راه توده                                                                                                                                                          بازگشت

 

اخبار نیمه اول و پرحادثه 1325
ارتش و قوای نظامی
در خدمت شاه، نه در کنار مردم
خودکامگی و فاجعه ملی، همیشه در ایران از همین مسیر عبور کرده است

 

 

اعتصاب کارگران نفت در جنوب، کارگران نساجی در شمال و اصفهان، که هدایت آنها را شورای متحده کارگری ایران برعهده دارد، جمع شدن فئودال ها و زمینداران بزرگ و خوانین عشایر در سنگر دربار شاهنشاهی همراه با نخستین تکاپوهای تکنوگرات های نوپای ایران در حزب "دمکرات" به رهبری قوام السلطنه یا به حکم شاه "حضرت اشرف"، تشکیل دو دولت مترقی و خودمختار در آذربایجان و کردستان ایران، حضور بسیار جدی احزاب در صحنه سیاسی کشور که در راس آنها حزب توده ایران قرار دارد، حضور کارگران متشکل در سندیکاها در کشور، تشکیل جبهه ای از احزاب طرفدار اصلاحات و بویژه دفاع از آزادی و دمکراسی، شکل گیری کابینه ائتلافی با حضور حزب توده ایران در دولت و درکنار چهره های ملی وقت مانند شمس الدین میرعلائی، الهیار صالح، ملک الشعرای بهار و... علیرغم همه کارشکنی ها و توطئه های دربار، فئودالها و مرتجعین مذهبی مجموعه به هم تنیده سال 1325 است. توطئه ها از هر سو و با یاری گرفتن از انگلستان و بتدریج امریکا توسط عوامل آنها حوادث مهمی را در کشور شکل می بخشد. بقایای تشکل های فاشیستی، علیرغم پایان جنگ دوم و شکست آلمان هیتلری هنوز فعال اند. بویژه در ارتش و سپس در میان برخی چهره های سیاسی و حکومتی که از دوران رضاشاه به دوران سلطنت پسرش به ارث رسیده اند. شاه و دربار شاهنشاهی ارتشیان طرفدار نازیسم را به هر وسیله ممکن در پناه خود می گیرد و دولت قوام بیم زده از متشکل شدن آنها و اقدامات کودتائی علیه دولت اما با حمایت دربار شاهنشاهی از یکسو دربار و شاه را برای گرفتن اختیارات نظارت بر نیروهای نظامی را طلب می کند و از سوی دیگر هراز چندگاهی به هسته های نظامی و سیاسی توطئه های کودتائی حمله می برد و احکام بازداشت و زندان برای آنها صادر می کند.
شاه تازه به قدرت رسیده را مادرش (همسر رضا شاه) هدایت و راهنمائی می کند و خواهر توامانش "اشرف" فعال ترین چهره سیاسی دربار است و علاوه بر ارتباط با نظامیان و سیاسیون داخل کشور، در مهم ترین سمت گیری ها و مذاکرات خارجی دخالت مستقیم دارد. بویژه با مانور میان مسکو و لندن. دو کشوری که پس از خارج ساختن رضاشاه از ایران توسط انگلستان، کنفرانس تهران و توافق بر سر گشایش جبهه شمال علیه آلمان هیتلری، از دو سوی شمال و جنوب وارد ایران شده بودند تا پل پیروزی بر فاشیسم تبدیل به پل پیروزی آلمان هیتلری نشود. آنها در همین سال - 1325- قوای خود را از ایران بیرون کشیده و یا در حال خروج آنها هستند.
قوام السلطنه مطلع از بازی های انگلستان با ارتش و عقب و جلو کردن نظامیان و بیرون آوردن چهره هائی نظیر رضاخان و با آگاهی از خطر اتحاد ارتش و شاه از یکسو و بیمناک از انسجام کارگران در شورای متحده کارگری، حضور پرقدرت حزب توده ایران در صحنه و حتی متشکل شدن ملیون در حزب ایران، درحالیکه تن به تشکیل دولت ائتلافی داده، خود نیز در پی ایجاد تشکلی است که هم در مقابل ارتش و دربار بایستد و هم در برابر جبهه مترقی حاضر در صحنه سیاسی کشور. حزب دمکرات ایران با این هدف و به رهبری نخست وزیر پرقدرت کشور تشکیل شده است. تا جائی که آن را حزب قوام می گویند!
