اکنون یک یورو معادل یک و نیم دلار امریکاست. در حالی که
هنگام به جریان افتادن یورو که به اوایل سال 2000 باز می گردد، یک دلار
امریکا برابر با یک یورو و هفتاد سنت بود!
از اوایل سال 2000 خزانه داری امریکا برای مقابله با پول اروپا یک سلسله
تدابیر را به اجرا گذاشت. از جمله برای ترغیب بازار اعتبارات و تشویق
سرمایه گذاری و تقویت صادارات امریکا نرخ بهره را تقریبا به صفر رساند. هدف
از این اقدام خروج هر چه سریع تر این کشور از بحران اقتصادی سیستم سرمایه
داری بود.
حال این سئوال پیش می آید که چرا اکنون که بنا به گفته اقتصاد دانان
امریکایی و اروپایی این کشورها از بحران خارج شده اند نرخ بهره دلار امریکا
همچنان فقط 25 درصد سنت است و این نر خ ثابت مانده است؟
این ثابت ماندن چندین دلیل دارد. دلیل نخست آنست که چون بهای نفت خام
همچنان در بازار های دنیا به دلارامریکا می شود، ارزش پائین دلار موجب می
شود که به همان نسبت صورت حساب های نفتی 16 کشور حوزه یورو کاهش یابد. یعنی
آنها نفت را با پرداخت دلار ارزان می خرند. یک علت اصلی دیگر نیز در نرخ
نامتناسب برابری یورو و دلار سودا گرای های رایج در بورس، از سوی سرمایه
گذارانی است که با بهره تقریبا صفر از بانک های امریکا مبلیاردها دلار وام
می گیرند و به سرعت این دلارها را به یورو تبدیل می کنند. البته خواست اصلی
واشنگتن در نهایت تضعیف یورو و جایگزینی آن توسط دلار به عنوان "پول جهانی"
است. این خواست در تقابل و رویارویی با منافع عظیم بانکی اروپا دنبال می
شود. میلیتاریزاسیون منطقه وسیعی از جهان از جمله در آنجا که دلار ویورو در
حال مقابله هستند در جهت آن است که این رقابت را به سود دلار به پایان
برساند. در ادامه همین رقابت مرکز سرمایه داری ایالات متحده امریکا یعنی
"وال استریت" توانسته موسسه های ملی قاره امریکا را کنار زده و خود جای
آنها را اشغال کند و از این طریق اقتصاد این قاره را زیر نفوذ خود بگیرد.
این مرکز اکنون به بقیه دنیا چشم دارند و می کوشند نفوذ و تسلط خود قطعی
کنند.
راه توده 248 21.12.2009