دو جنبش
سرخ و سبز
در تایلند و ایران
آذرفریتاش

تایلند غرق در یک جنبش وسیع اجتماعی با رنگ سرخ است. این جنبش از سال 2006 آغاز شده، اما اکنون به اوج خود رسیده و دولت این کشور را در محاصره خویش قرار داده است. آنچه درتایلند جریان دارد، وجوه اشتراک زیادی با جنبش سبز ایران و مسیری که اصلاحات از زمان محمد خاتمی تاکنون طی کرده دارد. دفاع از آزادی، مخالفت با حکومت فردی و نهاد سلطنت، پیوستن گسترده اقشار متوسط اجتماعی به جنبش و بتدریج، برجسته شدن نقش جنبش چپ در این جنبش با شعار "کار" و "عدالت"!

از دیگر وجوه اشتراک آنچه در  تایلند گذشته و می گذرد، با آنچه در جمهوری اسلامی گذشته و می گذرد، مسیری است که نهاد سلطنت برای تبدیل ارتش به سنگر دفاع از خویش طی کرد. با تدبیر نهاد سلطنت، نظامی ارتش به بخش خصوصی قدرتمند کشور تبدیل شدند، اما در درون همین بخش خصوصی تضادها شکل گرفت و نظامی های سرمایه دار در برابر هم قرار گرفتند.

می گویند این جنبش حاصل رقابت دو جناح سرمایه داری تایلند است، اما آنچه بیش از همه جلوه پیدا کرده رشد طبقه متوسطی است که در سالهای اخیر دراین کشور رشد کرده است. نوعی از بورژوازی  که هر دو جناح سرمایه داری تایلند از رشد آن غافل بودند.

از یک سو نیروی سنتی و پادشاهی مشروطه و ژنرال های که با کودتا قدرت را در اختیار دارند و مدت 60 سال است که حکومت می کنند، و دیگری جناح  سرمایه داری تجاری - مالی به رهبری "تاکسین شینا واترا" که اپوزیسیون را تشکیل می دهند. تاکسین که چینی –  تایوانی است در ابتدا یک افسر پلیس بود که با کمک دوستان با نفوذ خود در دولت موفق شد شر کت ship-crop  را در سال 1983 با بودجه 800 هزار دلاری تاسیس کند و پس از تصاحب چند پست در  وزارتخانه های مختلف موفق به دراختیار گرفتن وزارت مخابرات تایلند شد. او موفق شد بازار تلفن همراه را به سود شر کت خود به ثبت برساند واز این طریق به ثروت خود میلیون ها دلار بیفزاید. تاکسین  حزب تای- اک- تای، یعنی تایلندی دوستدار تایلندی را تاسیس کرد و در انتخابات سال 2001 با آراء بالایی به پیروزی رسید. طر فداران تاکسین عمدتا از روستائیان ساکن مناطق شمال  تایلند می با شند. او در زمینه سیاست های اجتماعی در قبال کشاورزان فقیر شمال بودجه ای را برای توسعه دهکده های روستائی اختصاص داد و برقراری پو شش درمانی همگانی برای تمام تایلندی های فاقد امکانات درمانی بوجود آورد. در ابتدای پیروزی تاکسین در سال2001 با اینکه او محبوبیتی در میان روستائیان شمال داشت؛ خود غرق در درگیری های متعدد با مقامات عالیرتبه ارتش بود که از پشتیبانی  خاندان سلطنتی برخوردار هستند. پادشاه "راما 9" و خاندان سلطنتی که بزرگترین مالک زمین های کشاورزی و زمین های گران قیمت شهر بانکوک و شهرهای دیگر توریستی می باشد و کنترل کامل ارتش را در اختیار دارد. این خاندان با تقسیم پست های مهم به ژنرال های ارتش کشور را اداره می کنند و حتی تحمل رفرم های ساده اجتماعی تاکسین نخست وزیر خود را نیز ندارند. حزب تاکسین زمانی که در سال 2005 برای بار دوم در انتخابات به پیروزی رسید، اپوزیسیون