سال 1325 در چنین فضای بغرنج و پرحادثه و توطئه ای به نیمه می رسد. شاه باصطلاح جوان و تازه کار به توصیه مادر، ژنرال های باقی مانده از دوران پدر و مشورت های کهنه کارهای سیاسی وابسته به انگلستان تمام وقت خویش را صرف مهره چینی در ارتش، یافتن افسران طالب درجات بالای نظامی و مطیع دربار و شاه و سازماندهی آن می کند. ارتش یکبار دیگر و مانند دوران رضا شاه پیش از آنکه متعهد به دفاع از تمامیت ارضی کشور شود، مطبع سیاست های شاه و دربار می شود. یعنی همان مسیری که در سالهای پس از جنگ با عراق، تحت عنوان "پیروی از ولایت" برای سپاه پاسداران و ارتش تعیین و عملا برای احیای سلطنت درایران گام های بلند برداشته شده است. البته با تفاوت های ایدئولوژیک و تبلیغ اوهام صدور اسلام تشییع و ولایت به تمام کشورهای اسلامی منطقه در گام اول و سپس جهان در گام بعدی! تجربه 8 سال جنگ با عراق و سپس سرمایه گذاری عظیم در بخش صنایع نظامی را نیز بر این تفاوت باید افزود.
مرور اخبار نیمسال اول 1325 را همانگونه که در شماره پیش وعده کرده بودیم به جمع آوری اخبار مربوط به نخستین خیزهای شاه باصطلاح جوان برای تبدیل ارتش به سازمان سیاسی- نظامی دربار و سپس شخص خویش اختصاص داده ایم. تنها اخبار رسمی و منتشر شده در مطبوعات که سه ماه اردیبهشت، خرداد و تیرماه سال 1325 را در بر می گیرد، این سمت گیری را کاملا نشان میدهد. حضور مرتب شاه در پادگان های نظامی و به بهانه بازدید از این پادگان ها و یا شرکت در مانورها و یا دادن درجات تازه فارغ التحصیل شدگان نظامی. در بخش سیاسی نیز آنچه بعنوان فعالیت های شاه دراین دوران منتشر می شود، بخشش های شاهانه و ملوکانه ایست که هدف اصلی و پوشش خبری دادن به آنها جلب افکار عمومی در حمایت از شاه است. درحالیکه در همین دوران مهم ترین تصمیمات و دیدارها و مذاکرات در دربار شاهنشاهی درجریان است، مطبوعات کوچکترین خبری دراین زمینه منتشر نمی کنند، تا از نطر مردم شاه از یکسو بعنوان فرمانده کل قوا و تامین کننده امنیت ملی و از طرف دیگر مردی خیر و نیکوکار و مهربان تبلیغ شود. ما در جمهوری اسلامی نیز – بویژه در سال های پس از جنگ با عراق- با همه تفاوت های دو دوران شاهد همین ترفند هستیم. یعنی شما رهبر جمهوری اسلامی را هرگز در میان کارگران، دهقانان، معلمان، پرستاران، دانشجویان و یا حضور و دیدار با رهبران احزاب و یا حتی حضور در مجلس نمی بینید و آنچه از فعالیت های او انتشار می یابد دیدارهای فرمایشی در حضور وی و سخنرانی های یکسویه برای این مستمعین دستچین شده و درمقابل حضور در پادگان های نظامی و مانورهای نظامی است. حتی یک مصاحبه مطبوعاتی نیز در این سال ها از وی به یادگار نمانده است و درحالیکه مهم ترین تصمیمات کشور توسط او گرفته می شود، هیچکس درجریان این تصمیمات و جلسات و دیدارها و مذاکرات سیاسی و نظامی نیست.
ما در شماه آینده راه توده به تلاش های دولت برای متلاشی ساختن و یا ضربه زدن به تکاپوهای نظامی- کودتائی خواهیم پرداخت و اخبار نیمسال 1325 در همین ارتباط را منتشر خواهیم کرد. دراین شماره اخبار مربوط به تلاش های شاه برای باز سازی ارتش ضربه دیدن از سقوط رژیم نظامی رضا شاه و تبدیل دوباره آن به ارتش شاهنشاهی و نه ارتش ایران را می خوانید:

21 فروردین
نظر به سوء ظنی که نسبت به عملیات سرلشگر ارفع رئیس سابق ستاد ارتش و اقدامات وی بر علیه حکومت مشروطه موجود بود به امر رئیس محترم دولت مقارن نیمه شب گذشته نامبرده بازداشت و در دژبانی زندانی گردید.

