سرمقاله 821

به اسم "چپ" درجبهه "راست"

علیه گردش به شرق در ایران

صدر مائو رهبر جمهوری خلق چین زمانی سروده بود: "چه زیباست بر سر کوهی نشستن و نبرد دو ببر را تماشا کردن!"
آنکه بر سر کوه نشسته چین مائو بود و دو ببر هم اتحاد شوروی و آمریکا که در حال دریدن همدیگر بودند. مائو گمان می کرد که می تواند همیشه بر سر کوه بنشیند و نبرد دو ببر را تماشا کند زیرا از جمله درکی صحیح از جنبه عینی و واقعی این نبرد نداشت. مائو چند دهه را با نظریه های سه جهان، دو ابرقدرت، رهبری جهان سوم و پریدن از این شاخ به آن شاخ سپری کرد تا سرانجام متوجه شد که تضادهای جهان واقعی را نمی توان پشت سر گذاشت مگر در همان شعر و خیال و دریافت که ناگزیر به انتخاب است. از سر کوه پایین آمد و رفت به کمک ببر آمریکا و غرب برای دریدن اتحاد شوروی.
جهان امروز نیز درگیر نبردیست که ماهیت نیروهای درگیر در آن درست مانند دوران جنگ سرد آمریکا و شووری نیست، شرایط هم عینا مشابه همان شرایط نیست ولی سرنوشت نبرد صرفنظر از انگیزه و گمان و حتی خواست شرکنندگان در آن، همان است: مبارزه برای آزاد شدن جهان از تسلط امپریالیسم و سرمایه داری. تقابل هایی که شکل گرفته و در حال شکل گرفتن است، جبهه هایی که دربرابر هم صف آرایی نظامی و اقتصادی می کنند، تقابل ها و جبهه های واقعی هستند که نمی توان بر سر کوه نشست و نبرد آنها را تماشا کرد. به همین دلیل پندار فاصله یکسان یا نزدیکی یکسان به دو طرف این نبرد به همان اندازه خیالی و بی سرانجام است که آرزوی ناکام صدر مائو.
جمهوری اسلامی هم پس از چهل سال پندار ویرانگر نه شرقی، نه غربی که ایران را از داشتن همپیمانان و دوستان جهانی محروم کرد بالاخره به بن بست رسید. با اینحال برخی در داخل یا خارج ایران چنان خیالپردازانه از رابطه "متوازن" با جهان سخن می گویند که گویا درست بر فراز کوهی نشسته اند که دیروز صدر مائو بر آن نشسته بود و تصور می شود همچنان بدنبال "نه شرقی، نه غربی" جمهوری اسلامی هستند. مثلا آقای بهزاد کریمی از رهبران "حزب چپ ایران (فداییان خلق)" از راه توده انتقاد کرده که از سیاست "نگاه به شرق جمهوری اسلامی" حمایت می کند. برای کمک به حافظه ایشان راه توده از سال ها پیش ضرورت نگاه به شرق را مطرح و از آن پشتیبانی کرده است. مثلا با اشاره به شکل گیری دو جبهه جهانی ناتو از یکسو و پیمانهای بریکس و شانگهای از سوی دیگر نوشت:
"در این دو جبهه، ایران باید جایگاه خود را بیابد. یا درکنار استراتژی امریکا و یا در کنار استراتژی جلوگیری از رهبری نظامی و اقتصادی امریکا بر جهان و تبدیل ملت ها به بردگان سرمایه داری. ... بحث اصلی اینست که ایران در کدام جبهه جهانی باید و میتواند قرار بگیرد و اگر این قرار گرفتن ناگزیر است- که بنظر ما هست- آنوقت باید دید چه دست هائی مانع این چرخش اند و برای خود زمان می خرند!" (راه توده 467 - مرداد 1393)
پس راه توده از "چرخش به شرق" جمهوری اسلامی پشتیبانی نمی کند، بلکه از سیاست و نظر و توصیه خود پشتیبانی می کند.... ادامه