راه توده ـ قیمت نفت ، تولیدکنندگان ذوق می کنند شرکت های نفتی غارت می زنند

اومانیته

قیمت نفت

تولید کنندگان ذوق می کنند

شرکت های نفتی غارت می زنند

1 ـ بهای بشكه نفت خام همه ركوردها را پشت سر گذاشت. نبه در "نیمكس" بورس مواد اولیه نیویورك، بهای هر بشكه به حدود 66 دلار رسید. تحلیل گران مالی منتظرند بهای نفت به بشكه ای 70 دلار هم برسد. از ابتدای سال جاری میلادی، بهای هر بشكه نفت حدود 50 درصد افزایش یافته است.

2 ـ تولید به منتهای خود رسیده است. اسكله‌های نفتی كشورهای عضو اوپك با تمام قدرت خود برای استخراج طلای سیاه در زیر زمین كار می‌كنند. طلای سیاهی كه بسرعت به "طلای زرد" تبدیل می‌شود، چرا كه 11 كشور عضو اوپك براساس گزارش مجله تریبون حدود 560 میلیارد دلار در سال 2005 از این طریق درامد داشته اند. این رقم 35 درصد بیش از سال 2004 است. سهم عربستان سعودی، بزرگترین كشور تولید كننده نفت جهان با 9.5 میلیارد بشكه در روز، حدود 130 میلیارد دلار است. اگر تنها كشورهای خلیج فارس را در نظر بگیریم مجموع درامد آنان به 373 میلیارد دلار بالغ خواهد شد.

3 ـ شركت های نفتی بدون هیچ زحمتی فربه و فربه تر می‌شوند. 4 اوت، گروه فرانسوی توتال، چهارمین شركت نفتی جهان، اعلام كرد كه سود خالص آن در نخستین سه ماه 2005 نسبت به همین دوره در سال گذشته 44 درصد افزایش داشته و به 6.3 میلیارد ارو رسیده است. سود این شركت در ظرف یك سال 50 درصد افزایش داشته است. گروه تكزان اكسون موبیل ، در پایان ژوییه به سطحی از سود دست یافت كه در تاریخ آن بیسابقه بوده است. این شركت حدود 15.5 میلیارد دلار یعنی 4.3 میلیارد بیش از 2004 به جیب خود ریخته است. در مورد سه شركت بزرگ دیگر نفتی جهان یعنی رویال داچ شل ، شورون تكزاكو و بریتیش پترولیوم همین وضع است.

هر چند پاسخ مثبت به این پرسش نوعی شرطبندی می‌تواند تلقی شود، اما بنظر میرسد كه چنین باشد. حتی این بها ممكن است از مرز 70 دلار نیز عبور كند. با توجه به رشد 50 درصدی از ابتدای سال، اگر وضع به همین شكل ادامه یابد همه منتظر بشكه ای 100 دلار در آغاز سال آینده هستند. هیچكس نمی‌ داند آیا واقعا چنین خواهد شد یا نه ولی چنین وضعی مترادف با تنش هایی وخیم خواهد بود. اقتصاد جهانی فشار زیادی را در صورت رسیدن نفت به بهای بشكه ای 100 دلار تحمل خواهد كرد.

این وضع پیامدهای اجتماعی بسیار مهمی هم خواهد داشت. اگر شركت های نفتی سود خود را از قبل و در همان پمپ بنزین‌ها به جیب می‌ریزند، در صنایع پر مصرف كننده نفت خام یا تصفیه شده (شیمی، الكتریسیته و غیره)، مدیریت آنان در حال تدوین برنامه های كوتاه مدت و میان مدت جبران افزایش بهای نفت به حساب كاهش دستمزدهای كارگران و كارمندان است.

2 ـ ابزارهایی كه می‌توان برای خنثی كردن افزایش بهای نفت یافت كدام است؟

دولت می‌تواند ابزارهای مالی را بكار گیرد تا صورتحساب افزایش بها از جیب مصرف كنندگان پرداخت نشود. مالیات داخلی بر مواد نفتی كه دولتهای غرب میگیرند باید كاهش یابد. از سوی دیگر چگونه می‌توان قبول كرد شركتهای نفتی بدون هیچ دلیلی سودهای هنگفت را به جیب خود و سهامدان خود بگذارند. افزایش بهای سهام این شركتها در سالهای 2004 و 2005 در بیشتر مواقع بیش از 20 ،‌ 30 یا 40 درصد بوده است. بستن مالیات بر سودهای این شركت‌ها كار خلافی نیست. وانگهی اگر قیمتها به همین شكل افزایش یابد، دلیل آن كمبود نفت نیست كه می‌دانیم تا بیش از 40 سال دیگر همچنان ذخیره آن وجود دارد. مسئله صرفنظر از نیازهای فزاینده چین و ایالات متحده، فقدان سرمایه گذاری شركت های نفتی در توان پالایش است كه این وضع دشوار را بوجود آورده است.