چهارشنبه 4 اردیبهشت اعلیحضرت همایونی از بیمارستان 300 تختخوابی بازدید فرمودند، از کلیه قسمت های بیمارستان بازدید و به بیماران اظهار تفقد فرمودند و قرار شد شیر خوارگاه واقع در خیابان سوم اسفند به این بیمارستان اختصاص داده شود.

در همین روز، در پیشگاه اعلیحضرت همایونی و در حضور آقای نخست وزیر و هیات دولت وعده ای از افسران ارشد ارتش چند نمایش نظامی در میدان هنگ آهن لشگر یک بعمل آمد و پس از پایان نمایشات جالب توجه، جوایز قهرمانان لشگر با حضور کلیه افسران لشگر توضیح گردید و اعلیحضرت همایونی آقای سرهنگ عمیدی فرمانده لشگر 1 را مورد تفقد ملوکانه قرار دادند.

پنجشنبه 12 اردیبهشت
- اعلیحضرت همایونی از لشگر 2 بازدید فرمودند.

یکشنبه 15 اردیبهشت
- عصر امروز جشن ورزشی دانشکده افسری در پیشگاه اعلیحضرت همایونی در محوطه دانشکده افسری صورت گرفت. دراین جشن آقای نخست وزیر و هیات دولت و عده ای از افسران ارتش حضور داشتند.

سه شنبه 17 اردیبهشت
- ساعت ده صبح امروز اعلیحضرت همایونی به دبستان های جنوب تهران "سعدی و سعادت" که در خیابان مولوی می باشند تشریف فرما شده و از دبستان های مربوط بازدید بعمل آورده و از آموزگاران دبستان های مزبور تشویق فرمودند.

22 اردیبهشت
- سرهنگ صفاری رئیس کل شهربانی کشور بر حسب پیشنهاد آقای نخست وزیر و موافقت اعلیحضرت همایونی روز یکشنبه 22 به درجه سرپاسی ارتفا یافته و ابلاغ ایشان صادر گردید.

جمعه 27 اردیبهشت
- عصر امروز جشن ورزشی سرباز در پیشگاه اعلیحضرت همایونی برپا گردید.

پنجشنبه 3 خرداد

- امروز اعلیحضرت همایونی از بیمارستان نجمیه و رضا نور بازدید فرمودند.

پنجشنبه 16 خرداد
- اعلیحضرت همایونی پانصد عدد پتو برای دارالتادیب(زندان نوجوانان) اعطا فرمودند.

دوشنبه 20 خرداد
- ساعت شش بعد از ظهر اعلیحضرت همایونی باتفاق آقای رهنما وزیر مختار ایران در فرانسه بر فراز تهران پرواز نمودند. دراین پرواز اعلیحضرت همایونی شخصا هواپیما را راندند.

پنجشنبه 30 خرداد
- اعلیحضرت همایونی بوسیله آقای نخست وزیر دویست هزار ریال به آسیب دیدگان خرمشهر مرحمت فرمودند.

پنجشنبه 13 تیرماه
- آقای سرلشگر رزم آراء به ریاست ستاد ارتش معین و از امروز در ستاد ارتش مشغول کار شدند.

شنبه 22 تیرماه
- اعلیحضرت همایونی که به قصد استراحت و تغییر آب و هوا ( در آن زمان معمولا شاه برای شکار به لار می رفته است) به لار تشریف فرما شده بودند امروز به تهران مراجعت فرمودند.

سه شنبه اول مرداد
- اعلیحضرت همایونی ششصد هزار ریال جهت کمک به تشکیل باشگاه نیرو و راستی اعطا فرمودند.

چهار شنبه دوم مرداد
- از طرف اعلیحضرت همایونی به جناب آقای نخست وزیر عنوان جناب اشرف اعطا گردید.

سه شنبه 8 مرداد
- برحسب فرمان اعلیحضرت همایونی آقای ظهرالاسلام به سمت نیابت تولیت مدرسه سپهسالار منصوب شدند.


راه توده 132 14.05.2007
 

 

  فرمات PDF                                                                                                        بازگشت