مرور راه توده
مرور غفلت های گذشته
سر آغاز درک شرایط امروز است

 

پشتیبانی قاطع و سریع راه توده از نامزدی میرحسین موسوی در انتخابات دهم بسیاری را متعجب کرد. ادعا می‌شد که موسوی اصلا اصلاح طلب نیست، که او نامزد حکومت است، که چون ستاد جانبازان و ایثارگران تشکیل داده کاندیدای سپاه پاسداران است، که بر پیوند خود با آیت‌الله خمینی تکیه می‌کند و می‌خواهد ایران را به گذشته برگرداند، که مسئول حوادث دهه 60 و حتی قتل عام زندانیان سیاسی است و ....
همه اینها یک چیزی را بیشتر نشان نمی داد و آن نیز در خوش بینانه‌ترین حالت بی خبری و یا فراموشی رویدادها و حوادث سه دهه تاریخ انقلاب 57 بود.

پشتیبانی قاطع و سریع راه توده از نامزدی میرحسین موسوی در انتخابات دهم بسیاری را متعجب کرد. ادعا می‌شد که موسوی اصلا اصلاح طلب نیست، که او نامزد حکومت است، که چون ستاد جانبازان و ایثارگران تشکیل داده کاندیدای سپاه پاسداران است، که بر پیوند خود با آیت‌الله خمینی تکیه می‌کند و می‌خواهد ایران را به گذشته برگرداند، که مسئول حوادث دهه 60 و حتی قتل عام زندانیان سیاسی است و ....
همه اینها یک چیزی را بیشتر نشان نمی داد و آن نیز در خوش بینانه‌ترین حالت بی خبری این عده از رویدادها و حوادث سه دهه اخیر ایران بود. این عده نه مسایل دهه اول انقلاب را درست فهمیده و ارزیابی کرده بودند و نه اخبار و انبوه افشاگری‌ها و ناگفته‌های دهه دوم انقلاب را دنبال کرده بودند. راه توده اگر ظرفیت موجود در میرحسین موسوی و نیروهای خط امام که پشت سر او قرار گرفته بودند و ظرفیت جنبشی را که در حال شکلگیری بود بدرستی تشخیص داد از آنرو بود که از یکسو متکی بود به تحلیل دقیق حزب توده ایران از انقلاب 57 و نیروهای شرکت کننده در آن و ماهیت اختلاف‌ها و درگیری‌های درونی آن و از سوی دیگر اتكا داشت به پیگیری لحظه به لحظه و دقیق همه اخبار و گزارش‌ها و اطلاعات داخل کشور که بسیاری به آن توجه و اعتنایی نداشته و آن را جدی نمی گرفتند. امروز که شماره‌های گذشته راه توده را ورق می‌زنیم می‌بینیم كه هر شماره راه توده گزیده‌ای است از مهمترین خبرها و اطلاعات و تحلیل آنها، اطلاعاتی که در آن سالها در گوشه و کنار و حاشیه مطبوعات کشور منتشر شده بود و از نظرها پنهان مانده بود یا به اهمیت به آنها توجهی نشده بود که اگر چنین نبود با خطاهای بزرگی مانند تحریم انتخابات دوم خرداد یا ادعای اینکه دولت موسوی مسئول فشارها و بگیر و ببندهای دهه اول انقلاب است یا اصلا اصلاح طلب نیست مواجه نبودیم.
بسیاری از مطالبی که در راه توده‌های دهه هفتاد آمده آنچنان مسایل امروز ماست و هنوز هم چنان بی خبری و تحریف پیرامون آنها حاکم است که هر چه پیش می‌رویم گزینش از میان آنها برای ما دشوارتر می‌شود و احساس می‌کنیم ناگزیر باید بسیاری از مطالب گذشته راه توده را نه بعنوان مرور گذشته بلکه بعنوان مسئله و بحث روز دوباره منتشر کرد.
برای نمونه از شماره 56 (بهمن 75) راه توده مطلبی را با عنوان "دولت موسوی با بسته شدن روزنامه "میزان" (ارگان نهضت آزادی) موافق نبود‍!" برگزیده ایم که نشاندهنده گوشه یی از آنچیزی است که در بالا بدان اشاره کردیم.
