راه توده                                                                                                                                                         بازگشت

اسناد کودتای مهرماه 1331

به روایت مطبوعات

غفلت های مصدق

ریشه در تعهد او به

نظام شاهنشاهی داشت

آن غفلتی که رهبری حزب در سال های

 اول انقلاب کرد را باید جبران کرد

و نسل جدید را با تمام تاریخ دهه 30

و نقش ارتجاع مذهبی در حوادث آن

سال ها آشنا ساخت.

در این شماره راه توده و در فصل دیگری از کتاب ارزنده "28 مرداد" نوشته زنده یاد "جوانشیر" شما با فصلی از توطئه ها و کودتاهای کشف شده و ناتمام و یا نیمه کاره سال های30-32 آشنا می شوید. در این فصل درباره غفلت های دکتر مصدق در سرکوب کامل خیزهای کودتائی می خوانید که سرانجام به کودتای کامل 28 مرداد ختم شد و نزدیک به 25 جنبش آزادیخواهی مردم ایران را به عقب برد و از دل همین کودتا و استبداد شاهنشاهی انقلاب 57 درآمد که به دلیل 25 سال سرکوب تمام سازمان ها و احزاب سیاسی و وجود شبکه های گسترده مساجد و ورود به صحنه روحانیونی که هم مبارزه کرده بودند و هم از آزادی و استقلال دفاع می کردند، رهبری این انقلاب در کف روحانیون قرار گرفت. در این میان، نباید از انصاف خارج شد و نقش تعیین کننده آیت الله خمینی و روحانیونی نظیر آیت الله طالقانی در تهران، آیت الله منتظری در قم، آیت الله طاهری در اصفهان و برخی روحانیون دیگر در شهرهای مهم و بزرگ کشور که همگی در موج ترور سال 60 کشته شدند را در به میدان فراخواندن توده های وسیع مردم فراموش کرد. امری که اگر تحقق نیافته بود، رژیم سلطنتی بدان آسانی سرنگون نمی شد، که شد. این که ارتجاع مذهبی چگونه زیر عبای انقلاب پنهان شد و امروز قدرت را دراختیار دارد و یا اینکه توطئه های بی وقفه امپریالیسم جهانی و بویژه امریکا چه اندازه در شکل گیری جمهوری اسلامی نقش داشتند و در این 27 سال چه بر سر ایران و انقلاب آن آمد و چه نیروهائی قربانی این توطئه ها شدند، خود فصول دیگری از تاریخ معاصر است که ما در این مقدمه کوتاه بر آنچه از کتاب 28 مرداد در این شماره راه توده می خوانید قصد پرداختن به آنها را نداریم.

در اینجا می خواهیم توجه شما را به اسناد ویژه کودتای خنثی شده مهرماه 1331 و توطئه های متعاقب قیام 30 تیر و بازگشت دکتر مصدق به نخست وزیری جلب کنیم.

آنچه که جوانشیر بصورت تحلیلی در این بخش از کتاب خود بدان می پردازد را، شما در گزارش مجله ترقی از این وقایع می خوانید. مجله ترقی بجای نشستن پای سخن آنها که کودتا را خنثی کردند، به سراغ سرلشکر زاهدی رفته است. کسی که کمتر از یکسال بعد کودتای 28 مرداد را رهبری می کند. مصاحبه زاهدی که با وقاحت کامل هر نوع کودتائی را منتفی می داند خواندنی است. سرلشکر زاهدی از عاملین کودتای مهرماه 1331 که در مصاحبه خود برای او بسیار دل می سوزاند، پس از 28 مرداد به خدمت بازگشت و تا درجه ارتشبدی نیز پیش رفت. رشیدیان که در کودتای ناتمام مهرماه 1331 دست داشت بزودی همراه با سرلشکر زاهدی از زندان آزاد شد و همه آنها ادامه توطئه ها را آغاز کردند.

 پیرامون تعلل دکتر مصدق در مقابله پیگیر با این خیزهای کودتائی باز می گردد به آن بیمی که مصدق از سرنگونی سلطنت و برقراری جمهوری داشت. این نکته در قرآنی که وی در همین دوران برای شاه امضاء می کند و خود را ملزم به قانون اساسی شاهنشاهی معرفی می کند نهفته است.

بخش دیگری از این فصل کتاب 28 که در این شماره می خوانید، باز می گردد به تشدید دسته بندی ها در جبهه ملی و خیانت عده ای از همراهان اولیه دکتر مصدق به وی و رفتن آنها به سمت شاه.

از مهرماه 1331 تا مرداد 1332 که کوتای 28 مرداد موفق شد دولت مصدق را سرنگون کند، بیشترین فشار تبلیغاتی و یورش اوباش سازمان یافته در حزب زحمتکشان بقائی متوجه  حزب توده ایران شد و دربار شاهنشاهی از این یورش ها حمایت کامل می کرد. دست های پنهان انگلستان و کارگزاران آن در داخل کشور و حاکمیت، شبکه "بدامن" را با کمک تعدادی از روزنامه نگاران وقت شکل دادند. یکی از این کارزارهای تبلیغاتی را در پوستر تبلیغاتی علیه آیت الله کاشانی می بینید. پوستری که کاشانی توده ای ها را بغل کرده است. این تبلیغات از آنجا تشدید شد که آیت الله کاشانی با متینگ مشترک توده ای ها و ملیون در ابن باویه تهران در سالروز قیام 30 تیر موافقت کرده بود. از ماجرای حمایت حزب توده ایران از آیت الله برقعی برای شرکت در کنگره صلح جهانی نیز ارتجاع و دربار شاهنشاهی کمال سوء استفاده را کردند. این کوشش را هم در تحریک آیت الله بروجردی مرجع اعلم تقلید شیعیان می خوانید. آیت الله برقعی، روحانی نواندیشی بود که برای خاتمه بخشیدن به جنجال هائی که روحانیون مرتجع و عوامل دربار شاهنشاهی در قم براه انداخته بودند، قم را ترک کرد.

آگاهی از این رویدادها و توطئه ها، برای درک شرایط کنونی کشور و سال هائی که با دولت خاتمی مقابله خونین شد، آنقدر اهمیت دارد که بتوان گفت: از غفلت های رهبری وقت حزب توده ایران در سال های پس از انقلاب57  تشویق نکردن نسل جوان توده ای برای یافتن و خواندن این بخش از تاریخ سال های منجر به کودتای 28 مرداد، نقش ارتجاع مذهبی در آن ها و بویژه جمع آوری اسناد و مدارک مطبوعاتی منتشر شده دراین سالهاست.

شاید کوشش امروز ما، بار اندکی را در این زمینه برداشته و نسل جوان ایران را بتواند بیش از نسل جوان انقلاب 57 با واقعیات و تاریخ به روایت مطبوعات آشنا کند.

لطفا برای دیدن اسناد بر روی عکس ها کلیک کنید.

  فرمات PDF :                                                                                                               بازگشت