نگرانی خود را از تمر کز قدرت در دست یک فرد ابراز داشت. البته تاکسین در همان دوره اول نخست وزیری  سال 2001 - 2005 به مانورهای دست زد که براثر آن موقعیت خود را بین خاندان سلطنتی و ارتش از دست داد. او فرمانده هنگ سوم ارتش (واتاناچای چایموانونگ) را که از سال 1998 به رهبری دولت (چوان لیکیای ) از حزب دمکرات که وارد عر صه مبارزه با قاچاق مواد مخدر در مرزهای های شمالی تا یلند شده بودند را از سمت خود بر کنار کرد و فرمانده ارشد ارتش  نیز به همان سرنوشت دچار شد. به جای آنها ژنرال هایی که از خوشاوندان خود او بودند جای گرفتند. طی فعالیت انتخاباتی سال2003 خشونت تاکسین در سر کوب شورش مسلمانان در سه استان جنوبی تایلند بیش از هزار و دویست کشته داد. واین امر نفرت را در میان مردم  افزود. شکایات نقض حقوق بشر در این رابطه مورد حمایت رسمی پادشاه قرار گرفت و بر تضادها بین دو جناح حزب دمکرات و حزب تاکیسن افزود. در ژانویه سال 2006 خبر فروش کل سهام خانواده تا کسین در شر کت ship-crop  به یک شر کت سنگاپوری افشا شد و مورد انتقاد شدید اپوزیسیون حزب دمکرات قرار گرفت. اپوزیسیون تاکسین را متهم به خروج غیر قانونی پول و سود هنگفتی که از این معامله بدان دست یافته کرد. در واقع قوانین دولت تایلند سرمایه گذاری خارجی در بخش های حساس را محدود کرده است. برای برون رفت از این بحران، تاکسین دستور برگزاری انتخابات 2 آوریل 2006 را اعلام کرد که مورد تحریم اپوزیسیون وشخص شاه قرار گرفت. شاه اعلام کرد انتخاباتس که تنها یک حزب در آن شر کت داشته باشد دمکراتیک نیست و شورای نظارت بر قانون اساسی انتخابات را بی اعتبار خواند. تاکسین انتخابات را به ماه اکتبر موکول کرد. تظاهرات خیابانی در این زمان به اوج خود رسید بود و ژنرالهای با نفوذ به انتقاد شدید از تاکسین برخواستند. تعدادی از شخصیت های مهم از حزب او استعفا دادند. هشتاد تن از سناتور ها خواهان برکناری او از پست نخست وزیری شدند. نخست وزیر سابق ژنرال پرم که رئیس شورای درباراست در سخنرانی خود درمدرسه نطامی- سلطنتی در برابر اعضای مدارس نیروی دریائی و هوائی اعلام کرد، اشخاص بد طینت با هدف اندوختن ثروت برای خود و حامیانشان سعی در تحمیل سلظه خویش بر ملت را دارند و سربازان باید اکیدا از فرامین شاه اطاعت کنند. شاه می فر ماید که افراد نیک سرشت باید مانع از بدست گیری قدرت توسط افراد بد نهاد که هدفی جز ایجاد اخلال ندارند شوند. در 19 سپتامبر ژنرال ( سونتی بونیارا تگلین) رئیس ستاد ارتش به همراه ژنرال پرم به دربار احضار شدند. در همان روز بعد از این دیدار نقاط حساس پایتخت تحت کنترل کامل ارتش و پلیس قرار گرفت. ژنرال سونتی انحلال دولت و تعلیق قانون اساسی را اعلام داشت و کودتا صورت گر فت. اول اکتبر پست نخست وزیری به ژنرال باز نشسته "سورایود" واگذار شد. تاکسین بعد از مانورهای متعدد دولت به اتهام فساد و سوء استفاده از قدرت  توسط کودتای سلطنتی- نظامی در سال 2006 معلق شد و حزب تایلندی -  دوستدار – تایلندی ممنوع اعلام شد. او اکنون در انگلستان در تبعید بسر می برد. مقامات قضائی دارائی او را