راه توده نوشت:
«دولت موسوی با بسته شدن روزنامه "میزان" موافق نبود!
در لابلای اسناد و مدارکی که از مدتی پیش در نشریات داخل کشور، نظیر "مبین"، "عصر ما" و... انتشار می‌یابد، اسناد تاریخی بسیاری یافت می‌شود که تائیدی است بر سیاست، مشی و تحلیل رهبری حزب توده ایران از حاکمیت جمهوری اسلامی در دوران اولیه پس از پیروزی انقلاب. همین اسناد با صراحت تمام تائیدی است بر آن نبرد بی وقفه "که بر که" در حاکمیت جمهوری اسلامی، که حزب ما بر اساس آن مشی خود را تنظیم کرده بود. نبردی که همچنان نیز ادامه دارد و همین امر نیز خود به خود تائیدی است بر ادامه آن سیاست، در شرایط و موقعیت نوین! چپ نماها و برخی سازمان‌ها، که خود را فوق انقلابی باز یافته بودند، از همان آغاز پیروزی انقلاب حاکمیت برآمده از انقلاب را یک پارچه دیده و بر تحلیل خود، مبنی بر "کاست روحانیت" و انواع تعبیر و تفسیرهای دیگر پای فشردند. مشی، سیاست و عملکرد همین گروه‌ها و سازمان‌ها، که تا حد برخی ماجراجوئی‌های نظامی نیز پیش رفت، عملا در این نبرد قدرت در حاکمیت جمهوری اسلامی، موجب تقویت ارتجاع ترین گرایش‌ها، بیم و هراس نیروهای مذهبی انقلابی و درنتیجه قرار گرفتن آنها در کنار نیروهای مذهبی سنت گرا و ارتجاعی شد. سرمایه داری تجاری ایران بیشترین سود را از این سیاست برد که در اسنادی که در زیر می‌خوانید نیز این واقعیت غیر‌قابل انکار است. درست در همان دوران که تقویت نیروهای انقلابی در حاکمیت جمهوری اسلامی، حفظ آزادی‌های برآمده از انقلاب، ایجاد اعتماد و اطمینان بین نیروهای آرمان خواه مذهبی و آرمان خواهان ملی و غیر‌مذهبی ضرورت لحظه و روز و ماه را داشت و افشای ارتجاع واقعی و رشد آگاهی مردم از نقش پر قدرت ارتجاع و سرمایه داری تجاری در پشت صحنه و تلاش آن برای قدرت یابی، ضرورتی تاخیر ناپذیر داشت. همین چپ نمایان، که دیروز در ایران و حالا در مهاجرت برای دیگران می‌خواهند تعیین تکلیف کنند، شعار "مثلث بیق" با حملات تبلیغاتی علیه بنی صدر، قطب زاده و دکتر یزدی را در روزنامه "پیغام امروز" (به سردبیری "مرزبان") راه انداختند و سپس کار کشید به در فتح انقلابی شهر آمل، صحرای گنبد و کردستان ایران. اینها فقط اشاره ایست به ماجراجوئی‌های گذشته آنها که در مهاجرت تصور نکنند گذشته فراموش شده است. شاید همگان تمایل داشته باشند، این واقعیات به سینه فراموشی سپرده شود اما هر کس بخواهد تاریخ انقلاب را به صورت واقعی پیگیری کند، چاره‌ای جز مراجعه به اسناد و مدارک ندارد و این اسناد و مدارک نشان می‌دهد که حزب توده ایران، به عنوان قدیمی ترین و پر تجربه ترین حزب سیاسی ایران، دقیق تر از هر حزب و سازمان سیاسی دیگر، انقلاب، حاکمیت برآمده از آن و نبرد طبقاتی در آن را تشخیص داد و بر اساس آن سیاست و مشی خویش را برگزید و با این ماجراجوئی ها بشدت مخالفت کرد و آن را درخدمت ارتجاع داخلی و ضد انقلاب خارجی ارزیابی کرد. این ماجراجوئی از درون مطبوعات وقت نیز دنبال شد که در اینجا بدور از هرگونه ملاحظه باید به نقش روزنامه "آیندگان" اشاره کرد.

