لنین و
لنینیسم
90 سال پس از
انقلاب سوسیالیستی اکتبر
ع. خیرخواه
90
سال از انقلاب اکتبر گذشت. از فروپاشی اتحاد شوروی که فرزند این انقلاب بود نیز
قریب 17 سال می گذرد. نه این فروپاشی سخن آخر است و نه انقلاب اکتبر به خاک سپردنی.
بمناسبت این سالگرد، مقاله ای تحلیلی را از منابع حزب کمونیست فرانسه ترجمه کرده
ایم که با مقدمه ای که بر آن افزوده ایم در چند بخش منتشر می کنیم.
مقدمه
با ازهم پاشی اتحاد شوروی، تحريف تاريخ اين كشور و جنبش كمونيستی در جهان ابعاد
تازهای بخود گرفت. از فردای فروپاشی، سيلی از اسناد و مدارك جعلی كه توسط سازمان
سيا و انتليجنس سرويس ساخته و پرداخته شده است هر روز از يكی از نشريات روسيه و
جمهوریهای شوروی سابق و بويژه در آذربايجان و اوكراين سر بر میآورد. انبوهی از
روزنامه نگاران و تاريخنگاران بازاری، در قبال دستمزد اندكی كه دريافت میكنند، اين
اسناد را بعنوان كشيفيات خود منتشر میكنند. با هزينه سازمانهای جاسوسی غرب،
نشريات و كتابهايی حاوی اين اسناد سيا ساخته ابتدا در خود كشورهای شوروی سابق
منتشر میشود و سپس در غرب با استناد به آنها تاريخ اتحاد شوروی و علاوه بر آن
احزاب كمونيست كشورهای اروپايی و غيراروپايی تحريف میشود.
انجام مستقيم اين كار در غرب بدليل حضور احزاب كارگری و پژوهشگران كمونيست البته
دشوارتر است ولی همچنان پيگيری میشود. مثلا در فرانسه در سالهای اخير دو كتاب
"لنين" نوشته هلن كارر دانكوس- شوروی شناس مشهور- و ديگری "كتاب سياه كمونيسم"
منتشر شده است كه به تحريف تاريخ اتحاد شوروی و جنبش كمونيستی جهانی اختصاص دارد.
جالب است كه اين كتابها توسط نويسندگانی دارای شهرت بزرگ در داخل فرانسه و حتی
جهان نگاشته شده است. غالب كتابهای هلن كارر دانكوس در مورد شوروی به بسياری از
زبانهای دنيا و از جمله به فارسی نيز ترجمه شده است.
"كتاب سياه كمونيسم" وضعيتی خاص داشت. تدارك تدوين اين كتاب بطور بسيار پوشيده صورت
گرفت و درست همزمان با حضور كمونيستها در كابينه فرانسه منتشر شد. نويسندگان اين
كتاب مدعی بودند كه با اسناد و مدارك ثابت میكنند در زمان "حكومتهای كمونيستی"
100 ميليون نفر كشته شده اند. البته آنان كشتههای حمله 14 كشور به شوروی در ابتدای
استقرار آن، قربانيان جنگ جهانی دوم، كشتگان حمله امريكا به كره، قربانيان بمبهای
ناپالم و پاكسازیهای انسانی ويتنام و ... همه را به حساب "قربانيان كمونيسم"
گذاشته بودند. به محض انتشار اين كتاب در مجلس فرانسه نمايندگان احزاب راست يك نسخه
از آن را در دست گرفته و خواهان استيضاح ليونل ژوسپن، نخست وزير سوسياليست وقت،
بابت حضور كمونيستها در كابينه شدند. دستگاه تبليغاتی دولت سرمايهداری فرانسه
توضيح نمیداد به فرض كه همه آنچه در اين كتاب راجع به كشورهای "كمونيستی" نوشته
شده درست باشد، چه ربطی به احزاب كمونيست دنيای سرمايهداری و يا حزب كمونيست
فرانسه و حضور آن در كابينه دارد. كمونيستها هر چند از انتشار ناگهانی اين كتاب
غافلگير شده و هنوز فرصت مطالعه و بررسی دقيق آن را نداشتند اما در برابر این موج
ايستادند. جلسه "محاكمه تلويزيونی" دبير كل حزب كمونيست فرانسه كه با حضور برخی از
نويسندگان كتاب انجام گرفت نتيجه مثبتی را بسود محتوای كتاب در افكار عمومی بر جای
نگذاشت. دو روز بعد و با عقيم ماندن موج حملهها، نخست وزير فرانسه در پارلمان حاضر
شد و اعلام كرد: "من در كابينهام از كمونيستها استفاده كردهام و به حضور آنان
افتخار میكنم."
مطلبی كه در ادامه میآيد، خلاصهای است از مقاله "لوسين سو" كه برخی از ادعاهای دو
كتاب فوق را در آن بخش بررسی كرده است كه به فعاليت لنين و انديشههای وی مربوط
میشود. لوسين سو از جمله شناخته شده ترين فيلسوفان ماركسيست در سطح جهانی است. در
سال 1998 چند تن از نام آورترين دانشمندان علوم طبيعی فرانسه و امريكا زير نظر او
كتاب "علوم و ديالكتيك طبيعت" را منتشر كردند كه به غالب زبانهای عمده جهانی ترجمه
شده است. از جمله كتابهای ديگر او میتوان به "استروكتوراليسم و ديالكتيك"، "ظهور،
پيچيدگی و ديالكتيك" و "ماركسيسم و نظريه شخصيت" اشاره كرد كه به هفده زبان ترجمه
شده است. كتاب مهم ديگر وی "مقدمهای بر فلسفه ماركسيستی" هم اكنون در دست ترجمه به
زبان فارسی است. لوسين سو به مدت دو دهه عضو مهمترين نهاد رسمی فلسفی فرانسه يعنی
"كميته مشورتی ملی اخلاق" بود كه از نمايندگان مذاهب يهودی، مسلمان و مسيحی تشكيل
شده بود و نامبرده از سوی فرانسوا ميتران - رييس جمهور وقت فرانسه - بعنوان نماينده
جريان آته ايستی در اين كميته منصوب شده بود. اشارهای كه به سابقه نويسنده مقاله
زير شد فقط از آن جهت بود كه معلوم شود وزن و اعتباری اگر نه به مراتب بيشتر، لااقل
در سطح نويسندگان كتاب "لنين" يا "تاريخ سياه كمونيسم" در اينجا سخن میگويد.
ـ استالینیسم مقاومت در برابر امپریالیسم پایه گذاری فاجعه در حزب و کشور
ـ در دوران استالین، منطق قدرت جنون سیاسی شد
ـ "تمامیت متحد" با تحمل نظرات در درون یک حزب
ـ انحراف در زمان استالین از کدام لحظه آغاز شد؟
ـ محدود کردن اختیارات فرد در حزب، آخرین تلاش ناکام لنین
ـ دو اندیشه ضد مارکسیستی دامن زدن به انقلاب و صدور انقلاب
ـ لنین مبتکر ساختار حزب پیشاهنگ انقلابی
ـ پس از 90 سال، توپخانه دروغ و اتهام همچنان به روی لنین باز است
ـ لنين در برابر چپ روی ضد مذهبی
ـ لنين، کابوس سرخ و جاودانه امپریالیسم جهانی
ـ بازگشت انتقادی به لنين يا لنين ستيزی از همان ابتدا؟