بازگشت

پیرامون یک دوره چپ روی حزب توده ایران در برابر کابینه اول دکتر مصدق داد سخن زیاد داده شده و از میان ملیون و غیر ملیونی که طوطی وار از آن دوران یاد می کنند، تاکنون دیده نشد، که حتی یکبار بگویند و بپذیرند که در درون دولت مصدق، بودند تصمیم سازانی که می دانستند آن دولت را می خواهند به مسلخ کودتای دربار شاهنشاهی ببرند. برای این سیاست، آن ها نه تنها مانند همین دورانی که شاهدش بودیم و هستیم مسئله آفرینی خیابانی و کابینه ای می کردند، بلکه گام به گام سیاست "تفرقه" در جنبش ملی، محدود کردن آزادی ها و خیزهای نیمه کودتائی را پیش می بردند. ما شک و تردید جدی داریم، که ملیونی که اکنون بعنوان نسل قدیم شناخته می شوند و در دوران مصدق جوانان ملی بودند، حتی زحمت مرور دوباره و ضروری مطبوعات دوران مصدق را هم به خود داده باشند و یا بدهند. حساب نسل جدیدی که در این سال ها زیر نام هایی جدید اما با گرایش های ملی جمع شده اند که بکلی جداست و از این نوع انتظارها نباید از آن ها داشت! درباره این گروه ما حتی تردید داریم که اخبار کنونی داخل کشور را هم با دقت دنبال کنند، چه رسد به مرور مطبوعات دوران دولت دکتر مصدق و جنبش ملی نفت!

شاید، کوششی را که ما برای ورق زدن مطبوعات دهه 30 آغاز کردیم مشوقی باشد برای آن دو طیف. آنچه را در زیر می بینید و می خوانید، بخشی هایی از مطالب و اخبار مجله "خواندنی ها" در ابتدای سال 1331 است. مجله ای که در آن دوران و زیر فشار جنبش خود را ستون فقرات مطبوعات غیرحزبی معرفی می کرد، گرچه نان را اغلب به نرخ قدرت و دربار شاهنشاهی می خورد و سرانجام نیز به یکی از ارگان های مطبوعاتی دربار علیه مصدق و سپس مدافع کودتای 28 مرداد تبدیل شد و صاحب امتیاز و مدیرمسئولش "امیرانی" تا پایان نیز از حمایت دربار مقتدر پس از کودتا برخوردار ماند.

در اینجا، اخبار مربوط به بستن دفاتر حزب توده ایران و یورش و دستگیری توده ای ها (توجه کنید که مربوط به سال 1331 است که دولت مصدق پرچمدار آزادی بود) را می خوانید. همچنان که خبر اعلام حکومت نظامی را به بهانه جلوگیری از تشویش اذهان عمومی و هرج و مرج(استدلال هایی مشابه استدلال های رهبران جمهوری اسلامی) و توطئه کشاندن تظاهرات خیابان به سمت سفارت اتحاد شوروی وقت، با این هدف که توده ای ها برای فرار از زیر باطوم و سرنیزه سربازان حکومت نظامی به داخل سفارت بروند و سپس در بوق کنند که توده ای ها به سفارت شوروی رفتند!

چقدر بهانه ها و توطئه ها، در اهداف و شیوه ها شباهت به رویدادهای کنونی کشور دارد!

نکته جالب دیگری که دراین مطالب می خوانید آنست که حکومت نظامی از روی سر نخست وزیر اعلام می شود. یعنی درکابینه مصدق بودند کسانی که همسو با شاه زمینه حکومت نظامی را فراهم می ساختند و شهربانی و ارتش را بنام دولت به خیابان می کشاندند. درست شبیه به خیابان کشاندن نیروی انتظامی و سپاه پاسداران (البته در لباس شخصی) به فرمان بیت رهبری اما بنام دولت خاتمی!

ما در آینده نیز مطبوعات این دوران را ورق زده و باز هم اسنادی را با این امید که نسل جدید بخوانند و با تاریخ گذشته به زبان واقعیات و نه شایعات آشنا شوند.

  فرمات PDF :                                                                                                        بازگشت