 

یورش به مطبوعات
یورش به دفتر حزب توده ایران و جلوگیری از انتشار روزنامه "نامه مردم" در سال‌های نخست پیروزی انقلاب، یکی از نشانه‌های جنگ و ستیز پشت پرده حکومتی بود. در آخرین یورشی که "نامه مردم" برای همیشه توقیف شد، یک سلسله مطبوعات دیگر نیز توقیف شدند. از جمله روزنامه "میزان"، ارگان نهضت آزادی ایران، حزب ما در همان وقت و در نامه‌های سرگشاده‌ای که منتشر ساخت، ضمن تحلیل این رویداد، آن را به عنوان گامی در جهت قدرت ارتجاع مذهبی – بازاری ارزیابی کرد. حزب ما تصریح کرد، که این گردش به راست، نمی تواند تنها حزب ما را دربر گیرد، بلکه در آینده شامل حال تمام نیروهای طرفدار آرمان‌های انقلاب و حتی نیروهای موسوم به خط امام خواهد شد. گذشت روزگار و تسلط باز هم بیشتر ارتجاع بر قدرت نشان داد، که این واقع بینی حزب ما تا چه حد صحیح بود. آنقدر که امروز نیروهای موسوم به "خط امام" نه تنها به حاشیه رانده شده اند، نه تنها نخست وزیر آن (میرحسین موسوی) برای اعلام انصراف از نامزدی انتخابات ریاست جمهوری تهدید به شدیدترین کارزار تبلیغاتی شد، نه تنها رئیس روحانی مجمع روحانیون مبارز (مهدی کروبی) صلاحیتش برای نمایندگی مجلس چهارم نیز رد شد، نه تنها صدها آرمانخواهانشان در جبهه‌های هویزه و شلمچه قربانی توطئه شده و روی مین رفتند و... بلکه از قربانی شدن به سرنوشتی بیمناکند، که در زندان‌های جمهوری اسلامی برای آرمانخواهان انقلابی حزب توده ایران تعیین شد!»
تعجب نباید کرد اگر تاکید کنیم که آنچه را خواندید نقل از راه توده 56 سال 1375 بود.
این سخنان مربوط به هفته پیش یا یک ماه پیش نیست، بلکه متعلق به 15 سال پیش از این است. باز هم باید درباره دلایل موضعگیری سریع راه توده در انتخابات دهم یا پشتیبانی قاطع آن از جنبش سبز اظهار بی اطلاعی و تعجب کرد؟
راه توده در ادامه همان مقاله شماره 56 خود نوشت:
«نشریه عصر ما، که اداره کنندگانش از بسیاری از رویدادهای آن سال‌ها با اطلاع هستند، در شماره پنجم دیماه 75 خود و در دفاع از آزادی فعالیت "نهضت آزادی ایران" (با حفظ انتقاداتی که به آن دارند) اشاره به یکی از آن حقایقی می‌کند که حزب ما تنها بر اساس تحلیلش از اوضاع و نبرد "که بر که" در حاکمیت آن را در همان زمان حدس زده و بر آن پای فشرد. این اسناد در نوع خود می‌تواند کمکی باشد برای آگاهی کسانی که همچنان لبه تیز حمله را در ارتباط با حوادث آن سال‌ها متوجه مجموع دولت موسوی (بدون پذیرش جناحبندی ها) می‌دانند و با این ارزیابی به تحلیل رویدادهای گذشته و موضع گیری در برابر حوادث امروز می‌روند.»
این مرور گذشته ها و بازانتشار این سخنان البته رو به کسانی دارد که هدفشان آگاه شدن باشد. برای کسانی که نمی خواهند آگاه شوند یا وظیفه دارند آگاه نشوند ما نسخه درمانی نداریم. اینها همان کسانی هستند که امروز هم تعمد دارند دولت موسوی را مسئول قتل عام سال 67 معرفی کنند تا ارتجاع ایران را از زیر ضربه خارج و دست آن را برای تکرار قتل عام 67 - این بار درباره نیروهای مذهبی و خط امام - باز کنند. راه توده در همان شماره و ادامه، از ارگان مجاهدین انقلاب اسلامی چنین نقل می‌کند:
"عصر ما در ارتباط با یورش به مطبوعات، در آن دوران می‌نویسد:
«... علیرغم این همه، (اشاره به اختلافات با نهضت آزادی) شخص شهید رجائی و همفکران ایشان، یعنی جناح خط امام فعلی، به هیچ وجه با توقیف روزنامه میزان توافق نداشتند و توقیف نشریه مزبور و برخی اقدامات دیگر، خود سرانه و از سوی عناصر وابسته به جناح راست سنتی کنونی صورت گرفت.»
تحلیل و ارزیابی درست از آنچه در انتخابات دهم روی داد و امروز در کشور ما روی می‌دهد بدون بازخوانی و توجه به این واقعیات و بازگشت به گذشته ممکن نیست.

راه توده 288 18.10.2010