سرمقاله 842

سرنوشت برجام

تابع شرایط ایران و جهان است!

مذاکرات برجام و شرایط آمریکا و اروپا برای پایان دادن به فشار سیاسی و نظامی و اقتصادی به مردم ایران همچنان ادامه دارد. این مذاکرات تا به امروز چند مرحله را طی کرده است. مرحله اول تصویب برجام در ۱۳۹۴ و خروج پرونده ایران از شورای امنیت سازمان ملل بود که بی گمان یک دستاورد مهم و بزرگ برای کشور ما بود. نتیجه تصویب برجام از یکسو آن بود که ایران از خطر حمله نظامی زیر پوشش تاییدیه سازمان ملل خارج شد و از سوی دیگر تحریم های الزام آور بین المللی علیه ایران خاتمه یافت. با اینحال دوران پس از برجام نشان داد که دو نگرش در حاکمیت ایران نسبت به تصویب برجام وجود دارد. یک نگرش که برجام را برای تحقق دو امکان بالا می خواست و از آن حمایت می کرد. نگرش دومی که برجام را وسیله ای برای نزدیکی تدریجی ایران به آمریکا و غرب و تبدیل شدن به متحد آن در منطقه می دید. تشدید روسیه ستیزی و جلوگیری از انجام توافقات اقتصادی با روسیه یا عملی شدن آنها، سکوت ناگهانی نسبت به قراردادهای اقتصادی با چین و بیرون کردن شرکت های چینی از ایران و جایگزین کردن آن بطور مستقیم یا غیرمستقیم با شرکت های اروپایی و آمریکایی نمادی از اهداف این گرایش دوم بود. نتیجه این شد که رهبری کشور که نگرش اول را تعقیب می کرد با تداوم برجام و "برجام ۲" و غیره که منظور از آن تداوم سیاست نزدیکی به آمریکا بود مخالفت کرد. شاید اگر طرفداران برجام اینچنین هول زده نبودند و خود را شیفته اروپا و آمریکا نشان نمی دادند و به مناسباتی متعادل با جهان می اندیشیدند کار به اینجا نمی کشید و مخالفت ها با تداوم برجام کمتر می شد.

در واقع مشکل هوداران نزدیکی به آمریکا که عمدتا در دولت روحانی حضور داشتند این نبود که خواهان عادی کردن مناسبات سیاسی با آمریکا، گسترش روابط اقتصادی با آن کشور، افزایش حجم تجارت با آن و غیره هستند. این حتی جنبه مثبت آنان در شرایط آن دوران بود. مشکل این بود که این کار را با بازی در زمین آمریکا و پذیرش خواسته های ژئوپولیتیک آن می خواستند پیش ببرند. یعنی از طریق تشدید روسیه هراسی و چین ستیزی. بجای آنکه معتقد باشند برای داشتن یک مناسبات متعادل تر با آمریکا باید یک جبهه جهانی در کنار ایران ایجاد کرد، می خواستند به آمریکا نشان دهند که ادعاهای حاکمیت آن بر جهان را پذیرفته اند و حاضرند در چارچوب آن عمل کنند، آن هم به آمریکایی که به کمتر از تجزیه ایران یا حداکثر تبدیل آن به عراقی دیگر رضایت نمی دهد. این مشکلی است که آنان هم اکنون نیز دارند و با روسیه هراسی و چین ستیزی می خواهند محبت آمریکا را جلب کنند و آن را نشانه وفاداری به منافع ملی کشور وانمود می کنند در حالیکه درست عکس آن است.... ادامه

--------------------------------------------------------------------------------------