نگاهی به 4 سال پرسش و پاسخ
از مناظره تلویزیونی
تا اعتراف گیری زیر شکنجه

باید بررسی واقع بینانه کرد و از خود پرسید: چرا و چگونه از مناظره های تلویزیونی ابتدای انقلاب و جمهوری اسلامی رسیدیم به فاجعه قتل عام زندانیان سیاسی، به اعلام جنگ مسلحانه مجاهدین خلق، به جنگ در کردستان، به فاجعه تحریم انتخابات مجلس پنجم و انتخابات دوم خرداد و ... سر از کودتای 22 خرداد در آوردیم؟

وقت آن نیست که در نگاه به فاجعه ای که امروز بر کشور حاکم است، صورتحساب هرکس را مستقیم به در خانه خودش بفرستیم؟

مرور پرسش و پاسخ ها و انتشار دوباره برخی از سئوالات و پاسخ هائی که رهبری وقت حزب توده ایران به آنها داد، دو دستآورد دارد:

1- این مرور و بازگشت به گذشته، کارنامه سالهای اول جمهوری اسلامی و عملکرد گروه ها و سازمان های چپ رو و ماجرا آفرینی های آنها را که عملا خدمت به ارتجاعی ترین بخش درحاکمیت جمهوری اسلامی بود نشان میدهد. از طرف دیگر خامی سیاسی رهبران این سازمان ها و گروه ها برای درک شرایط و نگرانی و پختگی و تجربه سیاسی رهبری حزب را یکبار دیگر به نمایش می گذارد. تمام این تجربه و پختگی سیاسی با آن هدف به میدان مرگ و زندگی آورده شده بود که سرنوشت انقلاب 57 آن نشود که امروز شاهد آن هستیم و رهبری آن به دست ارتجاعی ترین و راست ترین جناح ها نیفتد. حزب ما کوشید نظر همه این سازمان ها را به درک شرایط جلب کرده و با تقویت آرمانخواهان مذهبی انقلاب، سد استواری در برابر فرصت طلب های مذهبی و مرتجعین بوجود آورد. این مرور، همچنین نشان میدهد که از همان ابتدای پیروزی انقلاب در سرنگونی نظام شاهنشاهی، حزب ما تا چه حد نگران رشد گام به گام ارتجاع مذهبی، مخالفان آرمان های سیاسی واقتصادی انقلاب که پشت ریش و ظاهر مذهبی خود را پنهان کرده و پیش می رفتند بود و به نیروهای مذهبی که اکنون در زندان کودتای 22 خرداداند، چگونه و با چه نگرانی نسبت به این حضور و رشد هشدار میداد.

2- این مرور دوباره، علاوه بر بازگشت به گذشته و بازگوئی نقش تاریخی حزب توده ایران در انقلاب 57، به توده ای ها نشان میدهد و یادآوری می کند که مشی و نگاه توده ای به رویدادهای جامعه چگونه باید باشد. کلام و سخن آنها چگونه می تواند توده ای باشد و چنان توده ای، که مخالف و موافق حزب توده ایران، بلافاصله تشخیص بدهد که این سخن و این نگاه، سخن و نگاهی توده ایست.

در ادامه پرسش و پاسخ اسفند 58 كه در شماره 290 راه توده در مورد مناظره رهبران فداییان خلق با ابوالحسن بنی صدر منتشر كردیم در این شماره راه توده، از پرسش و پاسخ آذرماه 1358، سئوال و پاسخی را انتخاب کرده ایم که این دو در كنار هم نشان میدهد چه فضای سیاسی در آغاز تاسیس جمهوری اسلامی بر کشور حاکم بود و مقایسه آن با آنچه اکنون در جمهوری اسلامی حاکم است، چه فاصله ای نجومی دارد. دفاع حزب توده ایران از انقلاب و جمهوری اسلامی، معطوف به این واقعیات و شرایط و چنین توازن نیروهائی در درون حاکمیت بود. دوم، به سازمان های سیاسی که ظاهرا درمهاجرت گذشته را فراموش کرده اند، یکبار دیگر کارنامه گذشته آنها را نشان میدهد تا از یاد نبرند چه کردند و چرا امروز که در نقش منتقد آن گذشته ها دهان می گشایند و قلم برکاغذ می گذارند باید گفت: هنگام بررسی اوضاع امروز جمهوری اسلامی، باید صورتحساب هرکس را مستقیما برای خود او فرستاد!

باید بررسی واقع بینانه کرد و از خود پرسید: چرا و چگونه از مناظره های تلویزیونی که در ادامه می خوانید، رسیدیم به فاجعه قتل عام زندانیان سیاسی، به اعلام جنگ مسلحانه مجاهدین خلق، به جنگ در کردستان، به فاجعه تحریم انتخابات مجلس پنجم و انتخابات دوم خرداد و ... سر از کودتای 22 خرداد در آوردیم؟

- رابطه حزب توده ایران با حزب جمهوری اسلامی چگونه ارزیابی می شود؟

آذر 1358

- اگر روزنامه انقلاب اسلامی را بخوانید، در ده شماره اخیر آن نظریات ما راجع به قانون اساسی آمده است. نقل این نظریات در روزنامه انقلاب اسلامی به طور مثبت انجام گرفته و خرابکارنه نیست. بنی صدر و جناح "انقلاب اسلامی"، حاضر شده است که بحث و مناظره ای با ما داشته باشد و تم آن را هم آزاد گذاشته است که ما خودمان انتخاب کنیم. ما هم این تم را انتخاب کردیم: "وحدت همه نیروها برای تحکیم و تعمیق دستاوردهای انقلاب"، و این مناظره قرار است انجام بگیرد. از ما دعوت شد که در میزگردی که از سوی حزب جمهوری اسلامی برپا شده بود، شرکت کنیم. ما هم شرکت کردیم. بحث بسیار جالب و سازنده ای بود، در باره سوسیالیسم و نقاط مشترک آن با اسلام انقلابی. یعنی نقاط مشترک این دو مکتب فکری. این بحث حدود 3- 2 ساعت به طول انجامید. تعداد زیادی از طرفداران جمهوری اسلامی هم در آن حضور داشتند. ما امیدواریم که با ادامه سیاستی که آن را درست می دانیم و به نظر بخشی از دوستان بالقوه ما نادرست می آید، سرانجام بتوانیم میان نیروهای انقلابی اسلامی و هواداران واقعی و پیگیر سوسیالیسم علمی، پلی به وجود آوریم. ما امیدواریم و سعی خود را می کنیم. البته تحقق این امر، تنها به کوشش ما بستگی ندارد. عوامل دیگری هم در میان است که یکی از آنها، اعمال ناآگانه نیروهای چپ است که به کار ما صدمه زیادی می زند و آن را دشوار می سازد.