راه توده ـ نروژ گردش به چپ در یگانه کشور نفت خیز اروپا

نروژ

گردش به چپ، در یگانه

کشور نفت خیز اروپا

نتايج انتخابات ماه گذشته نروژ به سود اپوزيسيون چپ پايان يافت. حزب كارگر به رهبری جان اشتولنبرگ و متحدين آن، يعنی دو حزب سوسياليست چپ و حزب مركز توانستند 88 كرسی از 169 كرسی پارلمان را بدست آورند. جان اشتولنبرگ مبارزه انتخاباتی خود را بر محور بازسازی "دولت بهبودبخش" قرار داده بود، يعنی دولتی كه به سود نيروی كار سمتگيری داشته باشد. ائتلاف "سرخ و سبز" كه در اين انتخابات به پيروزی رسيد، اكنون پس از حدود 20 سال برای نخستين بار از اكثريت كافی برای تشكيل دولت برخوردار است.

از سوی ديگر "كيل مانژ بوندويك" نخست وزير سابق نارضايتی خود را از نتايج انتخابات اعلام كرد. او که كشيش است شعار خود را "ارزش‌های اخلاقی" قرار داده بود. وی باید بزودی استعفايش را تقديم "هرالد" پادشاه نروژ كند. تغيير دولت در نيمه اكتبر و پس از تشكيل پارلمان انجام خواهد شد.

دولت قبلی نروژ و متحد غيررسمی آن "حزب ترقی" راست افراطی 81 كرسی در پارلمان آينده در اختيار خواهند داشت. اكثر احزاب راست در اين انتخابات با شكستی جدی روبرو شدند، جز حزب ترقی كه به تنهايی 37 كرسی در پارلمان آينده در اختيار خواهد داشت. اما اين حزب مبارزه انتخاباتی خود را بر روی يك سلسله وعده‌ها در همه عرصه‌ ها بنا كرده بود، از تثبيت بهای بنزين گرفته تا كاهش ماليات الكل يا لغو ماليات از بزرگراه‌ها و حذف سرعت گير خيابان‌ها و غيره.

چپ، درمقابل، خواهان تقسيم عادلانه تر ثروت در اين كشور اسكانديناو شد، كشوری كه سومين صادركننده نفت جهان است. ائتلاف چپ با انتقاد از كاهش ماليات بر سرمايه‌های بزرگ برعكس وعده داده است كه بودجه بيشتری را صرف آموزش و پرورش، بهداشت و رسيدگی به سالمندان خواهد كرد. ادعاهای نخست وزير سابق كه برنامه اتئلاف چپ را "آزمون‌های ماجراجويانه" ناميده بود بر رای دهندگان موثر نيفتاد.

نروژ از افزايش بهای نفت سود برده، اما براساس آمار رسمی شمار فقرا در فاصله 2001- 2003 نزديك به 25 درصد افزايش يافته است. حزب كارگر كه با 62 كرسی نيروی عمده دولت آينده خواهد بود، اكنون سرگرم مذاكره با متحدانش بر سر تركيب كابينه آينده است.

چپ سوسياليست ، حزبی كه از قديم با ناتو (كه نروژ عضو آن است) و اتحاديه اروپا (كه نروژ عضو آن نيست) مخالف است، در برنامه اش به شدت از ايالات متحده انتقاد كرده و آن را تهديد عمده صلح جهانی می ‌داند. اين حزب همچنين مخالف ساخت مراكز حرارتی گازی است و آن ها را الوده ساز می ‌داند.