بازگشت

در فاصله یک هفته ای که گذشت، توضیحی درباره عکس شماره گذشته راه توده  دریافت داشتیم. آن عکس مربوط به دوران پیش از فرار رهبران حزب توده ایران از زندان قصر در زمان شاه بود و دو تن از رهبران زندانی حزب را در کنار هم و در زندان نشان می داد.  مجله ترقی آن عکس را بعنوان مرور حوادث تاریخی ایران، در سال 1331 منتشر کرده  و در زیر آن  توضیح داده بود« دکتر یزدی رهبر وقت حزب در کنار دکتر نورالدین کیانوری. »

به موجب توضیحی که دریافت داشته ایم، «محل آن عکس را ترقی صحیح نوشته و زندان قصر است و دکتر یزدی نیز صحیح است، اما فرد دیگر رهبری حزب که در کنار او ایستاده دکتر"حسین جودت" عضو دیگر رهبری حزب است و نه دکتر کیانوری.» ما نیز در مقایسه با عکس های دیگری که از همان سال ها دراختیار داریم این توضیح را دقیق می دانیم و به همین دلیل عکس دیگری که دکتر جودت، دکتر یزدی و دکتر کیانوری هر سه در کنار هم در زندان قصر و پیش از فرار تاریخی از این زندان ایستاده اند را منتشر می کنیم. متاسفانه نفر چهارم و دست راست این عکس را نشناختیم، اما قطعا از اعضای رهبری وقت حزب در سال های دهه 1330 می باشد.

از سال های پیش از دستگیری و زندانی کردن رهبران حزب توده ایران، انتشار عکس زیر را هم بی مناسبت نمی دانیم. این عکس مربوط به کابینه قوام السلطنه است که در آن سه عضو رهبری حزب توده ایران- دکتر یزدی، دکتر کشاورز و ایرج اسکندی- وزرای ائتلافی این کابینه بودند. حزبی قانونی و در ائتلاف با دولت. این که قوام برای این ائتلاف چه نقشه ای در سر داشت یا نداشت، آنقدر اهمیت نداشت که حضور قدرتمند و غیر قابل انکار حزب توده ایران در جامعه ایران و ناگزیر بودن حاکمیت به قبول این حضور. حزب توده ایران با حضور در کابینه قوام، نه تنها بر تصمیم گیری های اقتصادی و فرهنگی و سیاسی دولت تاثیر گذاشت، بلکه حضور قانونی و حکومتی خود را نیز برای همیشه در تاریخ ثبت کرد. اتفاقا، هم شاه و هم رهبران جمهوری اسلامی، همیشه با توطئه سکوت با این بخش از تاریخ حزب توده ایران روبرو شده اند. چرا که سخن گفتن از آن، حتی اگر با انتقاد هم همراه باشد، تائید نقش دولتی و حکومتی یک حزب قانونی در ایران است و همه تبلیغات آن ها را درباره انحلال و غیر قانونی بودن و وابسته بودن و انواع بهانه های دیگری که برای یورش و سرکوب آن 6 دهه تکرار کرده اند برباد می دهد. مخالفان حرفه ای حزب توده ایران نیز هرگاه خواسته اند اظهار نظر تاریخی درباره حوادث گذشته ایران بکنند، به این بخش که رسیده اند حزب توده ایران را فریب خورده قوام السلطنه، بدلیل شرکت ما در کابینه او معرفی کرده اند. در حالی که آن حضور ائتلافی در کابینه قوام یکی از مانورهای تاریخی حزب توده ایران و تحمیل قدرت اجتماعی- طبقاتی خود به حاکمیت بود. حاکمیتی که حزب توده ایران را در زندان می خواست و سرانجام نیز به بهانه تیراندازی به شاه در 15 بهمن 1327 همین کار را کرد که عکس اول مدرک آنست. نه فقط در زندان می خواست، که در مقابله جوخه تیرباران می خواست، که این کار را هم پس از کودتای 28 مرداد کرد. جمهوری اسلامی چه کرد؟ گام را فراتر شاه گذاشت و پس از یورش ناجوانمردانه به حزب توده ایران، احمدی جنتی در نماز جمعه تهران با افتخار و خطاب به انگلستان و امریکا گفت: کاری را که انگلستان وامریکا نتوانستند در 28 مرداد بکنند ما کردیم. همه شان را گرفتیم!

آن پیام احمد جنتی، در سال 1367 کامل شد و قتل عام تاریخی زندانیان سیاسی و از جمله رهبران و کادرهای زندانی حزب توده ایران را به همراه آورد.

شماره 11 دکتر یزدی دبیرکمیته مرکزی حزب توده ایران، شماره 10 دکتر کشاورز عضو هیات اجرائیه حزب و شماره 8 ایرج اسکندی عضو هیات اجرائیه وقت حزب.( ایراج اسکندی دو دهه بعد دبیراول حزب توده ایران شد)

                                                                                                                               بازگشت