به مبلغ دو میلیارد دلار توقیف کردند. پس از 16 ماه کشمکش هواداران تاکسین بخصوص کشاورزان تهیدست و پیشه وران و دیگر شهروندان تایلندی علیه اجرا نشدن تحولات دمکراتیک و اجتماعی که  خانواده سلطنتی و حزب دمکرات وعده داده بود به خیابان ها آمدند. ساماک با تاسیس حزب جدید بنام "قدرت مردم" در رای گیری پارلمان در رقا بت با نامزد حزب دمکرات "وجا جیوا" با 310 رای در مقابل 163 رای به پیروزی رسید و نماینده گان  مجلس بالاخره "ساماک سوندارای" سیاستمدار باز نشسته را به عنوان نخست وزیرکشور انتخاب  کردند. این انتخاب شرایط سیاسی را به نفع تاکسین تغییر داد، ولی مقامات قضائی با حکم دادگاه عالی تایلند تاکسین را محکوم  و بمدت پنج سال از فعالیت سیاسی محروم کردند. ساماک نخست وزیر پیروز انتخابات و یکی از متحدان تاکسین وعده داد که تاکسین را به تایلند و به عرصه فعالیت های سیاسی کشور باز خواهد گرداند. در این زمان تاکسین و همسرش برای پاسخ به اتهامات قضائی به کشور باز گشتند، اما با صدور حکم محکومیت قضائی، بار دیگر مجبور به ترک کشور شدند. تبلیغات و تظاهرات برنامه ریزی شده دربار و ارتش در مقابل دولت طرفدار تاکسین هفته به هفته اوج گرفت وگسترش یافت. زرد پوشان هوادار دربار و ارتش حتی موفق شدند برای سقوط دولت ساماک به مدت دو هفته دو فرودگاه بانکوک را به تصرف خود در آوردند و دولت را به مخالفت با پادشاه متهم کنند. در نتیجه با حکم دادگاه عالی انحلال حزب مردم صادر شد و دولت ساماک سقوط کرد. دربار و ارتش با حمایت از تعدادی از نمایندگان وابسته به خود در پارلمان و حزب دمکرات رای اعتماد پارلمان را بدست آورند  و "آ بهیسیت وجا جیوا" برای پست نخست وزیری انتخاب شد. با انتخاب نخست وزیر درباری ارتشی، خشم مردم به اوج رسید و در26 مارس 2009 بیش از سی هزار نفر کاخ نخست وزیری را محاصره کردند. مخالفان دولت این بار بدون هیچ حزبی خود را هواداران یک تشکل ائتلافی بنام جبهه متحد برای دمکراسی علیه دیکتاتوری اعلام کردند که خواهان دمکراسی و استعفای نخست وزیر و باز گشت تاکسین به تایلند می باشند. این بحران ثبات سیاسی حکومت را در هم ریخت. احتمال مداخله نظامیان برای سرکوب مردم – البته به خواست شخص پادشاه- قابل پیش بینی است. جنبش اعتراضی بتدریج رنگ سرخ را برگزید و اکنون هفته هاست که دهها هزار نفر با رنگ سرخ از شمال و نقاط دور افتاده  برای اعلام حمایت از دمکراسی و علیه دیکتاتوری و بیان خواست های اصلاحی و مدنی و اجتماعی  خود را به پایتخت رسانده و دست به تظاهرات می زنند. با این یورش به پایتخت، عملا بانکوک فلچ شده است. دولت "آبهیسیت وجا جیوا" برای برون رفت از بحران بیش از چهل هزار  نظامی و پلیس را در نقاط حساس پایتخت مستقر کرده است. طیف گسترده ای فعالان و جریانات چپ نیز اکنون به این تظاهرات پیوسته و خواستار تولید کار برای بیکاران و آزادی مطبوعات می باشند. دولت حاضر به مذاکره شده اما هیچ نتیجه تثبیت شده ای بدست نیآمده است. به همین دلیل است که اغلب تظاهر کنندگان می گویند به زندان می رویم اما شکست نمی خوریم تا دموکراسی در تایلند متولد شود.